Immagini della pagina
PDF
ePub

tum est: censa sunt civium capita centum triginta septem millia centum et octo: ex quo numero adparuit, quantum bominum tot proeliorum adversa fortuna populo Romano abftuliffet. Hasdrubal, qui cum exercitu novo transcenderat Alpes, ut se Hannibali conjungeret, cum millibus hominum quinquaginta sex caesus est, M. Livii consulis ductu, sed non minore opera Claudii Neronis consulis. qui, quum Hannibali obpositus effet, relictis caftris, ita ut boftem fal

rum a Scipione prospere in Hispania geftarum jam antea hac epit. mentio facta fuit. Mox A. fireas continet, omissa media voce, Leid. Asires continet Voll. Assirios continet Berg. a Sirias continet Boend. Ascraeos geftas continet Exc. Pithoei.

Centum triginta_septem millia centum et octo] CXXVII et CVIII Boend. et edd. antt. millia et centum octo Voff. et Norv. millia centum octo Leid. et Berg. Mox ex numero Voff.

Ut se Hannibali conjungeret, cum millibus hominum quinquaginta sex caesus est] Vet. lib. capta vero quadraginta. Si captorum numerum nofter addidit, scribo capta vero quinque millia et quadringenta. Eum namque numerum Plinius, Orosius et Diaconus recensent, licet a Polybio minor referatur; et Zonaras, Florus, Eutropius, auctor de Viris Illuftribus nullum edant. DELRIUS. Hannibali jungeret Voff. Berg. Boend. et Exc. Pi. thoci. Tum vox hominum deeft in Leid. Praeterea caesus est, ca. pta X. CCCC Berg. caesus est capta V. CCCC Vol. et Exc. Pithoei. caesus est, capta vm. et CCCC. Boend.

M. Livii consulis ductu, sed non

minore opera Claudii Neronis consulis]Perperam in Eutropio Claudio Neroni Appii praenomen praefigitur: cum T. Livio, Val. Maximo, Verrio Flacco, Cassiodoroque C. Claudius Nero dicatur. DELBIUS. Vox consulis priori loco deest in Leid. zo sed in Norv. et omnibus fere edd. usque ad ultimam Gruteri. ductu, animo tamen minore, quam opcra Boend. Mox qui tunc oppositus Hannibali erat Leid.

Ita ut inimicum falleret, electa manu profectus] Vet. lib. ita ut hoftem falleret, cum electa manu profectus. SIG. Praepositio adlatur, an absit, parum interest. Sed pro electa Livius frequentius dicit delecta, 2, 20, 5. Quam delectam manum praesidii caussa circa se habebat. Sic 26, 5, 3. et 50, 14. Cum delectis mille et quadringentis equitibus intra paucos dies ad Scipionem revertit. Corn. Nepos Annib. 4. Cum delecta manu saltus occupantem. DUK. Norv. perpetuus vett. editionum adse. cla, inimicum tuetur, sed omnes mei hoftem. V. ad Epit. 110. Deinde praepositionem cum etiam servant Leid. Voff. Berg. Boend. edd. Rom. anni 1473. Parm. et, tefte Hearnio, ed. Rom. Aleriensis. Saepius Livium eam omittere solitum fuiffe, vi

[ocr errors]
[blocks in formation]

T. LIVII PATAVINI

LIBER VIGESIMUS SEPTIMUS.

I. Hic ftatus rerum Hispaniae erat. erat. In Italia i consul Marcellus, Salapia per proditionem recepta,

§. 1. Hie status rerum Hispaniae erat] Non aliter Pal. 1. et vet. ed. At Pal. 2. Hic ftatus rerum in Hispania erat. tert. Hic ftatus in Hispania erat. GEBH. Hic ftatus rerum Hispania erat Flor. ubi ultima litera tov Hispaniae intercepta est a prima vocis sequentis. V. ad 23, 8, 9. vel etiam in excidit ob praecedentis vocis literam finalem m. V. ad 10, 13, 3. Certe rerum in Hispania Cant. Ber. a m. L. Lov. 4. Hav. et Hearnii D. Sed plures Hispaniae legentes sequi malo. Saepe duos genitivos jungi, quo. rum alter ex altero pendet, vi. dimus ad 25, 15, 11.

Vet. lib. per deditionem. SIG. Om. nes mei vulgatum tuentur. Ita supra Epit. huj. libri eadem vocabula librarii commutarunt. Similiter etiam prodere et tradere. V. ad 3, 54, 12.

Maroneam et Meles de Samniti-` bus] Nomina horum oppidorum reticet Plut. in Marcello, cum aït [p. 312.] Tas ZauviτiKas nóλεις μεγάλας ἀφεσώσας ἑλών. Item quod aït Livius ad tria millia militum Annibalis, Plutarch. inquit: Αννίβου τρατιώτας τρισ. Xiliovs övtas. SIG. Marmoreas et Meles Flor. Voff. Lov. 1. 2. 3. Hafn. Hav. Colbert. et edd. Rom. anni 1473. ac Parm. Marmoras et Meles Hearnii N. Marmoras et Melles Hearnii L. 1. Ma. ronea et Meles Lov. 4. et Harl. Maroneam et Melos Gaertn. Doujatius, hujus nominis urbem in Thracia et Syria, nullam vero in Samnio et vicino Italiae tractu reperiens, videndum jubebat, num Livius indicare voluerit Marrucinum Theate, primarium oppidum Marrucinorum, qui Samnitibus contributi sunt; vel Marruvium Marsorum, qui ipsi quoque saepe, sive sponte, sive vi, Samnites secuti leguntur. DeSalapia per proditionem recepta) inde conjicit Melas: quia Melae

In Italia autem consul] In veteri cod. non eft autem. RHEN. Vet. lib. In Italia autem consul. quae lectio nescio cur a Rhenano rejiciatur. SIG. Pal. 1. et Vet. ed. Sigonii quoque liber In Italia autem consul. GEBH. Ita et Voll. Lov. quinque, Harl. Ber. Gaertn. Hav. et Hearnii L. 1. Sed recte particulam hanc, quam Flor. et Cant. ignorant, Rhenanus ejecit. Saepius eam contra mentem Livii additam effe, vidimus ad 21, 40, 11.

2 Maroneam et Meles de Samnitibus vi cepit. Ad tria millia militum ibi Hannibalis, quae praesidii cauffa relicta erant, obpreffa. Praeda (et aliquantum ejus fuit) militi concella. tritici quoque ducenta quadraginta millia modiùm, et centum decem mil3 lia hordei inventa. Ceterum nequaquam inde tantum gaudium fuit, quanta clades intra paucos dies

Samnitium oppidum memoratur 24, 20, 5. ab hac ultima conjectura haud alienus videtur Cellar. 2. Orb. Ant. 9. p. 555. qui Maroneam se ignorare fatetur.

§. 2. Praedae aliquantum ejus militi fuit concefum] Exemplar M&tum habet Praeda, et aliquan. tum ejus fuit militum concessa. Arbitror legendum Praedae aliquan. tum. Usui militum concessa. Út sit sensus, Praedae aliquantum, subaudi captum eft. Usui militum concefa, sc. fuit praeda. Nam sequitur infra. Ibi ad quatuor millia hominum capta, et caeterae praedae aliquantum. RHEN. Placet conjectura Beati Rhenani, quam miror ab aliis effe repudiatam. Praedae aliquantum, usui militum conceffa, Nam 25, [10, 10.] ait: Ad diripienda hospitia Romana passim discursum eft, et fuit praedae aliquantum. SIG. Pall. 1. et 3. Praedae aliquantum ejus fuit militi (tert, militibus) concessu. sec. Praedue et aliquantum ejus fuit militibus conceffa. Rhenanus conjecit Praedae aliquantum. Usui militum conceffa. Sed miserum Livium, cui verborum inopi tam abrupte tanto tormento res Romanae narrandae fuerant! Quam tamen correctionem hominis, intemperatiffime conjecturis abutentis, sibi placere ait Sigonius, mirarique ab aliis effe repudia. tam. Vulgatam lectionem emovere, etiam auctoritate priscae

ed. fultam, religioni duxi. GEBHARD. Miror Sigonium potuisse probare Rhenani conjecturam, qua nihil abruptius jejuniusque: Praedae aliquantum. usui militum concessa. Quis ita Li. vium loquutum credat? immo quis ita loquentem hodie ferat? Nihil melius veterum librorum scriptura, modo diftinctionem addas: Praeda (et aliquantum ejus fuit) militi concefa. Sic plane Rhenani liber, sic Put. omnesque Gallicani. Flor. Pall. Gud. nisi quod quibusdam non optimis copula deeft. Eo genere compositionis infra [c. 11, 14.] iis omnibus (et multi erant) adempti equi. J. FR. GRON. Praedae, vel Praeda aliquantum ejus fuit militi concefa Cant. Voff. Lov. 1. 2. 3. 4. Harl. Hafn. Gaertn. et Hav. Id, quod ante Rhenanum exftitit, apud me supereft in Ber. apud Hearnium autem in L. 1. et N. Sed Praeda, et aliquantum_ejus fuit, militi concessa Flor. et Hearnii D. quod optime Gron. probavit. Hac compositione Livius saepe utitur. 9, 28, 5. Omnia asdificia (et frequenter ibi habitabatur) circumjecta muris incendit. ubi vide. 28, 2, 4. Hanc juftam legionem (et id ferme roboris erat) in prima acie locat. 29, 23, 4. Ut accensum cupiditate (et sunt ante omnes Numidae barbaros effusi in Venerem) sensit. 31, 45, 15. Cum multis vulneribus repulsi (et erat validum ibi regium praesidium)

accepta est, haud procul ab Herdonea urbe. Caftra ibi Cn. Fulvius proconsul habebat, spe 4 recipiendae Herdoneae, quae poft Cannensem cladem ab Romanis defecerat, nec loco satis tuto posita, nec praesidiis firmata. Negle- 5 gentiam insitam ingenio ducis augebat spes ca, quod labare iis adversus Poenum fidem senserat,

irrito incepto regressi, Canaftrum Pallenes trajecere. 35, 34, 9. Diocles cum omni equitatu (et erat tunc praefectus equitum) ctc. profectus. 44, 9, 2. Tum terra marique (et claffis adpulsa ab litore stabat) obpugnari coepti.Adscita igitur parenthesi egregiam loco adfecto medicinam adtulit Gronov. quae et alibi Livio ex usu fuit. V. ad 23, 2, 3. et 31, 46, 10. Adde Rhenan. ad 28, 2, 4. Mox ducenta L millia, et deinde centum XX millia Hearnii D.

§. 3. Nequaquam inde tantum gaudii fuit Vetus tantum gaudium. RHEN. tantum gaudii prisca ed. Sed Pall. trini tantum gaudium. Statim Pall. 2. et 3. haud procul Herdonea urbe. GEBH. Omnes, ut et Rhenani codex, inde tantum gaudium fuit, quanta clades. J. FR. GRÖN. Ita et Flor. omnesque mei, praeter unum Ber. qui servat gaudii. Deinde haud procul ab urbe Herdonca Lo. vel. 1. 2. 3. 5. Harl. Ber. Gaertn. Hav. et edd. ante Aldum, haud procul Herdonea urbe sine praepositione Flor. V. ad 24, 28, i. Ce. terum Herdonea conftanter codd. hoc et seq. cap. pro quo Cluv. 4. Ital. ant. 8. p. 1203. Herdonia subftituendum putat, quia Liv. ita hoc oppidum vocavit 25, 21, 1. Verum Herdonea eadem eft at. que illa, quae Ardoneae vocatur 24, 20, 8. secundum Holften. ad Cluv. p. 281. V. etiam Cellarii Orb. ant. a, 9. p. 557. 563.

§. 4. Cn. Fulvius proconsul] Cn. FulviusCentumalus. Nam Cn. Ful. vium Flaccum praetorem biennio ante in iisdem locis devicerat. SIGON.

Spe recipiundas Herdoneae) Ita Froben. anno 1535. edidit. Priores dederant recipiendae, quod ex meis servant Flor. Voff. Lov. quinque, Ber. Gaertn. Rec. et Hav. Mox praesidio firmata Ber. et edd. antt. Sed voces nec loco satis tuto posita, nec praesidiis desunt in Hearnii D.

§. 5. Labare iis adversus Posnum fidem senserat. Poftquam, Salapia] Diftinguo: augebat spes ea, quod labare iis adversus Poenum fidem senserat, poftquam Salapia amissa excessisse his locis Annibalem in Bruttios auditum est. Ab Herdonea ea omnia. etc. Haec' enim occasio fuit Herdoncatibus vacillandi, quod Annibal recessiffet. J. FR. GRON. labantem adversus Poenum Ber. a m. 2. labentem adversus Poenum Hearnii L. 1. Paullo ante Neglegentiam Flor. ut fere semper alibi. Mox excessisse his locis in Bruttios Hannibalem Flor. Lov. 1. 2. 4.5. Harl. Gaertn. et Hav. Praeterea Ea omnia, ab Herdonea Voff. Flor. Lov. 1. 2. 3. 4. Harl. Gaertn. Hav. Hearnii L. 1. et edd. pleraeque ante Curionem. Utroque loco ordinem vocum, quem scripti jubent, sequor. Ceterum diftin.

« IndietroContinua »