Immagini della pagina
PDF
ePub

die ab lbero Karthaginem ventum est simul terra marique. caftra ab regione urbis, qua in septentrio

dixiffe, quae urbem spectabat, quam quidem partem munivit, ut ipse poftea dicturus est, ut sub. cunti saepe ad moenia urbis recursus pateret. Verum quid munire oportebat, cum natura tuta erat? GLAR. Vet. lib. nullum vallum objectum. Polybius [10,9.] duplum vallum exteriori caftrorum parti objectum aït. 'Aixó μενος δὲ ἑβδομαῖος, κατεςρατο. πέδευσε κατὰ τὸ πρὸς ἄρκτους μέρος τῆς πόλεως, καὶ περιεβάλ. λετο κατὰ μὲν τὴν ἐκτὸς ἐπιφάνει. αν τῆς τρατοπεδείας, τάφρον καὶ Χάρακα διπλοῦν ἐκ θαλαττης εις Σάλατταν κατὰ δὲ τὴν πρὸς τὴν πόλιν ἁπλῶς οὐδεν. αυτὴ γὰρ ή του τόπου φύσις ἱκανὴν ἀσφάλειAV ÁνTÝ KAρEŐKÉva2e. Quod tergum vocat Livius caftrorum, id exteriorem partem nominat Polybius: quam frontem Livius, eam ad urbem versam Polybius. SIG. Pal. 2. et Sigonii liber nullum vul. lum objectum. Sic Livius: Cum tam parvi operis munitio esset, non objecit vallum imperator Romanus. GEBH. Et hoc Rhenano debetur. Sed libri nostri zý frons carent, deinde habent, ut et Sigonii, erant, nullum vallum objectum. Fortaffis, his ab tergo (alia natura tuta erant) duplum vallum objectum. Frons obversa hofti, quia Polyb. [10, 9.] kata δὲ τὴν πρὸς τὴν πόλιν ουδέν. ἀυ. τὴ γὰρ ἡ τοῦ τόπου φύσις ίκα. τὴν ἀσφάλειαν αυτῷ παρεσκέυα. 28. Latera alluente mari. Duplum vallum, nam Polyb. Kai nepiβάλλεται κατὰ μὲν τὴν ἐκτὸς ἐπιφάνειαν της τρατοπεδείας τάς φρον καὶ Χάρακα διπλούν ἐκ Καλάττης εἰς θάλατταν. Vel his ab tergo (nam natura tuta erant alia) vallum objectum. J. FR. GRÓN. In scriptis non compa. ret zo frons, adjectum a Rhena.

no, ni fallor, quia Polybius eam partem, quae in urbem spectabat. nullo munimento dicit circumdatam. κατὰ δὲ τὴν πρὸς τὴν лóλiv áлλøs ovdev: quam partem poftea τὴν ἐκτὸς ἐπιφάνειαν vocat. Et dicitur quidem recte frens caftrorum in obsidione pars, quae in urbem spectat. quamvis interdum et pars contraria, quia anceps est munitio, et saepe fam hac, quam illa respicit hoffem. Sed vox frous abest libris, et de fronte universa proprie verum non est, natura munitam fuiffe; quippe pars, quae, urbem continenti jungens mediisque caftris opposita, maxime frontis nomen merebatur, non erat natura tuta; quamvis et haec, sed alia de caussa, vallo non clauderetur. Unde, inquit Livius, quum tam parvi operis munitio esset, non objecit vallum imperator Romanus, seu fiduciam hofti superbe oftentans, sive ut subeunti saepe ad moenia recursus pateret. In Mftis est, nam natura tuta erant. unde faciebam nam latera tuta erant. Partes enim, quibus hinc ftagnum, hinc prominens ab altera parte mare pro munimento erat, etiamsi dicantur a Polyb. introrsus urbem versus spectare, tamen re ipsa lateribus, quam fronti cafirorum similiores. Livius 32. Muri pars adhuc integra utraque tuta praeflabat latera. Sed vide, an polis servare vulgatam : his ab tergo (nam natura tuta erant, intellige caftra) vallum objectum. Polybius, e quo haec desumta, αυτὴ γὰρ ἡ τοῦ τόπου φύσις ἱκανὴν ἀσφάλειαν αυτῷ παρε σκέυαζε. Libri quidam habent nullum vallum. quasi fuerit nisi a tergo nullum vallum objectum. Polybius duplex, vel duplum vallum. SCHELIUS ad Polyb. de

nem versa est, posita: his ab tergo (nam frons 7 natura tuta erat) vallum objectum. Ceterum sita Karthago sic est. Sinus est maris media fere Hispaniae ora, maxime Africo vento obpositus, et quingentos paffus introrsus retractus, paullulo plus

Caftram. p. 1151. Videtur oppor. tunissimum, his ab tergo Cante matura tula erant) etc. Id dictat ipse Livius 27, 18, 5. Fluvius ab tergo ante circaque, velut ripa praeceps, oram ejus omnem cingebat. Ibi enim quoque scribere potuit, a tergo, fronte et lateribus. JAC. GRON. his ab tergo (nam natura tuta erant) nullum vallum objectum Hearnii L. 1. his a tergo (nam frons natura tuta erat) nullum vallum objectum Lovel. 1. et Ber. cum edd. primis, nisi quod ab sergo habeant. his a tergo (frons natura tuta erat) nullum objectum vallum Gaertn. his ab tergo (nam frons natura tuta erat) nullum ob. jectum vallum Aldus. Unde patet, non primum fuiffe Rhenanum, ut Schelius opinabatur, qui vocem frons adjecit: sed contra vocem illam non modo in ple. risque codd. verum etiam omnibus edd. ante eum exftitiffe. Si tamen eam omittere liceret, legerem his nisi ab tergo (nam natura tyta erant) nullum vallum objectum, quomodo fere Schelius. ut nisi ob literarum similitudinem interceptum sit a praeceden. ti his. Crevier. emendationem Rhenani probat.

§. 7. Ceterum sita Karthago sie est] Caftigavi Etenim sita Cartha. go. Nam reddit cauffam non ob. jecti a fronte valli. RHEN. Vet. lib. Ceterum sita Carthago sic est. Polyb. (10, 10.] Κεῖται μὲν οὖν. SIG. Poëta (Silius 15, 220.] Carthage impenso naturae adjuta favore etc.

MOD. Ceterum servant omnes mei,

Et quingentos passus introrsus retractus] Ex Polybio legendum est ad duo millia et quingentos passus. Ipse enim ad viginti ftadia habet [10, 10.] Keiraι μèv οὖν τῆς Ἰβηρίας κατὰ μέσην τὴν παραλίαν ἐν κόλπῳ νεύοντι πρὸς aveμov Aiẞa où tò μèv ßádos ἐςὶν ὡς είκοσι σαδίων, τὸ δὲ πλάτος ἐν ταῖς ἀρχαῖς ὡς δέκα. SIG. Hoc recte ex Polyb. emendatur. introrsus retractus de longitudine sinus terram ingredientis dicit,quod ßá os vocat Polyb. Sed nescio, cur de latitudine, rλáros est Polybio, quam decem ferme stadiorum in introïtu sinus effe dicit, nihil monue. rit Sigonius. Excidit sine dubio nota numeri, quam credo fuisse CIO. Decem ftadia sunt MCCL passus. DUK. A Sigonio discedens Crevier. ex Polyb. legit ad bis mille et q. p. et in verbis seq. ex codem paullulo plus mille et ducentorum passuum in latitudinem patens. Neutrum placere potest. Paullo ante to maxime deerat in Lovel. 3.

Paulo plus) paululo plus. RHEN. Omnes codd. mei, hanc perico. pam exhibentes, Lov. 3. Ber. Rec. et Gaertn. paullo plus. Saepe hoc modo variant codd. V. ad 36, 9, 8.

§. 8. Hujus in oflio sinus parva insula objecta ab alto portum etc.] Polyb. 10, 10.] výỏos ¿xi Tov δόματος αυτού κεῖται, βραχυν

paffuum in latitudinem patens. hujus in oftio sinus 8 parva insula objecta ab alto portum ab omnibus ventis, praeterquam Africo, tutum facit. ab intimo sinu peninsula excurrit, tumulus is ipse, in quo condita urbs est, ab ortu solis et a meridie cincta

ἐξ ἑκατέρου τοῦ μέρους εισπλουν εις αυτόν ἀπολείπουσα. ταύτης ἀποδεχομένης τὸ πελάγιον κύμα, συμβάινει τὸν κόλπον ὅλον ἐνδίαν ἴσχειν πλὴν ἐφ' ὅσον οι Λίβες καθ' ἑκάτερον τὸν ἔσπλουν παρεισπίπτοντες, κλύδωνας ποτελούσι τῶν γε μὲν ἄλλων πνευμάτων ἀκλυδώνιδος ὢν τυγΧάνει διὰ τὴν περιέχουσαν αυ τὸν ἤπειρον. SIG. parvula insula objecta ab alto portum tutum ab omnibus ventis, praeterquam Africo, facit Ber. To tutum deest in Lovel. 3. et Gaertn,

Ab intimo sinu peninsula excur. vit, tumulus is ipse, etc.] PolyLius [10, 10.] Ἐν δὲ τῷ μυλῷ τοῦ κόλπου πρόκειται Χερρονησίζων ὄρος, ἐφ' όν κείσθαι συμβάινει την πόλιν περιεχομένην αλάττῃ μὲν ἀπ ̓ ἀνατολῶν καὶ μεσημβρίας, ἀπὸ δὲ τῶν δύσεων λίμνη προσεπιλαμβανούσῃ καὶ τοῦ πρὸς ἄρκτον μέρους. ὥσε τὸν τόπον μέχρι τῆς ἐπὶ δάτερα Saλάττης, ὃς καὶ συνάπτει τὴν πόλιν πρὸς τὴν ἤπειρον, καὶ πλέον ὑπάρχειν ἢ δυοῖν σαδίων. Servius Virgilium 1. [Aen. 159. ] hunc portum descripsiffe aït, cum fnquit:

Est in secessu longo locus: in

sula portumn Efficit objectu laterum, quibus

omnis ab alto Frangitur, inque sinus scindit

sese unda reductos.

Nam quod sequitur de scopulis, praetermiffum est a Livio, cum tamen apud Polybium sit: 'H de

πόλις αυτη μεσόκοιλός ἐςι' και τὰ δὲ τὴν ἀπὸ μεσημβρίας πλευ ρὰν ἐπίπεδον ἔχει τὴν ἀπὸ Saλάττης πρόσοδον τὰ δὲ λοιπὰ περιέχεται λόφοις, δυοῖν μὲν ὀρινοῖς καὶ τραχέσιν, ἄλλοις δὲ τρισὶ, πολὺ μὲν χθαμαλωτέροις, σπηλώδεσι δὲ καὶ δυσβάτοις. Ει Virgilius:

Hinc atque hinc vaftae rupes ge.. minique minantur

In coelum scopuli, quorum sub

vertice late Aequora tuta silent. SIGON.

sum] Caligavimus paululum etPatulum et ad septentrionem fuiam ad sept. hoc est modice, ex antiquo. RHEN. patulum etiam ad septentrionem Lovcl. 3. Ber. et Gaertn.

Incertae altitudinis, utcumque exaeftuat mare] Adjecimus clausulam, quae deerat, utcumque exaefituat aut defcit mare. RHEN. Immo plane contra se res habuit. Nam altitudo hujus stagni om. nino major vel minor erat, prout vel recelus vel accellus ma. ris erat. Ipsa hiftoria id docet, quum recedente aqua vadum ct transitus Romanis patuerit. Id quod semper obtinuit, et notum habuerunt piscatores et alii accolae. Scripsit auctor: incertae altitudinis, utque exaeftuat aut deficit mare. Plane quomodo 1, 25, 14. Diftantia locis, et ut pugna. tum est. JAC. GRON. Sed viden. dum est, an utcumque hic idem sit, quod prout. Ita visum fuit Pareo in Lexico critico. DUK.

mari: ab occasu stagnum claudit, paullum et ad septentrionem fusum; incertae altitudinis, utcum9 que exaeftuat aut deficit mare. Continenti urbem

jugum ducentos fere et quinquaginta passus patens conjungit. unde quum tam parvi operis munitio 10 effet, non objecit vallum imperator Romanus: seu fiduciam hofti superbe oftentans, sive ut subeunti saepe ad moenia urbis recursus pateret.

1 XLIII. Cetera quae munienda erant, quum perfeciffet, naves etiam in portu, velut maritimam quoque oftentans obsidionem, inftruxit: circumve⚫ctusque claffem, quum monuiflet praefectos navium, ut vigilias nocturnas intenti servarent, om2 nia ubique primo obseffum hoftem conari: regressus in caftra, ut consilii sui rationem, quod ab

Doujatius etiam utcumque servat, et exponit hic prout, vel proinde ut. quo sensu eam vocem usur. pari, Gronov. supra docet ad 31, 35, 2. Voces aut deficit desunt in Lovel. 3. Ber. et Gaertn.

S. 9. Continenti urbem jugum ducentos fere etc.] Manifefte jugum hic appellat, quod Graeci ioSuov vocant. Inepte, meo judicio, Suidas iouov aït mare inter duas terras, cum contra jugum sit inter duo maria. Sed non est nunc de his differendi locus GLAR.

Non objecit vallum imperator Ro. manus] Polybius [10, 11.] To dè μεταξύ τούτων διάσημα τὸ συνἅπτον τὴν πόλιν πρὸς τὴν ἠπειρον, ἀχαράκωτον ἔτασε και τὰ μέσην ὑπάρχον τὴν αυτού τρατοπεδείαν. SIG.

§. 10. Seu fiduciam oftentans, sive ut recursus pateret] Polyb.

[ibid.] "Eite Kai Katanλij Ēε w s Χάριν, ἔιτε καὶ πρὸς τὴν ἐπιβος λὴν ἁρμοζόμενος, ὅπως ἀνεμ. ποδίκους ἔχῃ καὶ τὰς ἐξαγωγάς, καὶ τὰς ἀναχωρήσεις εἰς τὴν παpɛμßoλv. SIG.

§. 1. Circumvectusque classe] Scripsimus classem; et mox, pro interim, intenti ex veteri. RHEN. Pall. 2. classe. Sic et paullo poft idem cod. ut vigilias nocturnas interim servarent. GEBH. classe, et mox interim etiam Lovel. 3. Ber. et Gaertn.

§. 2. Quod ad urbem potissimum obpugnandam bello orsus esset] Quatuor insignes mendae sunt in hac brevi oratiuncula, et sensus eft inversus, immo prorsus nullus. Sic autem Livius scripsit: quod ab urbe potiffimum oppugnanda bellum orsus esset. Mox gerundium hortando, quod sequitur, debebat effe cohortando. RHEN. Pal.

urbe potiffimum obpugnanda bellum orsus effet, militibus oftenderet, et spem potiundae cohortando faceret, concione advocata ita disseruit: Ad ur- 3 bem unam obpugnandum si quis vos adductos credit, is magis operis veftri, quam emolumenti rationem exactam, milites, babet. Obpugnabitis enim vere moenia unius urbis, sed in una urbe universam ceperitis Hispaniam. Hic sunt obsides omnium nobilium regum populorumque: 4. qui, simul in poteftate veftra erunt, extemplo omnia, quae nunc sub Karthaginiensibus sunt, in ditionem tradent. Hic pecunia omnis boftium, sine qua neque illi 5 gerere bellum poffunt, quippe qui mercenarios exercitus. alant; et quae nobis maximo usui ad conciliandos animos barbarorum erit. Hic tormenta, arma, armamen- 6 ta, et omnis adparatus belli est, qui simul et vos in

2. quod ad urbem potissimum oppugnandam bello orsus esset. Sic idem statim hortando. GEBH. Palatino 2. per omnia adsentiun tur Lovel. 3. et Gaertn, ad urbem potissimum oppugnandam etiam Ber. et Rec. Sed in eorum prio. ri verba bello orsus effet etc. ad urbem unam oppugnandam libra rii neglegentia omittuntur.

§. 3. Ad urbem unam obpugnan. dum] Vet. lib. oppugnandam.Sum. ma hujus orationis est etiam apud Polyb. [10, 11.] quamquam Livius non omnia illa expressit. SIG. Pal. 2. ad urbem unam oppugnandam si quis vos adductos queritur. GEBH. oppugnandum tuetur Sanctius 3. Min. 8. DUK. oppugnandam Gaertn. Hearnii L. 1. et edd. vett. oppugnandum Froben. anno 1535. consentiente Lovel. 3. V. ad 40, 49, 1.

thaginiensibus sunt, in ditionem noftram tradent] noftram aliquis adjecerat. RHEN. Pet. et olim editi omnes in ditionem. J. FR. GRON. To noftram meorum codd. nullus agnoscit. in deditionem perperam vulgavit primus Curio. Praeterea sunt omittitur in Gaertner. nunc sunt sub Karthaginiensibus legit Ber. Paullo ante simul ut in poteftate veftra Lovel. 3. a m. 2. Male. V. ad 6, 1, 6. simul in poteftate noftra Gaertn. Paullo poft §. seq. quippe qui mercenarios milites alant Gaertn. quippe qui mercenarios exercitus alant Lovel. 3. Ber. Rec. et omnes editi usque ad Gruter, qui in ultima ed, substituit alunt, quod omnes recentiores secuti sunt. Utrumque dici poffo, quippe qui alant, et alunt, supra vidimus ad 3, 25, 6. [2, 37, 5.] Veterem itaque lectionem revocavi, Potius enim convenit, ut scriptos

§. 4. Omnia, quae nunc sub Kar- sequamur.

« IndietroContinua »