Immagini della pagina
PDF
ePub

tae intra portam Carmentalem, sed et Spei extra portam, quae priore anno incendio consumtae fue7 rant. Tempeftates foedae fuere. In Albano monte biduum continenter lapidibus pluit. tacta de coelo multa: duae in Capitolio aedes: vallum in castris multis locis supra Sueffulam, et duo vigiles 8 exanimati. murus turresque quaedam Cumis non ictae modo fulminibus, sed etiam decuffae. Reate saxum ingens visum volitare: sol rubere solito ma9 gis, sanguineoque similis. Horum prodigiorum caussa diem unum supplicatio fuit, et per aliquot

creati sunt, etsi non exponit Livius, tamen suspicari licet, dona templorum effe, quae fortaffis ab iis, quorum cuftodiae commiffa erant, aut ab aliis, interversa ac subrepta fuerint: eoque ducit locus Taciti apud Gronovium. Persignare dona Gro. novius videtur exiftimaffe, esse in tabulis describere, literis consignare. Hoc verum puto, et sententiam effe, triumviros juffos dona templorum conquisita recognoscere, eorumque numerum, materiam, et quac alia ad ea noscenda pertinerent, in tabu. las referre, et accurate perscriberc. Nam persignare est plane ac totum signare. Mela 1, 19. de Moffynis, Notis corpus omne persignant. De coinquere Salmas. praeivit Scalig. ad Feft. v. Conquirere. V. etiam Voffium in Etymol. v. Inquino. Jac. Grono. vium, qui coinquare dixit, ridet Fabrett. p. 42. et 43. Apud Sosipatrum tamen est a quinquando. DUK. Livius 38, 38, 12. Si quid ablatum est, id conquirendi, cognoscendi, repetendique jus item esto. 39, 3, 5. Praetori negotium

dies

datum est, ut eos conquireret. De inveftigatione eorum, qui armis ferendis apti milites conscribendi erant, id verbum Livio frequens effe, videbimus ad 29, 35, 10. In legibus autem Alfeni et Paulli vulgatum defendit Ampliss. Praeses Bynkersh. 4. Obs. 21.

§. 6. Fortunae et matris Matutae] Vet. lib. Fortunae et Martis, ut suspicandum sit, ne vox Matuta afficta sit ab iis, qui matris pro Martis legerunt. SIG. Pal. 1. omittit to Matutae. Scc. vero et tert. Fortunae et Martis intra portam. Quam lectionem probat Sigonius. Sed vulgatam lectionem recte tuebimur,tum ex vet. ed. tum ex ipsis T. Livii verbis 24, 47, 15. Romae foedum incendium per duas noctes ac diem unum tenuit,solo aequata omnia inter Salinas et portam Carmentalem, cum Aequimelio Jugarioque vico: in templis Fortunae ac matris Matutae, et Spei extra portam late vagatus ignis sacra profanaque multa absumsit. GEBH. Vox Matu tae exsulat a Flor. Cant. Vol. Lovel. 1. 2.4.5. Harlej. Gaertn. et Hearnii Oxon. Insuper traje.

dies consules rebus divinis operam dederunt: et per eosdem dies sacrum novemdiale fuit. Quum 10 Tarentinorum defectio jam diu et in spe Hannibali, et in suspicione Romanis effet, cauffa forte extrinsecus maturandae ejus intervenit. Phileas Taren- 11 tinus, diu jam per speciem legationis Romae quum esset, vir inquieti animi, et minime otium, quo tum diutino senescere videbatur, patientis, aditum sibi ad obsides Tarentinos invenit. Cuftodieban- 12 tur in atrio Libertatis minore cura, quia nec ipsis, nec civitati eorum fallere Romanos expediebat. Hos, crebris conloquiis sollicitatos, conruptis ae- 13

ctis literis Martis vet. lib. Sigonii consentientes Lovel. 2. et Gaertn. Sed recte Gebhardus vulgatum tuetur. V. Donat. 2. de Urb. Rom. 16, et Nardin. 5. Rom, Vet. 10.

§. 7. In Albano monte biduum continenter lapidibus pluit] Princeps ed. pluvit. Pal. tert. contineater lapides pluti. GEBH. biduo continenter Harlej. a m. 1. Gaertn. et edd. ante Aldum. Male. V. ad 10, 21, 6. biduum continuum Hav. invitis reliquis. Tum pluvit Lovel. 5. Ber. et edd. Mediol. anni 1480. ac Tarvis. utraque. V. ad 1, 31, 1. Codicis Pal. 3. scriptura apud Gebh. indicare videtur, librarium c. jus in exemplari suo lapides pluit invenisse. Sane utrumque in u. su est pluere lapides et lapidibus. V. ad 3, 10, 6. Hic tamen reliqui, in lapidibus consentientes, id verius effe evincunt.

§. 8. Sol rubere solito magis] In Pal. 1. pro sol subftitutum eft vel. perperam. tert. autem prae. stat sol vel rubere. Puto legen. Liv. Tom. VIII,

dum sol rubere vel solito magis.
GEBH. vel, pro sol, etiam Flor.
Lovel. 1.-2. 4. et Voff. sol vel ru-
bere, duplici lectione juncta,
Lovel. 5. coelum rubere, et mox
simile, pro similis, Hafn. et
Hav.

§. 9. Diem unum supplicatio fuit] die uno Hav. eodem errore, quo §. 7. biduo pro biduum dederant. dies munium supplicatio fuit Lov. 1. dies muncrum Lovel. 2. et Voff.

Vir Cl. Jos. Wasse ad Sall. Catil. 56. p. 177. teftatur, se in cod. Cantabr. qui est in collegio Trinitatis, inveniffe supplicio, pro supplicatio. Se itaque nescire dicit, an supplicium reponendum sit, quum idem cod. aliis locis, ubi eadem obcurrit locutio, nihil moveat, at ipse auctor 27, 50, 5. suppliciis votisque fatigare Deos dixerit. Ex meis supplicio non tantum erat in Voff. verum etiam in Florent. a m. 1. in quo supplicatio emendavit manus altera; quod verius est. —

§. 11. Et minime otium, quo tum diuturno senescere videbatur,

D

dituis duobus, quum primis tenebris cuftodia eduxillet, ipse comes occulti itineris factus profugit. 14 Luce prima vulgata per urbem fuga est: millique, qui sequerentur, ab Tarracina comprehensos omneş retraxerunt. deducti in comitio, virgisque, adprobante populo, caesi de saxo dejiciuntur.

patientis] Pal. 2. et minimi otii, quo tum diutino. Paullo ante Pal. tert. Phiales. GEBH. Omnes libri diutino praeter Gruterum cumque secutas editiones, quod miror. J. FR. GRON. Omnes etiam mei et Hearnii Oxon. diutino, nisi quod unus diutine, al. ter diutinum. 6,33, 2, Ex diutina pace nova defectio. 25, 1, 8. In. cultis diuino bello infeftisque agris, 28, 24, 6. Licentia ex diutino, ut fit, otio conlecta. V. ad eum locum.

S. 12. In atrio Libertatis] De hoc est locus Ovidii 3. Trist. 1,71. in quo explicando Casaubonum arguit, etiam aliis probantibus, Lipsius de Biblioth. c. 5. Sed, ut omnes homines sumus, ipse eodem loco scribit, quae fortaffis reprehensio. ne non carent, quum Plutarchum et alios auctores effe dieit, Atrium Libertatis a Ti. Grac cho, patre Gracchorum, stru. ctum. Nam si jam anno 15XLI fuit atrium Libertatis, quod hic teftatur Livius, non potuit id a patre Gracchorum strui, quem anno 15LXVI. adeoque totis viginti quinque annis post hoc tempus, tribunum plebis fuiffe certum eft ex Livio 38, 52, 9. Etiam dubito, an fallatur Li. psius, Plutarchum et alios sententiae suae auctores laudans; eo quod nemo recentiorum, qui de atrio Libertatis egerunt, Plu. tarchum et alios hujus rei teftes citent. Si tamen verum est, quod

dicit,nihil peccaffet locis illorum, quae non omnibus nota esse ex silentio aliorum doctorum pa. lam est, in medium proferendis, et cum hoc Liviano in con cordiam redigendis. Aedem Li. bertatis a patre Ti. Gracchi, qui anno 15xxx et 15XL consul, et, ex conjectura Pighii ad A. V. 1OLIX. et 10LXI. patris Grac chorum patruus fuit, in Aventino factam, auctor est Livius 24, 16, 19. Ei, si non eodem tempore, certe non multo post, atrium additum fuiffe, ex hoc loco Livii liquet. DUKER.

§. 14. Emissique qui sequerentur a Tarracina] Scripti mifique qui sequerentur, ab Tarracina comprehensos omnes retraxerunt. Itaque diftinguendum. J. FR. GRO. NOV. Ita non tantum plerique codd. mei, et Hearnii Oxon. verum etiam edd. principes. Primus Froben. anno 1531. sine dubio operarum aberratione, vulgavit remifique, quod quadriennio post in emifique mutavit, et reliquis editoribus verum effe persuasit.

Deducti in comitio, virgifque ] Lego et diftinguo deducti, virgisque in comitio, approbante populo, caefi. T. FABER. Lego reducti, in comitio virgis approbante populo caesi, de saxo dejiciuntur. non deducti, virgisque. J. FR. GRON. CI. Crevier. partim ex Gronov. par tim ex Fabri conjectura legit reducti, virgisque in comitio, po»

VIII. Hujus atrocitas poenae duarum nobiliffimarum in Italia Graecarum civitatium animos irritavit, quum publice, tum etiam singulos privatim, 2 ut quisque tam foede interemtos aut propinquitate, aut amicitia contingebat. Ex iis tredecim fere no- 3 biles juvenes Tarentini conjuraverunt, quorum

pulo approbante, caefi. Ego Gronovii emendationem praefero. Paffim verba reducere et deducere in Muis commutantur. V. ad 6, 26, 8. Praeterea Cl. Jac. Gronov. observat in Differt. epist. ad Livii loca geogr. ep. a. p. 15. scribas librarios in hac operis Liviani parte saepe voculam que perperam vel addidiffe, vel omilie. V. etiam ad 29, 24, 7.

§. 1. Duarum nobilissimarum in halia Graecarum civitatum animos] Pal. 1. uliarum nobilissimarum. tert. cum vet. ed. duarum pene nobilifimarum. GEBH. Im. mo trium, ut patet ex c. 15. Nempe Tarenti, Metaponti, Thuriorum. J. FR. GRON. civitatium Flor. et ed. Mediol. anni 1480. V. ad 33, 20, 11.

§. 2. Tum publice, tum etiam pulos) Put. Pet. Men. cum publice. Ejusmodi levia complura et alibi sine mentione arbitratu veterum correximus. J. FR. GRON. cum, pro tum, etiam Florent. et Harlej. V. ad 6, 23, 3. Mox contingebant Lovel. 3. Ber. et Gaertn. cum edd. vett. ante Aldum.

§. 3. Ex iis tredecim fere nobiles Tarentini] Vet. lib. nobiles juvenes Tarentini. egregie: nam paulo post subjungit: conspecta ea praeda juvenum est. Ex iis autem quod aït, ob ea intelligendum est, id est, ob supplicium de obsidibus Tarentinis sum

ptum. SIG. Pall. 1. et 2. fere nobiles juvenes, quod approbat Sigonius. Ex iis vero interpretandum est, urbibus scilicet Graecis in Italia, quarum animos poenae in obsides atrocitas irritavit. GEBH. Sic omnes ve. teres, ut Sigonius monuerat. J. FR. GRON. Ex iis potius intellige ex numero illorum, qui tam foedo supplicio interemtos propinquitate vel amicitia contingebant. DUK. nobiles juvenes, praeter Ber. legunt omnes reliqui, ita tamen, ut Gaertn. juvenes nobiles inverso ordine praeferat.

Nico et Philomenes] Vet. lib. Philomenus. Polyb. 1. 8, [19.1 Nikov Kal Piλiuevos. SIG. Pall. tres Nicho. Caeterum pr. cum principe ed. Philemenus. sec. ac tert. Philomenus. GEBH. Put. et quilibet antiquiores faciunt Philemenus, aut Philomenus. Poly. bius vocat Piλýjuɛvov. Ita refin gamus Philemenus censeo apud Livium, quem a Polybio hic non disceffiffe certus sum. J. FR. GRON. Philomenus Voff. Lov. 2. 4.5. Hav. a m. 2. et Hearnii Ox. Phylemenus Ber. Philemenus Flor. Hav. a m. 1. et edd. Rom. anni 1472. ac Parm. Quam scriptu ram quum hoc loco viri docti in contextum receperint, ejus loco Sigonii lectionem infra 27, 16, 3. servare non debuerant.'

S. 4. Nocte per speciem venandi urbe egreffi ad eum proficifcuntur]

4 principes Nico et Philemenus erant. Hi, prius, quam aliquid moverent, conloquendum cum Hannibale rati, nocte per speciem venandi urbem egres5 si, ad eum proficiscuntur. et, quum haud procul caftris abeffent, ceteri silva prope viam sese occuluerunt: Nico et Philemenus, progreffi ad stationes comprehensique, ultro id petentes, ad Hanni6 balem deducti sunt. Qui quum et cauffas consilii sui, et quid pararent, exposuiffent; conlaudati, oneratique promiflis, jubentur, ut fidem popularibus facerent, praedandi cauffa se urbe egressos, pecora Karthaginiensium, quae paftum pro7 pulsa effent, ad urbem agere. tuto ac sine certamine id facturos, promiflum est. Conspecta ea praeda juvenum est: minusque, iterum ac saepius 8 id eos audere, miraculo fuit. Congreffi cum Hannibale rursus, fide sanxerunt, liberos Tarentinos leges suaque omnia habituros, neque ullum vectigal Poeno pensuros, praesidiumve invitos receptu

Ex hoc loco incipit fragmentum hujus hiftoriae apud Polybium 1. 8, [19.] unde haec ad verbum sumpsit Livius: Τὸ μὲν οὖν πρώτ τον ὡς ἐπ' ἐξοδίαν ὁρμήσαντες ἐκ τῆς πόλεως, καὶ συνεγγίσαν. τες τῇ παρεμβολή των Καρχη. δονίων νυκτός, ἄλλοι μὲν συγ καθέντες εἰς τινα τόπον υλώδη παρὰ τὴν ὁδόν, ἔμειναν. Ὁ δὲ Φιλίμενος καὶ Νίκων προσῆλ Σου πρὸς τὴν παρεμβολήν etc. SIG. urbem egressi Flor. Vol. Lovel. 2.4. Ber. Harlej. Gaertn. et edd. ante Aldum. Idem se etiam in omnibus libris suis reperiffe, teftatur Gebhardus ad 23, 16, 10. Horum consensum

[blocks in formation]
« IndietroContinua »