miraculo nominis alii mortales ftuperent, id ex tam alto faftigio adspernantis. Dona inde regulis prin- 7 cipibusque Hispanorum divisa, et ex magna copia captorum equorum trecentos, quos vellet, eligere Indibilem juffit. Quum Afros venderet juffu impe- 8 ratoris quaeftor, puerum adultum inter eos forma insigni, quum audiffet regii generis effe, ad Scipionem misit. quem quum percunctaretur Scipio, 9 quis, et cujas, et cur id aetatis in caftris fuiffet? Numidam effe, aït, Massivam populares vocare. orbum a patre relictum, apud maternum avum Galam, regem Numidarum, eductum, cum avunculo Masinissa, qui FR. GRON. intolerabile etiam omnes noftri, et Oxonn. Hear. nii: qua et ipsa voce Livius utitur infra 30, 35, 6. Elephanto rum fortuitus inpetus atque intolerabilis vis signa sequi Romanos prohiberet. Ceterum Romanis intolerabile Lov. 2. §. 5. Regalem animum in se effe etc. tacite judicarent] Vet. lib. taciti jadicarent, SIG. Pal. 1. regalem animum inesse. Tum sec. et tert. taciti. GEBII. H. Stephanus 4. Schediasm. 7. nescio quid discriminis inter regalem et regium animum videtur animadvertere. DUR. animum ineffe Flor. Voff. Lov. 3. 4. et apud Crevier. Put. ac Victor. regalem animum effe Hav. Omnes hae voces exsulant ab Harl. Deinde taciti etiam Lov. 4. et Hearnii D. Reliqui servant facite. Mox usurpationem abftinerent Flor. et Lov. 4. quod et se in Put. inveniffe, Gronov. in pr. ed. not. monuit. V. ad 2, 16, 9. §. 6. Sensere etiam barbari magnitudinem animi] Pal. 2. Sensere et barbari. GEBH. V. ad 22, 47, 9. Mox ex tam magno faftigio Flor. Voff. Lov. 1. 3. 5. Harl. Gaertn. et Hav. quod se quoque in Put. et Victor. 'inveniffe, profitetur Cl. Crevier. §. 9. Quem quum percunctaretur Scipio] Pal. 2. praecontaretur. GEBHARD. Numidam se lacrymans effe ait. SIG. Put. Voff. Pall. unus, alii- nii L. 1. Flor. Lov. 1. 5. Gaertn. et Hear. atque N. Numidam effe nii D. Saepius pronomen se a Livio subintellectum ei invito obtrusiffe librarios, supra dictum eft ad 1, 23, 5. Exemplum mox v. ad §. 10. Deinde Masium, pro Maffivam, Lov. 3. Massium Flor. Voll. Lov. 2. 4. 5. Ber. Gaertn. et edd. antt. Massuon Harl. Massilium Hav. Ma. nuper cum equitatu subsidio Karthaginiensibus venisset, 10 in Hispaniam trajecisse. Prohibitum propter aetatem a Masinissa, numquam ante proelium iniisse. Eo die, quo pugnatum cum Romanis effet, inscio avunculo, clam armis equoque sumto, in aciem exisse: ibi, prolapso equo effusum in praeceps, captum ab Romanis le. Massiva, Masinissac ex filio Gululla nepos, memoratur Salluft. Jug. 35. Unde id nomen ea gente notum fuisse patet. Orbum a patre factum] Cantabr. solus in tanto membranarum numero orbum a patre relictum. 1, 34, 2. Aruns prior, quam pater, moritur, uxore gravida relicta. 21, 41, 7. Servus populi Romani a pa. tre relictus. 22, 26, 1. Pecunia a patre relicta. 27, 33, 7. Duo consules, sine memorando proelio interfecti, velut orbam rempublicam reliquerant. 39, 9, 2. Aebutius pupillus relictus. et c. 29, 3. Ob has causas bellum a patre relictum. Non potuit aliter nunc scripsiffe Livius. Saltem verisimile non eft. Adde notas 34, 58, 5. Immo non aliter, quam a nobis nunc reftitutum, allegat haec verba Octav. Falconerius ad nummum Apamensium, ubi rap. ópana Livii, suggeftum ipsi ab Alexandro Pollino, publicat in cognatione Mallivae et Masinis. sae; utpote is, qui Masiniflam nunc vocat avunculum suum, eum Masinia agnoscit infra 1. 28, [35, 8.] fratris filium. In quod videtur induxiffe Livium vox Graeca adexpidovs, quam in hac hiftoria adhibuit auctor Graecus, a noftro conversus. JAC. GRON. orbum a patre relictum similiter Flor. Voff. Lov. 2. 3. 4. 5. Ber. Hav. Hearnii L. 1. D. scripti, quibus Doujat. ac Crevier. usi sunt, et edd. tantum non omnes: quorum omnium consensu ita e di juffi. Altcrius lectionis auctor, quem se divinare non poffe Crevier. fatetur, eft Gruter. cujus poftrema demum ed. factum exhibuit. Hinc conftat, mirum non effe, Falcon. hunc locum ita laudaffe, quemadmodum eum legen. dum Cl. Jac. Gronov. recte vidit: et hine vicillim vix verisimile fit, in tanto membranarum numero, quas Gronovii excusserunt, solum cod. Cantabr. veram lectionem servaffe. Locis a Gro. novio adlatis adde Liv. 40, 4, 2. In viduitate relictae filiae, singulos filios parvos habentes. Et mox: Apud eum plures enixa partus, parvis admodum relictis omnibus, decessit. Apud maternum avum Galam etc. educatum] Pal. 1. eductum. Propert. [3, 7, 51.] Eductosque pares silveftri ex ubere reges. GEBH. Put. et Voll, eductum. Ut et 21, 43, 15. In praetorio patris, clarissimi imperatoris, prope natum, certe eductum. J. FR. GRON. eductum etiam Flor. Lov. 2. et plures Crevier. quod recepi, quia ita Livius saepius loqui solitus eft. V. ad 21, 43, 15. Deinde paternum avum Harl. quod videtur firmari ex lib. 28, 35. ubi Masinissa, qui Galae filius fuit, hunc Massivam fratris filium vocat. Contra obftat, quod Maffiva hic Masiniflam avunculum dicat. Sed v. Gronov. ad verba praeced. De fiemmate Galao esse. Scipio, quum adservari Numidam juffiffet, 11 quae pro tribunali agenda erant, peragit. inde, quum se in praetorium recepillet, vocatum eum interrogat, velletne ad Masinissam reverti? Quum, 12 effusis gaudio lacrimis, cupere vero, diceret; tum puero annulum aureum, tunicam lato clavo, cum infra v. ad 29, 31, 1. Ceterum Gallam Lov. 2. 3. Ber. Gaertn. Hav. et edd. vett. unde poftea natum eft Galbam in Hearnii L. 1. §. 10. Numquam antea proelium iniiffel iniffe Voff. Lov. quinque, Ber. Gaertn. et Hav. V. supra ad 4, 40, 6. et 6, 17, 7. Ita i, pro ivife, caftigatur infra 28, 38, 3. Ita abiffent. V. ad 10, 36, 3. adiffent. V. ad 8, 2, 9. exiffe mox hoc ipso §. (ubi unus Ber. exiife) 4, 36, 4. et 10, 37,6. interife. V. ad 9, 29, 11. perife. V. ad 21, 10, 11. rediffe. V. ad 8, 26, 6. transiffe. V. ad Ep. Liv. 103. Adde, quae notantur ad 36, 20, 3. Similes contractiones in perfectis aliorum verborum Livium amasse, vidimus ad 6, 18, 10. Paullo ante voces propter aetatem exsulant a Voff. Lov. 1. 2. 3. 4. et Hav. Eo die se, quo pugnatum] Om. nes Gall. et duo Pall. et Vol. desecant to se. Et melius abesse judicamus. J. FR. GRON. Neque ego reperio pronomen in Flor. aliisve meis, praeterquam in Lov. 5. Harl. Rec. et Hav. neque Hearnius in L. 1. et N. V. ad §.9. Ber. hoc loco quidem omittit; at mox inseruit, se inscio avunculo. Armis equoque sumto] Pal. 2. equo quoque sumto. GEBH. V. ad 5, 27, 1. sumtoque equo Ber. Mox captum a Romanis fuisse Lov, 2. §. 11. Quum adservari Numidam juffiffet] observari Gaertn. et edd. antt. pro quo affervari aliquot codd. habere, monuit Pierius ad Virg. 2. Aen. 762. Eam deinde scripturam Aldus recepit. Et recte. Ita enim omnes reliqui codd. Vocatum eum interrogat, Velletne ad MasiniJam reverti] Velle ad Masiniam Vol. et Lov. 1. Vellet ad Masiniffam Flor. Lov. 2. 3. et Hav. Insuper revocatum Flor. S. 12. Tunicam lato clavo, cum Hispano sagulo et aurea fibula】 Quid tatus clavus sit, omnes intelligunt: at tunicam lato clavo non item. Similem locutionem invenies 30, 17, 13. de donis Masaniffae miffis. Nisi quis locum ita legendum putet: tunicam cun lato clavo ac Hispano sagulo. Sed ego non temere inutavero. GLA REAN. Varro 8. de Ling. Lat. 117. Si quis tunicam in usu ita consuit, ut altera plagula sit anguftis clavis, altera latis. Apul. Flor. p. 346. ed. Elm. Habebat indutui ad corpus tunicam interulam tenuissimo textu, triplici licio, purpura duplici. Ubi tunica duplici purpura eodem modo dicitur, ut hic tunica lato clavo. Mox militibus, pro equitibus, Lov. 5. V. ad 10, 29, 10. Tum dimit, tit Lov. 4. et Harl. §. 1. Ut confeftim Hasdrubalem consequeretur Legendum perse. queretur. RHEN. Pali. tres et Vet. ed. consequeretur. Cur ab Rhenano mutatum sit, non vi. Hispano sagulo et aurea fibula, equumque ornatum donat, jussis que prosequi, quoad vellet, equitibus dimisit. XX. De bello inde consilium habitum. et, auctoribus quibusdam, ut confeftim Hasdrubalem 2 consequeretur, anceps id ratus, ne Mago atque Hasdrubal cum eo jungerent copias, praesidio tantum ad insidendum Pyrenaeum misso, ipse reliquum - aeftatis recipiendis in fidem Hispaniae populis ab3 sumsit. Paucis poft proelium factum ad Baeculam diebus, quum Scipio, rediens jam Tarraconem, saltu Caftulonensi excessisset, Hasdrubal Gisgonis filius et Mago imperatores ex ulteriore deo. In Pal. tamen 3. abeft quoque to confeftim. GEBH. Pet. pro. sequeretur. Melior Pet. Put. Reg. Men. Voff. consequeretur. Sed ab. olevit Rhenanus. J. FR. GRON. consequeretur pariter Flor. Lov. 1. 2. 3. 5. Ber. Rec. Gaertn. Hav. Hearnii L. 1. N. et scripti apud Crevier. quod, codicibus obediens, recepi. Solent haec verba in Mftis a librariis confundi. V. ad 36, 19, 5. 38, 23, 3. et aliis locis. consequi hic ponitur pro simplici sequi. Supra 24, 45, 7. Se tamen mediam consecuturum consilii viam. Cic. de Sen. 6. Memoriam illius viri excipient omnes anni consequentes. §. 2. Ne Mago atque Hasdrubal cum eo jungerent copias] Mur. et Gud. ne Mago atque alter Hasdrubal. J. FR. GRON. Similiter Lov. 3.4.5. Harl. et Brancal. Latinii. Infra hoc cap. Inter Hasdruba. lem alterum et Magonem conftabat. Deinde Hasdrubal jungerent Lov. 3. Hasdrubal conjunge. rent Hafn. Hasdrubal cum eo conjungerent Lov. 2. Praesidio tantum ad insidendum Pyrenacum missø] Polyb. [10, 37.] Ἐπὶ δὲ τὰς ὑπερβολάς των Πυ pnvaiov ópéov éƐanéseiλe Tovs τηρήσοντας τον Ασδρούβαν. SIGOŃ. §. 3. Cum Scipio, rediens jam Tarraconem, saltu Caflulonensi ex. cessisset] Vet. lib. cum Scipio, rediens Tarraconem, saltu Caftulenensi jam excessisset. Polyb. [ibid.] aveXopnoe uetà tñs dvváμεως εἰς Ταρακώνα ἐν τούτοις τοῖς τόποις ποιεῖσθαι τὴν παραXeruaoiav. SIG. In Pal. 3. verba hoc ordine fluunt. Paucis poft ad Baetulam diebus proelium factum, cum Scipio, rediens Tarraconcm, saltu Caftulonensi jam ехcessisset. GEBĤ. Vet. lib. Sigonii adsentitur Hearnii D. Sed omnes mei vulgatum ordinem servant, nisi quod jam rediens Tarraconem sit in Hav. Tum saltum Caftulonensem excessisset Lov. 3. de qua locutione v. ad 2, 37, 8. alii tamen codd. vulgatum tuentur. Ceterum Doujat. hic, et Hispania ad Hasdrubalem venere, serum poft male geftam rem auxilium; consilio in cetera exsequenda belli haud parum opportuni. Ibi conferentibus, quid 4 in cujusque provinciae regione animorum Hispanis esset, unus Hasdrubal Gisgonis, ultimam Hispaniae oram, quae ad oceanum et Gades vergit, ignaram adhuc Romanorum esse, eoque Karthaginiensibus satis fidam, censebat. Inter Hasdrubalem alterum et Mago- 5 nem conftabat, beneficiis Scipionis occupatos omnium animos publice privatimque esse: nec transitionibus finem ante fore, quam omnes Hispani milites aut in ultima Hispaniae amoti, aut traducti in Galliam forent. Itaque, 6 etiamsi senatus Karthaginiensium non censuisset, eun ad c. 18. saltu Caftellanensi legendum exiftimat, a Caftellanis Hi. spaniae populo, Ausetanis vicino, de quo vide Marcam in Marc. Hisp. 2, 21. V. ad c. 19, 1. Paullo ante Betulam Voff. Lov. 1. 3. 4. 5. Harl. Rec. et Gaertn. Besulam Ber. et Hav. Bessulam Lov. 2. Baeculam Flor. V. ad c. 18, 1. Hasdrubal Gisgonis filius] To filius eleganti Hellenismo abeft a Pall. 3. GEBH. Ita mox, Unus Hasdrubal Gisgonis ultimam Hispaniae oram satis fidam censebat. V. ad 28, 12, 13. Omnes tamen mei vocem illam hic defendunt. §. 5. Nec transitionis finem ante fore] Pal. 1. et vet. ed. nec transitionibus fore ante finem. sec. ac tert. nec transitionibus finem ante fore. GEBH. Conftanter omnes Gall. Pall. Voff. ut et priscae edd. transitionibus. J. FR. GRON. transitionibus etiam om. nes mei, Oxonn. Hearnii, et edd. antt. Primus Curio ejus loco e. didit transitionis. De locutione finis transitionibus v. ad 2, 30, 9. Tum fore ante finem Voff. Lov. quinque, Harlej. Ber. Gaertner. Hav. et edd. priscae. Paullo ante beneficio Scipionis Lov. 5. et Hearnii L. 1. Sed ambae hae voces desunt in Hearnii D. In ultima Hispaniar amoti] Vetus habet mori. RHEN. amoti Pal. 1. et vet. ed. Reliqui duo codd. moti, quod Rhenanus quoque se. cutus eft. Nescio, an recte. GEBHARD. moti etiam Lov. 4. Male. Optimi enim et numero plures ftant pro altero. Dictum autem eft ea forma, qua avertere in se 6, 23, 8. ubi plura vide. §. 6 Ubi belli caput et rerum summa esset] Gall. ubi belli caput rerumque summa. J. FR. GRONOV. belli caput, rerum summa Voff. Lov. 1. et Hav. belli caput, belli summa Lov. 2. belli caput rerum summaque Lov. 3. belli caput rerumque summa Harlej. et Hearnii L. 1. ac D. Reliqui et re rum summa tuentur. Simul et Hispanos omnes] Scri |