pedimento hoftibus erat, id ad caedem eos, velut 10 vinctos, praebebat. Et jam, ferme omnibus scutatis Celtiberorum interfectis, levis armatura et Karthaginienses, qui ex alteris caftris subsidio venerant, 11 perculsi caedebantur. duo haud amplius millia peditum et equitatus omnis, vix inito proelio, cum Magone effugerunt. Hanno, alter imperator, cum eis, qui poftremi, jam profligato proelio, advene12 rant, vivus capitur. Magonem fugientem equitatus ferme omnis, et quod veterum peditum erat secuti, decimo die in Gaditanam provinciam ad Hasdruba alii mei, cum Hearnii Oxonn. `Practerca velut victos Lov. 4. V. ad 30, 12, 7. velut junctos Lov. 2. V. ad 5, 7, 2. §. 11. Duo haud amplius millia peditum] Vet. lib. haud amplius tria millia peditum. SIG. Cum vet. lib. Sigonii facit Hearnii D. duo amplius millia peditum ejusdem L. 1. duo aut amplius millia peditum Voff. Lov. 1. 2. 3. 5. Harl. Ber. et edd. Rom. anni 1472. ac Parm. sollemni et vel centies in Mftis Livii obvio librariorum errore. Quare, ne taedio sim, exempla non adscribam. Similiter scribae etiam in aliis lapsi sunt. V. (* ad Liv. 41, 1, 18.) Davis. ad Cic. 1. Tusc. 26. Pier. ad Virg. 4. Aen. 502. Vir. doct. in Obs. Miscell. tom. 1. p. 13. et quae notavi ad Silii 16, 88. Haud amplius duo millia peditum Lov. 4. Cum Magone effugerunt. Hanno, alter imperator] Quos Livius con jungit, separat poëta (Silius 16, 25.] dum ait: Jam Mago exutus caftris agitan te pavore etc. MODIUS. §. 12. Celtiberi, novus miles, in proximas dilapsi silvas] Pal. 3. delapsi. GEBH. Celtiberi, novi milites Branc. Latinii. Male. Supra 21, 21, 11. Petiit, ut Afri in Hispania, Hispani in Africa, melior tes, ftipendia facerent. 39, 1, 2. procul ab domo futurus uterque miIn Liguribus gerebant bellum. Is hoftis velut natus ad continendam Romanis militarem disciplinam erat. Praeterea male delapsi etiam Lov. 4. S. 13. Nequaquam tantum conflatum bellum] Pall. 1. 3. et vet. ed. tantum jam conflatum. Pall. 2. nequaquam jam conflatum. GEBH. Illud jam, quod in uno tantum deeft Ber. omiserat operarum errore cd. Paris. anni 1573. sed eamdem particulam reftituit Gruter. in poftrema ed. in oppreffa mutarunt, ut referant Obpressum erat] Et hoc quoque ad materiam belli. Poteft tamen oppreffum referri ad conflatum bellum. Lector judicet, num oratio hiet, cui deeffe aliquid propemodum mihi persuasi. quidam oppresserat legunt. GLAR. Pall. tres ingerunt oppressa erat. vet. ed. oppreffum erat. GEBH. Crimen ridiculum editorum, qui non lem pervenerunt. Celtiberi, novus miles, in proximas dilapsi silvas, inde domos diffugerunt. Perop- 13 portuna victoria nequaquam tantum jam conflatum bellum, quanta futuri materia belli (si licuiffet eis, Celtiberorum gente excita, et alios ad arma sollicitare populos) obpreffa erat. Itaque, conlaudato 14 benigne Silano, Scipio spem debellandi, si nihil eam ipse cunctando moratus effet, nactus, ad id, quod reliquum belli erat, in ultimam Hispaniam adversus Hasdrubalem pergit. Poenus, quum caftra 15 tum forte ad sociorum animos in Baetica continen animadverterunt, nec sensum nec Grammaticen ferre, ut oppresse. rat sine casu accusandi ponatur. Repone ex Put. Men. tribus Pall. opprefa erat. Vetus editio oppres. sum erat: quod putat Glareanus referri poffe ad conflatum bellum. Idem alterius lectionis, quam nos dedimus, meminit, tamen vir bonus jubet judicare lectorem, num oratio hiet, cui deeffe aliquid, propemodum sibi persuascrit. J. FR. GRON. opprefferat, quod crimen ridiculum editorum vocat Gronov. error eft operarum, primum commiffus in ed. Froben. anni 1535. et a reliquis editoribus servatus usque ad Gronov. Ita etiam scribae errarunt in Lov. 3. 4. et Rec. Similiter autem saepe peccarunt librarii. V. ad 23, 29, 16. oppreffum erat legunt Ber. a m. 1. et Gaertn. cum edd. principibus; pro quo demum oppreffa erat Áldus subftituit, probantibus reliquis meis, et omnibus Hearnii Oxonn. §. 14. Si nihil jam etiam ipse cunctando] Vet. lib. si nihil eam ipse cunctando. SIG. Firmant nofiri, quod Sigonius, si nihil eam ipse cunctando moratus effet. J. FR. GRON. Similiter tantum non omnes mei cum Hearnii L. 1. et N. §. 15. Poenus, quum caftra tum forte ad sociorum animos in Betica continendos in fide haberet] Auctoritatem secuti manuscripti codicis sic reftituimus: Poenus, quum caftra sua forte in Betica ad sociorum animos continendos in fide haberet. RHEN. Gracce Baitis et Baitik. Ergo Baetica. SIG. Nihil in hac lectione, nisi ordinem, mutat Pal. 3. caftra sua forte in Baetica ad sociorum animos continendos. Sed ordinem quoque tuetur vet. ed. Contra pr. caftra tum forte ad sociorum animos in Baetica continendos.sec. Poenus,tum caftra tum forte in Baetica ad sociorum animos continendos. GEBH. Mirum, ni aliena habuerit. Noftri Poenus, quum caftra tum forte ad sociorum, non sua; quod mutavit Rhenanus. Scribe Poenus, qui caftra tum forte. J. FR. GRON. Verba hoc ordine posi ta obscuritate nonnulla laborant. Eam tollit scriptura librorum, qui habent in Baetica ad sociorum animos continendos in fide. V. Hear. nium. DUK. caftra sua forte ad sociorum animos Lov. 3. Ber. Rec. dos in fide haberet, signis repente sublatis, fugae magis, , quam itineris modo, penitus ad oceanum et 16 Gades ducit. Ceterum, quoad continuiffet exerci tum, propositum bello se fore ratus, antequam freto Gades trajiceret, exercitum omnem paffim in civitates divisit, ut et muris se ipsi, et armis muros tutarentur. et edd. ante Aldum. caftra tum ad sociorum animos Hav. caftra tum forte ad sociorum animos ceteri mei cum Hearnii N. caftra tum forte ad aliquot sociorum animos Hearnii L. 1. Deinde in tecta continendos Hav. in Utica continendos Hearnii L. 1. Primo scriptum fuerat in Vetica sollemni literarum B. et V. commutatione, de qua dictum eft ad 5, 24, 5. id autem in Utica corrumpere pronum eft. Recte etiam Sigon. in Baetica, quomodo non modo Graeci scribunt, sed omnes fere lapides literati, nisi quod in uno apud Grut. CLXVIII,4. BETICAM. Denique forte in Baetica ad sociorum animos, mutato verborum ordine, edd. Basil. anni 1554. et Sigonii, quas aliorum ita legentium nomine indicavit Hearnius. Omnes enim scripti et reliqui excusi vulgato ordini adhaerent. Alterum tamen clarius effe verum puto. Mox et fugae, quam itineris modo Lov. 1. Sed reliqui nihil mutant. §. 16. Ceterum, quoad continuisset exercitum, propositum bello se fore ratus, antequam freto Gades trajiceret, exercitum omnem paffim in civitates divisit] Si quis hunc mihi locum exposuerit, illum Oe. dipum vocabo. Quid enim sequi. tur, quod ad ifta verba attineat quoad continuiffet exercitum? Mul. tum miror, cur ita veteribus illis, nempe Victorino Feltrensi, Petrarchae, Aleriensi pontifici, quotics locum aliquem non satis affequerentur, de suo quidvis addere libuerit. Et quamvis hic decem dictiones infulserint, nihilominus mutila adhuc eft sententia. Hic tamen locus alterisco notandus erat, non is, qui paulo poft sequitur, in editione Asulanica ea nota signatus, quum benc habeat. In volumine scripto tantum legitur: Caeterum quoad continuiffet exercitum omnem passim in civitates dimisit. Dicam, quid mihi tandem in mentem venerit, quum diu hic haesiffem. Suspicor ifta verba quoad continuisset prorsus effe depravata, ac scribendum pro illis quod aciem renuiffet. Nam sic conftabit sententia: Caeterum, quod aciem renuiffet, exercitum omnem paffim in civitates dimisit. Sensus eft: Asdrubal detrectabat confligere cum Scipione, et ideo paffim exercitum in civitates dimisit, non divisit. Considera, lector, quan. tum sibi quidam permiserint in auctoribus reftituendis, imo depravandis. Non sufficiebat hic mendum exemplaris scripti, nisi plura affuerentur, övte jūs övte ovpavov áлtóneva, quemadmodum Graecis eft in proverbio. Haec licentia Plinianos quoque libros nobis perdidit, quos mendosiffimos hactenus fuiffe, quibusdam persuaderi non poteft. RHEN. Lectionem exagitatam a Rhenano reponendam censeo. Eft III. Scipio ubi animadvertit, diffipatum passim 1 bellum, et circumferre ad singulas urbes arma diutini magis, quam magni, effe operis, retro vertit iter. Ne tamen hoftibus eam relinqueret regionem, 2 L. Scipionem fratrem cum decem millibus peditum, et mille equitum, ad obpugnandam opulentiffimam in iis locis urbem, Oringin barbari adpellabant, enim in omnibus vet. quos legi, libris sic: Caeterum, quoad continuisset exercitum, propositum bello se fore ratus, antequam freto Gudes trajiceret, exercitum omnem passim in civitates dimisit. Sensus eft, Asdrubalem timuiffe sibi magis, si exercitum continuiffet, quam si dimisiffet. Eft autem sententia illa, quae eft in epiftola Coelii 1. 8, [10.] Nam de vita, si paratior ab exercitu esses, timuissem. nunc haec exiguitas copiarum recessum, non dimicationem mihi tuam, praesagiebat. SIG. Vulga tam lectionem adversus Rhenanum vindicant Pall. tres, et vet. ed. nisi quod in Pal. 1. exftet divisit, et in tert. trajecit. GEBH. Fraudi Rhenano fuit, quod in codicem mutilum incidit. Itaque merito haec tuetur Sigonius, pe noftris etiam omnibus adfirmata. Reftat, ut genus loquendi explicemus. Propositum, intellige inftar scopi, quem non definat p tere Scipio. Ceterum Put. Vol. in civitates divisit, non dimisit. J. FR. GRON. Recte viri docti hunc locum defenderunt contra Rhenanum, qui, ut Gronov. monuit, incidit in cod. neglegentia librarii corruptum. Ejus autem aberrationi ansam praebuit repetitio vocis exercitum; unde factum eft, ut semel cum omnibus mediis omitteretur: quales erro. res in Matis frequentiffimos effe, supra dictum eft ad 9, 11, 11. Certe omnes noftri codd. verba a Rhenano ejecta confianter retinent. Recte etiam Gronov. vindicat adversus eumdem Rhenanum divisit, quod servant Flor. Lov. 2. 3. 4. Harl. Ber. Gaertn. et Hearnii L. 1. Infra 37, 45, 19. Consul in hiberna exercitum Ma gnesiam ad Macandrum et Tralles Ephesumque divisit. ubi plura vide. Solent autem hae voces in Mtis commutari. V. ad 9, 27, 7. Sigonium ad Liv. 43, 9, 2. Tennul. ad Front. 4, 1, 45. Cel. Burm. ad Phaedri 4, 24, 18. et quae notavi ad Silii 2, 96. §. 1. Diffipatum passim bellum, et circumferre] To pafim ab se repudiant Pal. 1. et vet. ed. sicut prim. To et. GEBH. Illud paffim deeft etiam in Ber. et omnibus ante Aldum edd. At, voce addita, dissipatum jam passim lat etiam a Flor. Cant. Voff. Lov. bellum legit Lov. 2. Tum et exsu1.2. et Harl. Mox diuturni, pro diutini, Lov. 2. V. infra hoc lib. ad c. 24, 6. §. 2. Cum decem millibus peditum, et mille equitum] cum XX millibus peditum Hearnii D. Tum et mille equitibus Ber. a m. 2. equi tibus mille Lov.3.Male. V.ad 21,61, 1. cum decem millibus peditum equitum Flor. cum decem millibus peditum equitumque Voff. Lov. 1. 2. 4. et Harl. Forte scribendum cum decem millibus peditum, mil. le equitum, sine copulativa: unde mille, hac nota librariis 3 mittit. Sita in Meleffum finibus eft Hispanae gentis. ager frugifer argentum etiam incolae fodiunt. ea arx fuit Hasdrubali ad excursiones circa in mediterraneos 4 populos faciendas. Scipio, caftris prope urbem positis, incognita perscriptum, excidit; ut saepe eveniffe videbimus ad 39, 42,3. Paullo ante ne hoftibus tamen Flor. Lov. 1. 2. 4. 5. Harl. Ber. Gaertn. Hav. et edd. Frobeniana anni 1535. antiquiores. ne hoftibus tantum Lov. 3. sollemni scribarum aberratione. V. ad 9, 12, 6. tempore nomina mutata sint.Quidam Melium cmendarunt. Sed nec id compertum habent.GLAR. Libri scripti Mefefum, Mesefsum, Maesessum. Put. Massessum. Unde Rubenius conjicit Massiensium. nam Malia Stephano Χώρα απο Kɛévn tois Taprnoious.Polybius in secundo foedere Romanorum et Poenorum [1. 3, 24.] Tov Kaλοῦ ἀκρωτηρίου, Μασίας, Ταρ. Pouaiovs. Forte Massias, Tapσγίου, μὴ ληίζεσθαι ἐπέκεινα Urbem, quam Oringin barbari adpellabant, mittit] Vet. lib. urbem (Origin barbari appellabant) mittit. Hujus meminit Plinius 3, 1. SIG. Pal. 1. et Vet. ed. Oronzo5ov. Sed et Hispanae gentis, gin. tert. Oroncin. sec. vero, excluso provocabulo quam, urbem (Origin barbari appellabant) mittit. GEBH. Put. Reg. Pal. jubent exigi tò quam, more Livii : urbem, Oringin barbari appellabant, mittit. J. FR. GRON. To quam non adparet etiam in Flor. et Cant. V. ad 40, 57, 3. Tum Orongin Flor. Cant. Voff. Lov. 3. Harl. Hafn. Colbert. Doujatii, Hearnii N. et edd. Ascensiana anni 1513. priores. Orongim Hav. Orogin Lovel. 2. 5. et Gaertn.Orongem Hearnii L. 1. Orocim ejusdem D. Oro. cin Rec. Orengin Lov. 4. Oroncin Regiorum unus, Oroginam Branc. Latinii. Doujatius eam effe exiftimat, quae male Plinio vocatur Oningis 3, 1. quamque Liv. 24, 42, 5. Auringen vocavit. Deinde appellant Hav. quomodo etiam Sigon. edidit. Sed reliqui ftant pro altera lectione. §. 3. In Melessum finibus eft sita, Hispanae gentis] Hic verbo. rum ordo eft in codice vetufto: Sita in Melegum finibus eft. RHEN. Non ferme reperias apud scriptores vel Oringis, vel Mese Jum nomen in Hispaniis, etiamsi cum non Hispaniae. J. FR. GRON. Similes varietates, quales Gronov. notavit, mihi etiam in libris meis Maesersum legit Brancal. Latinii, obviae fuerunt; insuper autem Doujat. Moncensium Hearnii L. 1. Mesenssium Regiorum unus apud Maeffensium Harl. Mesensium Lovel. 4. Rubenii conjecturam Massiensium probat Doujatius. At simul miratur, Gronovio in suspicionem veniffe, cum Maffia et Tarteffo Hispaniae urbibus easdem effe Maftiam et Tarseïum a Polyb. memoratas. Has enim APulchrum, his locis tamquam vifricae urbes effe, promontorium. cinis adjunctum, oftendere. In eo adsentior Doujatio, quod, licet plures viri docti per Ma Aiam et Tarserum intelligant Massiam et Tarteffum, existimem locum Polybii nulla emendatione indigere. Certe Maftiam et Tar. seïum memorat Stephanus Byz. Μασιανός, ἔθνος πρὸς ταῖς ΗραKλciais syλais. Ekatalos 'Evρώπῃ. Είρηται δὲ ἀπὸ Ματίας πόλεως. Εt poftea. Ταρσήϊον πόλις προς ταῖς Ηρακλείαις ςήλαις.Πολ λύβιος τρίτῳ. Τὸ ἔθνικον ἔδει Ταρσηΐτης ἢ Ταρτηϊώτης. In Poly |