reptione et caede obviorum, nisi qui armis se tue15 bantur, abstinuerunt. Karthaginienses omnes in cuftodiam dati sunt: oppidanorum quoque trecenti ferme, qui clauserant portas. ceteris traditum op16 pidum, suae redditae res. Cecidere in urbis ejus obpugnatione hoftium duo millia ferme: Romanorum haud amplius nonaginta. IV. Lacta et ipsis, qui rem geffere, urbis ejus expugnatio fuit, et imperatori ceteroque exercitui; impetu obvia quaeque caedi profernique solere in captis urbibus a furente milite, aequior sum Beato, in verbis Livianis nihilo secius haesitans interim. Quid opus tot verba perdere? Non verisimile eft, sed verum, quod ille divinat imperatum militibus, atque eodem pertinet, quod prae. cedenti membro: ita enim praeceptum erat. Vetus haec disciplina Scipionum, clementia potins, quam crudelitate, componere vi ctos. Itaque salva sit vetus lectio, diftinctione apposita: legionarii caeteram partem urbis pervadunt; direptione et caede obviorum, nisi qui armis se tuebantur, abstinuerunt. Caeterum codex optimus Put. Regius, Men. praecipuusque ex Pall. habent caeteram par. tis pervadunt. Nec sane mihi admodum placet, solo foro appellato, totam aliam urbem dici caeteram partem. Scribe caeteras partes pervadunt: ut eft in Buslid. Voff. omnibus antiquis editt. usque ad Frobenium. In Curione primo vulgatum reperio. 39, 44, 5. Lacus fternendos lapide, detergendasque, qua opus esset, cloacas; in Aventino et aliis parti. bus, qua nondum erant, faciendas locaverunt. Nisi malis caetera ur. bis. J. FR. GRON, ceteram partem urbis ante Curionem jam ad. paruit in Froben. anni 1535. Ba sil. anni 1539. Vascos. et Gryph. anni 1548. receptum autem eft ex emendatione Rhenani, cui consentiunt Lov. 2. et 3. ceteram par tem, voce urbis omissa, praeferunt Harl. Ber, a m. 2. Hav. et Hearnii D.ceterum partis Flor. ceteras purtis Gaertn. ceteras partes omnes reliqui; quod recte Gronov. revocavit. Vox abftinuerunt,aRhenano expuncta, in nullo meorum, nisi in Lov. 1 deeft. Eamdem agnoscunt etiam Hearnii L. 1. et Ñ. §. 15. Oppidanorum quoque trecenti ferme] Haec sunt ab ingeniis librariorum. Salmasius et pater notant, in Putcaneo exftare oppidanorum CON ferme. Cantabr. omiffis mediis, oppidanorum ferme. Sed ex antiquo videtur faciendum oppidanorum CDX ferme, hoc eft quadringenti decem. JAC. GRON. Voces quoque trecenti desunt etiam in Flor. Voff. et Hearnii L. 1. Illas itaque ab ingenio librariorum effe, Gronovio ex veftigiis lectionis in Put. obviae ftatuenti adsentior, at medicinam, qua loco adfecto subcurrere conatur, probare nequeo. Numerus enim quadringenarius in vetuftioribus Mftis non hac nota CD, sed potius CCCC, vel quavis alia scribi solet; et, quod caput eft, si Livius subtiliter adeo numerum exsequatur, ut et et speciosum adventum suum, ingentem turbam captivorum prae se agentes, fecerunt. Scipio, con- 2 laudato fratre, quum, quanto poterat verborum honore, Karthagini ab se captae captam ab eo 0ringin aequasset, quia et hiems inftabat, ut nec 3 tentare Gades, nec disjectum passim per provin'ciam exercitum Hasdrubalis consectari posset, in citeriorem Hispaniam omnes suas copias reduxit: dimissisque in hiberna legionibus, L. Scipione fra- 4 iam denarii rationem habeat, non opus eft, ut addatur ferme; qua voce indicari solet, numerum vel paullo majorem, vel paullo minorem fuiffe. Conjicio igitur legendum effe oppidanorum mille quingenti ferme. Čerte millenarii nota etiam alibi degeneravit in literas CO. V. ad 35, 35, 4. Nota vero quingenarii numeri 19, sive, cui illa ductibus simi. lis eft, D. et litera N. interdum commutantur. V. ad 26, 41, 9. 5. 16. Romanorum haud amplius nonaginta) Scripsimus haud plus. RHEN. Pal. 1. haud amplius. sec. amplius centum decem. tert. haud plus CXX. ant. ed. haud amplius LXXX.GEBH.Put.aliique meliores haud amplius XC.J.FR.GRON. haud amplius etiam Flor. Voff. Lov. quinque, Harl. Ber. Gaertn. Hav. et Hearnii L. 1. ac N. quod perperam Rhenanus in plus mutavit: amplius enim pro plures Livio frequens efle, conftare pot, eft ex illis, quae notantur ad 21, 29, 3. Id igitur revocavi. Prae. terea LXXXta, Ber, et edd. an te Aldum. centum decem Lov. 4. Paullo ante cecidere urbis ejus obpugnatione Flor. a m. 1. §. 1. Et imperatori ceteroque exercitui speciosum adventum] Distin. ximus caeteroque exercitui. Speciosum adventum. RHEN. Cl. Jac. Gronov. edidit exercitui, et speciosum adventum. Et ita cum Hearnii L. 1. omnes mei, exceptis Lovel. 2. Gaertn. et Ber. a m. 1. Mox captivorum deeft in Voff. et Lov. 1. §. 3. In citeriorem Hispaniam omnes suas copias reduxit] Nos reposuimus, veterem sequentes lectionem, in citeriorem Hispaniam recipit exercitum. RHEN. Ita quoque Pal. 3. Sed an unius libri scripturam multorum consensui praevalere, inclinante co Rhenani novandi cupidine, verum sit, arbitros capiamus viros doctos. quippe Pall. duo et vet. ed. omnes suas copias reduxit. GEBH. Sic Rhenanus, et cantat: Nos reposuimus, veterem sequentes lectionem. Immo unius maculosi codicis vitiosam scripturam. Etenim Put. ot om. nes Gall. duoque Pall. in citeriorem Hispaniam omnis (vel omnes) suas copias reduxit. J. FR. GRON. In lectionem Gronovii consentiunt omnes mei cum Hearnii L. 1. et N. ipse non est in codice scripto. 9. 4. Ipse Tarraconem concessit] ŔHEN. Pall. duo captivis, Tarraconem concessit, eliso te ipse. GEBH. Illud ipse omnes mei agnoscunt. Paullo ante divisisque in hiberna legionibus Hav. Solitos tre Romam misso, et Hannone hoftium imperatore, ceterisque nobilibus captivis, ipse Tarraconem con5 cessit. Eodem anno classis Romana, cum M. Valerio Laevino proconsule ex Sicilia in Africam transmissa, in Uticensi Karthaginiensique agro late populationes fecit. extremis finibus Karthaginiensium 6 circa ipsa moenia Uticae praedae actae sunt. Repetentibus Siciliam claffis Puniça (septuaginta erant longae naves) obcurrit. decem et septem naves ex iis captae sunt, quatuor in alto mersae. cetera fusa 7 ac fugata classis. Terra marique victor Romanus cum magna omnis generis praeda Lilybaeum repetit. Toto inde mari pulsis hoftium navibus, magni commeatus frumenti Romam subvecti. V. Principio aeftatis ejus, qua haec sunt gesta, effe librarios ita variare, infra videbimus ad 37, 45, 19. Tum misso cum Hannone Hearnii L. 1. cum M. §. 5. Classis Romana, Valerio Laevino proconsule] Tolle particulam cum ex vet. lib. SIG. Sic (cum M. Valerio] omnes. Ex improbo suo trò cum delet Sigonius. Quid est autem classis trans. missa proconsule? Cur Latine loqui Livium non patitur. J. FR. GRON. Illud cum deest etiam in Voff. Lov. 1. Harl. et Hav. classis Romana a M. Valerio legunt Lov. 3. et Hearnii L. 1. ac N. clas sis a Valerio Lov. 2. Laevino etiam deest in Hearnii L. 1. S. 6. Decemque et septem naves ex iis captae sunt] Non est in codice scripto que poft decem; sed tantum decem et septem naves, RHEN. decemque et septem Lov. 1. 2. 3. 5. Harl. Gaertn. et Hav. decemque septem Ber. Reliqui cum Rhenano faciunt. §. 7. Tuto inde mari pulsis hostium navibus] Non est haec absurda lectio. Verum nos malimus sequi Spirense exemplar, quod habet Toro inde mari pul sis hoftium navibus. RHEN. Tuto inde mari Flor. Voff. Lov. 1. 2. 3.4. Hav. et Branc, Latinii. Sacpe hac voces in Mftis commiscen. tur. V. ad 2, 48, 8. 9, 21, 4. 21, 44, 8. Sigonium ad 44, 28, 5. Duker. ad 24, 32, 6. et quae notavi ad Silii 10, 312. (* Vir. doct. ad Virg. 3. Aen. 78.) Utraque leemendatio, si proxime junganctio hic ferri potest: Rhenani tur pulsis toto mari; altera autem hoc modo subvecti tuto mari: et ita cauffa, cur mare tutum sit, erit, quia naves hoftium pul. sae erant. Utra igitur praeferenda sit, lectoris efto arbitrium. Sciendum tamen Toto inde mari effe in edd. principibus; Aldum dediffe Tuto; sed Frobenium anno 1535. ex sententia Rhenani Tote P. Sulpicius proconsul et Attalus rex quum Aeginae (sicut ante dictum est) hibernaflent, Lemnum inde, classe juncta, Romanae quinque et viginti quinqueremes, regiae quinque et triginta, transmiserunt. Et Philippus, ut, seu terra seu mari obviam eun- 2 dum hofti foret, paratus ad omnes conatus esset, ipse Demetriadem ad mare descendit: Larissam diem ad conveniendum exercitui edixit. Undique 3 ab sociis legationes Demetriadem ad famam regis convenerunt. Suftulerant enim animos Aetoli, quum 4 ab Romana societate, tum poft Attali adventum, finitimosque depopulabantur. nec Acarnanes solum 5 Boeotique, et qui Euboeam incolunt, in magno metu erant: sed Achaei quoque, quos super Aetolicum bellum Machanidas etiam Lacedaemonius revocaffe. Paullo ante cum omnis generis praeda, una voce omilla, Voff. Lov. 1. 2. 3. et Hav. Vocabulum frumenti mox exsulat a Lov. 4. S.1. Quum Aeginae hibernassent] Regiae Voff. et Lov. 1. egregie Aegina Hearnii L.1. Reginae Flor. Gaertn. Paullo ante vox ejus abelt a Flor. Romanae Vet XX quinqueremes, regiae V et XXX] Ita veteres habent libri, ut regia classis decem superarit navibus. Quidam pofteriorem numerum priori similem legunt. id si ita effet, opinor Livium dicturum fuiffe regiae totidem, non Vet XX, cum 18 numerus jam praecefferat. GLAR. Aldus est, quem carpit Glarean. Is enim ita edidit: cujus errorem secutae sunt Colon. anni 1525. Frobenii utraque, et paucae aliae. §. 4. Quum ob Romanam socie tatem] Antiqua lectio ab Romana societate. RIEN. Vet. lib. ab Romana societate: nota dicendi forma est. Polybius autem hoc sic expreflit [ 10, 38.] Οἱ μὲν ̓Αιτω. λοὶ προσφάτως ἐπηρμένοι ταῖς Gia. SIG. tum, pro quum, vel ἐλπίσιν ἐπὶ τῇ Ρωμαίων καὶ τῇ τοῦ βασιλέως Αττάλου παρου cum, Voff. Lov. 1. 2. 3. 5. et Hav. V. ad 6, 23, 3. ob Romanam societatem Lov. 5. Ber. Gaertn. et Hearnii L. 1. Reliqui recte Rhenano et Sigonio consentiunt. V. ad 26, 1,3. Mox populabantur Ber. Gaertn. Hav. Hearnii L. 1. et edd. ante Aldum. V. ad 10, 12, 7, §. 5. Haud procul Argivorum fine] Reposuimus Argeorum. Gracci 'Apyetos dicunt, auctore Stephano. RHEN. Pal. 1. Argeorum. Reliqui omnes Argivorum. GEBH. Argeorum Rhenani ab ineptiente librario vel correctore est. J. FR. GRON. Argivorum omnes ex re tyrannus, haud procul haud procul Argivorum fine positis ca6 ftris, terrebat. hi ommes suis quisque urbibus, quae pericula terra marique portendebantur, meNe auxilia regem orabant. 7 morantes, gno quidem ipsius tranquillae nunciabantur res. et Scerdilaedum Pleuratumque motos esse, et Thracum maxime Maedos, si quod longinquum noftri. At Gronov. ad 35, 27, 9. non inepte dubitari poffe putat, an Argivo fine scripserit Livius. haud procul Argivorum finem Lov. 3. Sed v. ad 21, 61, 8. Paullo ante Machinadas, transpositis literis, Hearnii L. 1. V. ad c. 7, 14. Male. MaXavidas vocatur Paus. in Mellen. 29. ubi docet, eum, sublato Cleomene rege, Lacedaemone tyrannidem invasiffe, ac Nabin in ea successorem habuiffe. Memoratur etiam Paus. in Arcad. 50. Praeterea Lacedaemoniorum tyrannus Lov.5. et Hear nii L. 1. V. ad 27, 29, 9. §. 6. Quae pericula terra mari. que portendebantur] Scripsimus portenderentur. Similis locus est lib. praecedenti [c. 10, 11.] Quod in sanctiore aerario ad ca. sus ultimos servaretur. ubi quis. piam scripserat servabatur. RHENAN. Pall. 1. 3. et vet. ed. quae (tert. qua) pericula terra marique portendebantur. sec. quae pericula terra marique portendebantur. GEBH. portendebantur etiam Flor. Voff. Lov. quinque, Harl. Ber. Gaertn. Hav. et Hearnii L. 1. Priscam igitur lectionem revo cavi. §. 7. Ne ex regno quidem ipsius tranquillae nunciabantur res] Pal. 1. ut ex regno quidem ipsi ut tranquillae nunc.. GEBH. MSS. ipsi ut tranquillae. Lege ipsi sat tranquillae. J. FR. GRÓN. ¡psi ut tranquillae Flor. Cant. Lov. 1. 2. Harl. Hav. et Hearnii N. Quod Gronov. in pr. ed. notarum ad 29, 1. tantum non probavit; sed poftea rectius expunxit. Verum neque conjectura ejus, quam priori illi hic subftituit, opus est. ipsi ut corrupte pro ipsius datum puto. Praeterea minabantur Harl. Scerdiletum Pleuratumque moPleuratumque motos esse. J. FR. tos esse] Optimus Scerdilaedum GRON. Scerdilaedum vel Scerdiledum plerique mei, cum Hearnii L. 1. N. et edd. ante Aldum. V. Gronov. supra ad 26, 24, 9. Lov. 3. mortuos esse Lov. 4. moet 27, 30, 13. Praeterea moios esse turos esse Rec. Et Thracum maxime Medos] Maedos. Polyb.[10,38. ] ëti dė τovs проσοροῦντας τῇ Μακεδονία Θρά καὶ καὶ μάλισα τους Μαίδους. alii ediderunt. V. ad 26, 25, 6. SIG. Sic etiam Aldus, et quidam maxime duces perperam Hearnii L. 1. Mox si quidem longinquum bellum Gaertn. §. 8. Boeoti quidem et interiores Graeciae populi Vet. lib. Boeoti quidem ipsi et. SIG. To ipsi omnes scripti ignorant. Malim etiam interioris. J. FR. GRON. U nus meorum Hav. vocem ipsi agnoscit. Reliqui cum Hearnii Oxonn. constanter spernunt. ixterioris autem legit ed. Francof. anni 1578. Mox Thermopylarum saltus Flor. Voss. Lov. 1. 2. 3. 5. Harl. Gaertn. Hav. edd. Aldina |