supplementum, nec stipendio respublica eguit: paratisque omnibus ad bellum, consules in provincias profecti sunt.

XXXVII. Neque aliud magis tempus belli fuit, quo 1 Karthaginienses Romanique pariter variis casibus inmixtis magis in ancipiti spe ac metu fuerint. Nam 2 Romanis et in provinciis, hinc in Hispania adversae res, hinc prosperae in Sicilia, luctum et laetitiam miscuerant: et in Italia, quum Tarentum a-3 missum damno et dolori, tum arx cum praesidio retenta praeter spem gaudio fuit: et terrorem subi- 4 tum pavoremque urbis Romae obseffae et obpugna

c. 20, 3. c. 61, 12. 4, 58, 14. 5, 53, 3. 6, 3, 6. c. 5, 8. c. 26, 6. c. 32, 1. c. 37, 12. 10, 5, 6. 27, 25, 5. et aliis locis. Adde Vossium 6. Gramm. 14.

§. 12. Sine edicto, sine cohorta. tione magiftratus] Pal. 2. coërtione. tert. coërctione. GEBH. Pal. unus soërtione. alter coërctione. Put. Reg. Men. Voff. coërcitatione. An verum est coërcitione? est utique: nam cohortatio facta quidem illa fuerat, sed profecerat omnino nihil. Et sic nofter 4, [53, 7.] Consuli damnum aliamve coërcitionem detrectantibus militiam inhibenti.Sueton. Aug. [45.] Coërcitionem in hiftriones magiftratus in omni /tempore et loco lege vetere permiffam ademit. Vise libros Juris. J. FR. GRON. sine exercitione Gaertn. sine coërcitatione Lov. 1.2.4. fine coër. eione Lov. 3.5. et Hearnii L. 1. pro quo recte Gronov. sine coërcitiome: cujus vim non adsecutus Doujatius mallet, si liceret, sine coactione. Saepe coërcio vel coërtio pro coërcitio in Mftis exaratur. V. supra ad 4, 53, 7. Cel. Burm. ad Quinctil. 9. Instit. Or. 2. p.

769. eumdem aliosque ad Suet. Aug. 45. et Claud. 38. Simili errore triftia pro triftitia supra erat 6, 7, 3.

§. 1. Neque aliud magis tempus] Adscripsit margini suo pater, to magis forte delendum. JAC. GRON. Idem etiam sibi videri, ad editionis Gronovianae anni 1665. oram monuit Antonius Perizonius. Deeft etiam in Lovel. 2. quod similiter de Victor. suo notat Crevier. Eamdem vocem magis non hic, sed mox Sigonius ex contextu ejecit, nulla facti ratione in scholiis reddita.

Pariter variis casibus inmixtis ] Pall. duo, et vet. ed. immixti. GEBH. Ita et Lovel. 4. Harlej. Rec. Ber. et edd. ante Aldum. Mox §. seq. miscuerunt Lovel. 3. 4. Ber. Hav. a m. 2. et eaedem edd. Id autem sequentia fuit et vertit requirere videntur. Optimi tamen in vulgatum conspirant. Etiam alibi plusquamperfecta et perfecta jungi, videbimus ad 34, 26, 12.

§. 3. Tum arx cum praesidio retenta] Pall. tum arce c. p. retenta.

tae Capua poft dies paucos capta in laetitiam ver5 tit. Transmarinae quoque res quadam vice pensatae. Philippus hoftis tempore haud satis opportuno factus; Aetoli novi adsciti socii, Attalusque Asiae rex, jam velut despondente fortuna Roma6 nis imperium orientis. Karthaginienses quoque Capuam amiffam et Tarentum captum aequabant: et, ut ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se perveniffe in gloria ponebant, ita pigebat irriti in7 cepti; pudebatque adeo se spretos, ut, sedentibus ipsis ad Romana moenia, alia porta exercitus Ro8 manus in Hispaniam duceretur. Ipsae quoque Hispaniae, quo propius spem venerant, tantis duobus ducibus exercitibusque caesis, debellatum ibi, ac pulsos inde Romanos effe; eo plus, ab L. Marcio

sed sic non procedit syntaxis. GEBH. Similiter errarunt librarii Florent. Voff. Lovel. 3. 4. 5. Harlej. Rec. Gaertner. et Hav. Neque aliter edd. usque ad Frob. anni 1531.

§. 5. Jam velut despondente fortuna Romanis imperium orientis] Libri omnes jam vel despondente. GEBH. vel despondente etiam Lovel. 3. 4. 5. Hav. Harlej. Gaertn. Ber. a m. 1. et edd. Frobeniana anni 1531. priores. Sed lineam per cornu ultimae literae zou vel traductam, quae nota indicat, elle compendium vocis velut, non observarunt scribae, vel tum despondente Bor. a m. 2. velut desponsante Lovel. 1. Tota vox velut, quae hic optime mctaphoricae locutioni additur, exsulat a Flor.

§. 6. Capuam amissam et Tarentum captum aequabant] Pall. tres

Capua amissa. Forte Capuae amissae Tarentum captum aequabant. GEBH. Capua amissa Volf. Lovel.1.2.3.4. Harl. Ber. Gaertn. et Hav. Mox urbis Romanae edidit Jac. Gronov. consentientibus Florent. et tantum non omnibus reliquis Mftis. V. ad Epit. Liv. 49.

Hic diftinguendum est. quo pro5. 8. Ipsae quoque Hispaniae ] pius spem venerant, nempe Carthaginienses. In fine periodi praebebat errore typographorum, an consulto editum sit, mihi non liquet. Sed praebebant rectum puto; nam jungendum est cum ipsae Hispaniae. DUK. Recte. praebebat primum J. Fr. Gronovius edidit anno 1665. quamvis autem ei consentiat Hav. non dubito tamen, quin ita operarum errore datum sit, quem eumdem omnes poftea editores commiserunt. Reliqui enim codd. mei cum

tumultuario duce ad vanum et irritum victoriam redactam effe, indignationis praebebant. Ita aequante 9 fortuna, suspensa omnia utrimque erant, integra spe, integro metu, velut illo tempore primum bellum inciperent.

XXXVIII. Hannibalem ante omnia angebat, quod Capua, pertinacius obpugnata ab Romanis, quam defensa ab se, multorum Italiae populorum animos averterat: quos neque omnes tenere praesidiis, nisi 2 vellet in multas parvasque partes carpere exercitum, quod minime tum expediebat, poterat: nec, deductis praesidiis, spei liberam vel obnoxiam timori sociorum relinquere fidem. Praeceps in avaritiam et 3 crudelitatem animus ad spolianda, quae tueri nequibat, ut vastata hosti relinquerentur, inclinavit.

Hearnii L. 1. et D. praebebant. quod reftitui. Similiter etiam Jac. Perizon. ad oram Livii sui emendavit. Praeterea propius spe Flor. Cant. Voff. Lovel. 1. 2. 3. 4. Harlej. Ber. Gaertn. Hav. et edd. principes: quod pro spei positum accipi posset. Sed vulgatum praeftat. V. ad 2, 41, 11.

Eo plus, ab L. Marcio tumultuario duce ad vanum et irritum victoriam redactam, indignationis praebebant] Bene cuftoditur haec lectio a principe editionum. Pal. 1. eo p. r. ab L. Martio t. d. ad v.eti. v. r.indignationes praebe. bant. Et ita sec. nisi quod in principio eo praetore L. Martio. tert. eo post ab L. Martio. GEBH. Similibus aliisque modis librarii meorum codd. lapsi sunt. Nam eo tempore ab L. Martio praeferunt

Lovel. 3. 5. Rec. Gaertn. et Hav. eo pressius ab L. Marcio Lovel. 2. eo p. r. ab L. Marcio Lovel. 4.

Deinde indignationes Flor. Voff.
Lovel. 1. 2. 3. 5. Ber. Gaertn. et
Hav.

§. 2. Nisi vellet in multas parvasque partes capere exercitum] ca

pere librarii fecerunt pro eo, quod Livius carpere scriptum reliquerat. SABELL. Sine copula vet. ed. in multas parvas partes. Pal. 2. nisi vellet in multasque partes. GEBH. in multas parvas partes Ber. a m. 1. et edd. ante Aldum, qui recte dedit multas parvasque, consentientibus reliquis scriptis. Hinc male capere, vel. 5. Gaertn. et Ber. a m. 2. ut ante Sabell. vulgabatur, Carpere est discerpere, in partes dividere. V. Munker. ad Hygin. Fab. 155. Solet autem id verbum cum capere confundi a scribis. V. ad 6, 32, 11. Paullo ante §. praec. populorum animos verterat, pro averterat, Flor. Spei liberam, vel obnoxiam ti

Lo

4 Id foedum consilium, quùm incepto, tum etiam exitu fuit. neque enim indigna patientium modo abalienabantur animi, sed ceterorum etiam. quippe ad plures exemplum, quam calamitas, pertinebat. 5 Nec consul Romanus tentandis urbibus, sicunde 6 spes aliqua se oftendiffet, deerat. Salapiae principes erant Dasius et Blattius: Dasius Hannibali amicus; Blattius, quantum ex tuto poterat, rem Romanam fovebat, et per occultos nuncios spem proditionis fecerat Marcello; sed sine adjutore Dasio res 7 transigi non poterat. Multum ac diu cunctatus, et tum quoque magis inopia consilii potioris, quam spe effectus, Dasium adpellabat. at ille, quum ab re aversus, tum aemulo potentatus inimicus, rem

mori sociorum relinquere fidem】 Quidam timoris, pro timori, reposuerant. At cgo sensum non ad amullum intelligo.GLAR.Han. nibal, deductis praesidiis spei liberam relinquebat fidem eorum sociorum, qui nutantes jam eo facilius se ad Romanos defectu ros sperabant: contra timori obnoxiam relinquebat fidem eorum, qui ex animo ei faventes metu armorum cogi poterant, ut se Romanis jungerent. obnoxiam timoris praeferunt edd. Mediol. anni 1480. Tarvis. am. bae, aliaeque usque ad Ascens. qui anno 1513. in contextu de. dit timori, altera lectione in marginem rejecta. timori deinde Froben. et poftea omnes probarunt, concinentibus scriptis, et edd. Rom. anni 1472. ac Parm. Praeterea spem liberam Ber.

§. 5. Salapiae principes erant Dasius et Blactius] Apud Val. Max. 3,8.(si codices non fallunt)

Blasius, non Blactius, legitur. Quae ideo annotantur nobis, ut lector ipse videat, uter ex altero emendari debeat. GLAR. Vet. lib. Blatius. Valerius Max. 3, 4. Blasium, ubi de eadem re agit, vocat. Quae eadem scriptura in vetuftiffimo, quem apud ingeniosissimum humanissimumque Joannem Baptiftam Pignam legi, libro est. SIG. Put. ubique Blattius. Appian. ¿v 'Avνιβαϊκ. [339.] Τόντους Δάσιος μὲν τὰ Λιβύων ἡρεῖτο, Βλάτιος de ra Pouaiov. J. FR. GRON. Vulgatum Blasius est a Sigonio. Id in pauciffimis tantum libris mihi obvium fuit. Antea edebatur Blactius, quod inveni in Lovel. 3. et Gaertn. Blatius in Voff. Lovel. 2. 4. et Harlej. Blacius in Lovel. 5. et Hav. qui tamen in sequentibus Blatius habent. Blattius Florent. et ita in optimis perpetuo effe, monuit Gronov. 4. Obs. 11, 166.

§. 6. Spem proditionis fecerat

Hannibali aperit. Arcellito utroque, Hannibal quum 8 pro tribunali quaedam ageret, mox de Blattio cogniturus, ftarentque submoto populo accusator et reus: Blattius de proditione Dasium adpellabat. Enimvero, ille, velut in manifesta re, exclamat, sub 9 oculis Hanmbalis secum de proditione agi. Hannibali atque eis, qui aderant, quo audacior res erat, minus similis veri visa est. aemulationem profecto atque 10 odium effe: et id crimen adferri, quod, quia teftem babere non poffet, liberius fingenti sit. Ita inde dimissi sunt. nec Blattius ante abstitit tamen tam audaci 11 incepto, quam idem obtundendo, docendo que, quam ea res ipsis patriaeque salutaris esset, pervicit, ut praesidium Punicum (quingenti autem Nu

ut immaniter stare exclamat Lovel. 4. velut immaniter reftare exclamabat Ber. et ed. Parm. neque aliter Rom. anni 1472. nisi quod immanite legat, velut immaniter exclamat Harlej. velut immanitate raperetur exclamat Lovel. 2. Praepositio in deerat in Lovel. 5. exclamabat legit Voss.

§. 10. Potuisset, liberius fingeretur. Ita deinde] Gallicani, Volf. duo Pall. quia teftem habere non Put. fingentisitia inde. Repone, posset, liberius fingentis ita inde. liberius fingenti sit. Ita inde dimissi sunt. 30, [32, 8.] Colloquium Annibalis in secreto habitum ac liberum fingenti, qua velit flecti. J. FR. GRÖN. potuisset demum Froben. anno 1535. reposuit, quum priores haberent posset, quod etiam servant apud me Florent. Lovel. quinque, Harlej. Ber. Gaertn. Hav. et Hearnii Oxonn. quorum etiam auctoritate ita edidi. Praeterea deinde