Immagini della pagina
PDF
ePub

laturum. His irritati adhortationibus, simulque taedio ferociae hoftium quotidie inftantium lacessen14 tiumque, acriter proelium ineunt. Pugnatum amplius duabus horis est. cedere inde ab Romanis dextra ala et extraordinarii coepere. Quod ubi Marcellus vidit, duodevicesimam legionem in pri

tius deinde eum_tranquilliusque dum jungi, supra vidimus ad 8, Voff. Lov. 1. 3. Ber. Gaertn. et Hav. cum edd. antt.

His irritati adhortationibus simulque taedio] Pal. 3. His adhortationibus irritationibus simulque taedio. GEBH.

§. 14. Dextera alia et extraordinarii Caftigavimus dextera ala. RHEN.Plut. (in Marc. p.313.] tov δεξιού ποιοῦντος. Qui sint extraordinarii, docet Polyb. 1. 5, [24.] Πραίφεκτοι δώδεκα ἄρχοντες προβεβλημένοι ὑπὸ τῶν ὑπάτων, οἱ τοῖς ὑπάτοις τοὺς ἐπιτηδειο. τάτους πρὸς τὴν ἀληθινὴν Χρείαν ἐκ τῶν παραγεγονότων συμμά. Χων ἱππεῖς τε καὶ πεζοὺς ἐξέλε. yov τovs èлikaλovμέvovs έktpaορδιναρίους, ὃ μεθερμηνευόμεrov EлiλÉKTоvs. SIG. De extraordinariis multa habet Lipsius 2. de Mil. Rom. 7. et 4, 8.

§. 15. Dum alii trepidi cedunt] Ex veteri libro scripsimus trepide. nam sequitur alii segniter. RHEN. Consentiunt in Rhenani lectionem Pall. 2. et 3. At Pal. 1. et vet. ed. trepidi cedunt. GEBH. Omnes trepidi, quod mutavit Rhe. nanus. J. FR. GRON. trepidi etiam omnes mei cum Hearnii L. 1. et N. Alteram igitur lectionem praeferendam effe Rhenanus vin. cere nequit nec codicum numero, nec eorum bonitate, neque etiam, quam addidit, ratione. Adverbium enim et adjectivum simili modo, atque hic, inter

19, 2. Mox terga dabat, pro dabant, Lov. 5. Sed male. Acies enim quasi conlectivum adsciscit verbum plurale. Supra 5, 38, 1. Inftruunt a:iem diductam in cornua, ne circumveniri multitudine hoftium possent. 26, 4, 7. Pedeftris inde acies etc. incurrit, jaculaque cum inpetu alia super alia emittunt. 28, 15, 6. Haud secus, quam si imperio ducis cederent integra acies. Ita ex Matis pro cederet emendavi. ubi etiam vide. Adde, quae notantur ad 35, 26, 9.

§. 16. Cecidereque in pugna fugaque ad duo millia et septingenti] Plut. [ibid.] ἑπτακοσίων ἐπὶ δισ. Χιλίοις Ρωμαίων πεσόντων. SIG. Put. Regiusque: Cecidere in pu gnaque ad duo millia. Deest et iam to fuga in Voffiano. Scribe: Cecidere in pugna quasi ad duo millia et septingenti civium sociorumque. Terent. Heaut. [1, 1, 93.] quasi talenta ad quindecim coëgi. J. FR.GRON. Cecidere sine T& que etiam Flor. Tum fugaque deest etiam a Lov.2.3. Harl. Ber. Gaertner. Hav. Hearnii Oxonn. et edd. usque ad Curionem. in pugnaque ad duo millia Flor. a m. 1. pro quo emendatur a m. 2. in pugna usque ad duo millia. Si quid tamen mutandum, cum Gronov. malo quasi ad duo millia. Cic. act. 1. in Verr. 8. Ex his quasi decem fiscos ad senatorem illum relictos esse. De voce quasi hoc sensu v. Rittersh. ad Gunth. Ligur. 3, 639. (*Quasi et ad eodem sensu

[ocr errors]

mam aciem inducit. Dum alii trepidi cedunt, alii 15 segniter subeunt, turbata tota acies est, dein prorsus fusa; et, vincente pudorem metu, terga dabant. Cecidere in pugna fugaque ad duo millia et septin- 16 genti civium sociorumque: in his quatuor Romani centuriones, duo tribuni militum, M. Licinius et

junguntur apud Terent. Heaut. 1, 1, 93.) Praeterea duo millia septingenti Lov. 1.4. et Hav. duo millia CC Lov. 5. duo millia et septingentos Hearnii D. Male. V. ad 10, 17, 8.

In his quatuor Romani centuriones fuere] To fuere abnegat Pal. 1. Secundus vero aç tert, inter quos fuere quatuor Romani centuriones. GEBH. Vox ultima defit in omnibus Gall. Pall. Voff. Et ita 10, [20, 15.] Caesa ad sex millia hominum: duo millia et quingenti capti: in eis tribuni militum quatuor. 22, 149, 15.) Quadraginta quinque millia peditum, duo millia septingenti equites, et tanta prope civium sociorumque pars, caesi dicuntur: in his ambo con. sulum quaeftores. Corn. Nepos Miltiade [4] Domi autem creati decem praetores, qui exercitui praeessent: in eis Miltiades. In Alcib. [2.] Amatus eft a multis more Graecorum: in eis a Socrate. Et rursus [c. 5.] Quarum expugnaverat complures: in his Byzantium. J. FR. GRON. inter quos fu. ere quatuor Romani centuriones Rec. et Hearnii D. in his fuere quatuor Romani centuriones Lov. 5. et Gaertn. Vulgatae lectioni unus consentit Ber. Sed to fu. ere reliqui ignorant; quibuscum faciunt Hearnii L. 1. et N. Similiter fere quidam codd. supra c. 11, 12. Inde alius lectus senatus, octo praeteritis, inter quos L. Caecilius Metellus. Sed optimi i bi legunt Metellus erat. Epit. Liv.

77. Duodecim a senatu hoftes, inter quos C. Marius pater et filius, judicati sunt. Sallult. in Jug. 25. Legantur tamen in Africam majo res natu, nobiles, amplis honoribus, in quis M. Scaurus. ubi v. Cortium.

Duo tribuni militum M. Licinius et M. Fulvius] Pal. 1. et vet. ed. Marcus Elvius. sec. M. Elivius. tert. M. Clivius. GEBH. Put. et M. Helvius. Alludunt cacteri. Reg. Pal. Men. Voss. Elvius. Pet. Elevus. Pal. alter Elivius. tertius Clivius. J. FR. GRON. Similiter fere noftri. Nam Clivius Lov. 5. Clinius Gaertn. Elinius Lov. 2. et Harl. Elivius Hav. Livius Hearnii L. 1. Ellivius Lov. 3. Elvius Lov. 1. 4. Ber. et edd. antt. Eluvius Ascens. anni 1513. et 1516. Fulvius tandem Mog. Sed M. Helvius etiam Flor. Concinentium igitur duorum optimorum codd. scripturam recipere nihil dubitavi. Gentem enim Helviam circa haec tempora jam notam Romae fuiffe, indicat Cn. Helvius tribunus militum infra memoratus 30, 18, 15. Aliorum autem Helviorum in sequentibus mentio fict.

§. 17. De ala prima, quae fugit] Duae iftae voculae, quae fugit, rescinduntur consensu Pal. 2. 3. GEBH. Omnes nofiri voces illas agnoscunt. Ceterum Perizon. Animadv. Hift. c. 8. p. 340. interpungendum monuit de ala, prima quae fugit. Recte. Sequi

17 M. Helvius. Signa militaria quatuor de ala, prima quae fugit; duo de legione, quae cedentibus sociis succefferat, amissa.

1 XIII. Marcellus, poftquam in caftra reditum eft, concionem adeo saevam atque acerbam apud milites habuit, ut proelio, per diem totum infeliciter 2 tolerato, triftior iis irati ducis oratio esset. Diis inmortalibus, ut in tali re, laudes gratesque, inquit, ago, quod victor hoftis, cum tanto pavore incidentibus

tur enim de legione, quae cedentibus sociis succefferat. Crevier. za de ala prima exponit, quae in prima acie fuerat.

§. 1. Proelio, per diem totam in feliciter tolerato, triftior iis irati ducis oratio esset] Pal. 1. et vet. ed. triftior irati ducis oratio. GEBH. iis exsulat quoque a Voff. Lov. 2. 3. Harl. Ber. Gaertn. Hav. Hearnii L. 1. et edd. ante Aldum. triflioris ducis oratio Flor. triftior his ducis oratio Lov. 5. Reliqui Aldo is subftituenti adftipulautur. Deinde per diem totam primum Basileenses ediderunt anno 1539. quod reliqui poftca servarunt, quamvis interim Si. gonius totum iterum recepiffet, ut priores habuerant. Et ita legunt Flor. Voff. Lov. 4. 5. Harl, Ber. Hav. et Hearnii L. 1. Et sic Livius amavit. Supra 1, 50, 2. Multa ibi toto die in concilio va. riis jactata sermonibus erant. Ita legendum effe, practer codd. ibi laudatos, evincit etiam optimus Florent. 3, 60, 7. Quum per to. tum diem fletiffent intenti ad certamen. 8, 39, 7. Laboris per diem pene totum tolerati vulnerumque obliti sunt. (* 40, 25, 6.) Id igitur revocavi.

§. 2. Deseruissetis profecto eodem terrore cafira, quo omisiftis

pugnam] Vox eodem non adparet in Lov. 2. et Voff. in quo ejus loco inter versus adscribitur eo, quod exftat etiam in Lov. 1. 3. Gaertn. et Hav. Tum dimisiflis editi ante Aldum.

§. 3. Oblivio animos invasit] Pall. tres animos cepit. GEBN. Omnes Gall. Fall. Voff. animos cepit. J. FR. GRON. Unus Ber. facit cum edd. Reliqui scripti similiter animos cepit. Cic. 1. de Off. 4. Ut eos juftitiae capiat oblivio. 3. Phil. 4. Nos poft veges exactos servitutis oblivio ceperat. Livius infra 36, 19, 3. Tantus repente pavor omnes cepit. 38, 46, 12. Oblivio Deorum capiat pectora veftra.

Nempe iidem sunt ii hoftes] Put. et Voll. nempe iidem sunt hi hoftes. J. FR. GRON. Ita et plerique meorum, omnesque Oxonn. Hearnii, cum edd. Rom. anni 1472. ac Parm.

Et victos sequendo priori aeftate absumsiftis] Legendum priorem aeftatem absumpsiftis. Sic autem saepe Livius loquitur, ut infra [c. 32, 1.] Primum diem, quo fires hoftium ingressi sunt, populando absumpserunt. Et iterum (c. 20, 2.] Ipse reliquum aeftatis recipiendis in fidem Hispaniae populis ab.

vobis in vallum portasque, non ipsa caftra est adgressus. deseruissetis profecto eodem terrore caftra, quo omisiftis pugnam. Qui pavor bic, qui terror, quae repente, 3 qui, et cum quibus pugnaretis, oblivio animos cepit? nempe iidem sunt hi hoftes, quos vincendo et victos scquendo priorem acftatem absumsiftis; quibus dies noctes- 4 que fugientibus per bos dies inftitiftis; quos levibus proeliis fatigafis; quos befterno die nec iter facere, nec caftra ponere passi eftis. Omitto ea, quibus' gloriari po- 5

sumpsit. RHEN. 2, 4, 3. Omne id tempus cum conjuratis consultan. do absumunt. 26, 51, 3. Pancos dies exercendis navalibus pedeftribusque copiis absumsit. hoc lib. c. 17, 1. Quum hiemem totam reconciliandis barbarorum animis absum. sisset. 28, 6, 1. Id tempus occultis cum Platore conloquiis absumtum eft. 30, 8, 3. Lacessendoque levibus proeliis diem absumsit. 31, 42, 7. Die per proelium, deinde per direptionem caftrorum absunto. 32, 19, 13. Tot legatorum orationibus perpetuis die absumto. c. 28, 5. Quaerendo regem et exercitum ejus Sulpicium majorem partem anni absumsisse. 37, 11, 4. Quum di. em non tam adparatu absumsisset. 42, 10, 8. Aliquantum temporis absumsit. 45, 37, 6. Quatuor horas, quantum supererat diei, dicendo absumsit. Eodem modo etiam consumere usurpari, videbimus ad 29, 33, 9. Pauci quidem meorum hanc lectionem probant; eam tamen veram esse exiftimo. Non enim indicat holtes priori aeftate vincendo sequendoque absumtos effe, sed milites suos omnem proximi anni aeftatem inpendiffe vincendo et sequendo hoftes.

§. 4. Quos levibus proeliis fuga. fis] Vet. lib. fatigaftis. SIG. Cum Sigonio Put. Reg. Voll.

quos levibus proeliis fatigaftis. J. FR. GRON. fugaftis servant Flor. Lov. 1. 3. 5. Harl. Ber. et Gaertn. Reliqui fatigaftis. Quod sibi quoque in L. 1. et D. obveniffe, Hearnius notat; qui tamen insuper monet, voces quos levibus proeliis etc. ponere passi eftis.de. effe in eodem L. i.

§. 5. Et cujus ipsius pudere ac poenitere vos oportet, referam ] Hanc sententiam caftigator quispiam additis dictionibus interpolavit. Nec enim eft et cujus, aut verbum referam in exemplari Spirensi sed, cujus et ipsius pudere ac poenitere vos oportet. nempe, aequis manibus. Suspicor vero pro ipsius scribendum ipsos. cujus et ipsos pudere ac poenitere vos oportet. Et eft initium novae sententiae. Nec opus eft verbo referam, quum cohaereant alioqui, quae sequuntur. Nam sensus eft: Cujus et ipsos pudere ac poenitere vos oportet, hoc ipsum eft, quod aequis manibus hefterna die diremiftis pugnam. RHEN. Ad apicem oftentat vulgatam lectionem Pal. 3. a qua frivola conjectura depravanda si abftinuiffet Rhenanus, rectius et suae famae, et Livio consuluiffet. Quid enim opus legere? cujus et ipsos pudere ac poenitere vos. Pal. 1. oportet, referam. Nem

1

teftis: cujus et ipsius pudere ac poenitere vos oportet, referam. nempe, aequis manibus befterno die diremiftis 6 pugnam. Quid haec nox, quid bic dies adtulit? veftrae bis copiae inminutae sunt, an illorum auctae? Non equidem mibi cum exercitu meo loqui videor, nec cum Romanis militibus. corpora tantum atque arma eadem sunt. An, si eosdem animos habuissetis, terga vestra vidisset boftis? signa alicui manipulo aut coborti abftu

7

pe. sec. ac poenitere vos oportet. Referam nempe equis navibus externo die dir. p. GEBH. Omnes Gall. Florent. Barber. Voll. cujus et ipsius pudere ac poenitere vos oportet, referam. Nec credimus Rhenano, non opus effe verbo referam, aut cohaerere alioqui, quae sequuntur. J. FR. GRON. Onnes mei receptae lectioni conftanter adhaerent. Nec aliter Hearnii L. 1. et N. qui tamen referam in D. non invenit. ipsos, pro ipsius, si scriptorum auctoritate firmaretur, magis placeret. Paullo ante Dimitto, pro Omitto, Lov. 3. et edd. principes.

Acquis manibus hefterna die diremiftis pugnam] Clericus, Gronovium . seq. secutus, hefterno die edidit: neque tamen, ut pro. miserat, mutatae scripturae le. ctorem certiorem in notis fecit. Interim tamen lectio illa vera eft; quam, praeter unum Ber. qui editionibus prioribus adhae. ret, firmant omnes codd. V. ad 44, 38, 1. Praecessit paullo ante: Quos hefterno die nec iter facere, nec caftra ponere passi eftis. et sequitur mox: Vos illi hodierno die primum fugati exercitus de. cus dediftis.

§. 6. Quid haec nox, quid haec dies abftulit] Omnes attulit. No

ster 45, [8, 6.] Quum, quid vesper ferat, incertum sit. Virgil. [9. Aen. 7.] volvenda dies en attulit ultro. Etiam in plerisque libris: Nempe acquis manibus hefterno die diremiftis pugnam. Quid hxec nox, quid hic dies attulit. Nec spernendum videtur. J. FR. GRON. hic dies etiam Flor. Lov. 2. 4. 5. Harl. Gaertn. et Hav. Infra 39, 51, 13. Mores quidem populi Ro mani quantum mutaverint, vel hic dies argumento erit. ubi etiam variant codd. Infra tamen c. 17, 14. ex hac die, pro ex eo die, emendatur. Deinde adtulit Flor. Voff. Lov. 1. 2. 4. 5. Harl. Hav. et alii cum Hearnii Oxonn. Infra 43, 50, 3. Multa diem tempusque adferre poffe.

Cum exercitu meo eloqui videor] Quid illi venit in mentem, qui hic eloqui, pro verbo loqui, supposuit, quod legitur in cod. scripto? RIEN. cum exercitu eloqui Flor. Cant. Voff. Lov. 2. 3. Gaertn. et Hav. cum exercitu loqui Lov. 5. Sed Rhenano adsentior.

Corpora tantum atque arma eadem sunt] Plut. [Marc. p. 313.] Ὁρῶν, ἔφη, Ρωμαίων ὄπλα πολ λὰ καὶ σώματα,Ῥωμαῖον δὲ μηδένα ὁρᾷν. SIGON.

§. 7. Signa alicui manipulo aut cohorti abftulifet} Manipulo legi

« IndietroContinua »