Immagini della pagina
PDF
ePub

rius, quia incertiora futura praeteritis sunt, sed 9 perplexius etiam scripturae genere. Hoftem, Romani, si expellere vultis, vomicamque, quae gentium venit longe, Apollini vovendos censeo ludos, qui quotannis comiter Apollini fiant: quum populus dederit ex publico partem, privati uti conferant pro se suisque.

λὰ δείκνυται rov Aroundovs ἐν τούτοις τοῖς τόποις δυνασείας σημεία. SIG.

§. 8. Sed perplexius etiam scripturae genere perplexioris etiam scripturae, ultima voce omissa, Florent. a m. 2. quum perplexius a m. 1. scriptum fuiffet. Nihil puto mutandum. Nepos in Praef. Non dubito fore plerosque, Attice, qui hoc genus scripturae leve judicent. genus scripti vocat Ovid. 2. Trift. 517. Insuper paullo ante prae ceteris, pro praeteritis, idem Florent.

§. 9. Hoftem, Romani, expel. lere vultis Hic totus locus tractatur iisdem verbis a Macrobio 1. Saturn. [17.] quo in loco legitur Hoftem, Romani, si ex agro pellere vultis. SIG. pelleve et communiter legitur in ve. tuftis quibusdam edd. Macro. bii. in recentioribus expellere, et comiter. ex MSS. an ex Livio, non scio. Voces quum populus dederit etc. suisque non recte absunt a Macrobio: nam, populum Apollini stipem contulisse, dicit Livius, quod sine dubio ex hoc carmine factum est. Praeterea ibi nonnulla aliter leguntur, sed non maximi momenti. DUKER. Hoftis, vel Hoftes, Florent. Cant. Lovel. 1. 2. 4.5. Harlej, Ber. Gaertner. Hav. Exc. Pithoei, Hearnii Oxon. et edd. vett. Primum Hoftem apud Sigonium inveni, quod conftanter est apud Ma

crob. Ceterum carmen hoc Mar. cii vatis in versus hexametros redegit Scalig. ad Varr. 4. de Ling. Lat. p. 23. Mox vomica quae gentium Florent. Voff. Lo. vel. 4. Barlej. et Rec.

com

Qui quotannis comiter Apollini fiant] Vet. lib. et Macrob. communiter, quod est sumptibus populi et privatorum, ut se exponens subdit. SIG. communes Hearnii L. 1. communiter edd. Rom. anni 1472. ac Parm. Sacpe communiter et comiter, munis etiam et comis inter se commutantur. Ita apud Colum. 1, 7. vulgo editur comiter agat cum colonis: ubi quum scriba cod. Sangerm. dederit cutter, maluisse videtur communiter. Alia exempla v. ad 3, 31, 7. 4, 10, 8. c. 35, 4. 7, 12, 12. Adde Cel. Burm. ad Suet. Claud. 21. Scheff. epift. ad Heinsium, quam edi. dit Burm. in syll. epift. tom. 5. p. 9. et Graev. ad Cic. de Sen. 17. 4. ad fam. 9. Pro Mur. 31. et pro Balbo 16. ubi comiter hoc loco pro magna benignitate, secunda omnium voluntate, libenter, non gravate, poni do. cuit. Ita supra 1, 22, 5. Comiter regis convivium celebrant. ubi plura vide. 9, 36, 8. Comi hospitio acceptum, nunciare Romanis jus

sum.

Privati uti conferant pro se suisque] Malim pro se quisque. SIG. Sigonius pro se quisque contra omnes libros. GEBH. Omnes et

Iis ludis faciendis praeerit praetor is, qui jus populo 10 plebeique dabit summum. Decemviri Graeco ritu boftis sacra faciant. Haec si recte faxitis, gaudebitis semper, fietque res veftra melior. nam is Divus exftinguet perduelles veftros, qui veftros campos pascunt placide. Ad id carmen explanandum diem unum sum- 11

iam mei vulgatum tuentur. At viciffim male privatis legunt Florent. Voff. Lovel. 1. 2. 5. Harlej. Gaertn. et Hav!

§. 10. lis ludis faciendis praeerit praetor is] Vet. lib. et Macrob. His ludis. SIG. Ita et Lovel. 2. 5. Hav. Hearnii L. 1. N. et Exc. Pithoei. Vox lis deficit in Gaertn. Tum is praetor Exc. Pithoei.

Decemviri Graeco ritu hoftiis sacra faciant] Ampliff. Briffon. videtur, omillo to hoftiis, legille Graeco ritu sacra faciant. Alii vero non dubitant confir mare, ex Macrob. effe legen. dum Graeco ritu hisce hoftiis sacra faciant. De quo ut non val. de contenderim, ita lubentius stem a Brissonio propter sequentia aliquot in ejus libris erudi tiffimis de Formulis [l. 1. p. 127.] hoc carmen exempla. MOD. Om. nes libri vocem hoftiis conftanter tuentur. Mox Hoc si recte Florent. Voff. Lovel. 4. 5. Harl. Hav. et Hearnii L. 1. Tum facitis, pro faxitis, Voff. Lov. 1. 2.4. Harlej. et Hearnii L. 1. fa. cietis Florent. Cant. Lovel. 5. Gaertn. Hearnii N. D. et Excerpta Pithoei. Verum ita librarii interpretati sunt vocem antiquatam, quam Livius ex ipso Marcii carmine retinere veri. tus non est. V. ad 36, 2, 2. Ita carmine priori habuimus fuat.

Nam is Dius exftinguet 】 Vet.

lib. et Macrob. is Divus. SIG. Pall. 1. et 2. is Divám. vet. ed. Nam iis Deus. Pal. 3. Nam is dum. GEBH. is Dium Florent. Voff. et Harlej. is Dius Ber. a m. 1. et edd. ante Sigon. is Deuns Lov. 2. is diu Lov. 5. [?] et Gaertn. is dum Lov. 5. Voffius 5. Gramm. 27. legebat, ut merus versus spondaïcus foret,

Namque ollus Dius stinguet perduelles veftros.

Qui veftros campos pascit placide] Vet. lib. et Maerob. pascunt. SIG. pascit servant Florent. Vol. Lovel. 1. 4. 5. Har. lej. et Gaertn.

§. 11. Ad id carmen explanan. dum unum diem sumserunt] Fa cit Macrob. ut putem, mendum effe in voce explanandum. Inquit enim, Ex hoc carmine cum procu randi gratia dies unus rebus divinis esset impensus. Puto autem apud Livium legendum effe xpiandum. Eft enim idem expiare, quod procurare. Eadem macula multos etiam Ciceronis locos foedavit, ab nemine, quod sciam, adhuc notatos. Nam in orat. de Responsis [7.] Religionis expla natio vel ab uno pontifice perito recte fieri potest. ubi legendum est expiatio. Nam in eadem aït [c. 5.] Expiabo religionem aedium mearum. Et in Philipp. 1, [6.] Ut inexpiabiles religiones in rempublicam inducerentur. Item in eadem de Responsis [9] cum_aït: Portentorum" explanationes Etru

[ocr errors]

serunt.

poftero die senatusconsultum factum

est, ut decemviri libros, de ludis Apollini re12 que divina faciunda, inspicerent. Ea quum inspecta relataque ad senatum effent, censuerunt Patres: Apollini ludos vovendos faciundosque :

et,

etiam vulgatum servandum pu

seorum disciplina contineri volue-
runt: expiations reftituendum. tavit.
Etenim Valer. qui iisdem fere
verbis eundem locum l. 1, 1.
tractat, aït: Portentorum depulsas
Etrusca disciplina expiari volue-
runt. At vereor etiam,ne cum Cic.
aït de Divin. 2, [64.] Si ea Dii no-
bis objiciunt, quorum neque scienti-
am,neque explanationem habeamus:
legendum sit expiationem. SIG.
Excludunt hic manus Sigonii,
corrigendi pruritu laborantes
expiandum, Pall. tres, et vet.
ed. Et quando umquam ille au-
divit carmen expiare? Concurrite
omnes aruspices, procurate tam
scaevum caput. GEBH. In vul-
gatum omnes mei consentiunt;
idque mutandum non videtur.
Macrobius enim, cujus verbis
conjectura Sigonii innititur, non
idem dicit, quod Livius; quem-
admodum utrumque locum con-
ferenti patebit. I planare est rem
vel sermonem obscurum vel am-
biguum interpretatione explica-
re. Cic. in Bruto 41. Didicisset
artem, quae doceret rem obscuram
explanare interpretando. 1. de Di.
vin. 51. Somniis, vaticinationi-
bus, oraculis, quod erant multa
obscura, multa ambigua, expla-
nationes adhibitae sunt interpre-
tum. Supra autem alterum hoc
carmen vatis Marcii non
tantum obscurius, quia incertio-
ra futura praeteritis sunt,
sed
perplexius etiam scripturae gene-
re fuiffe dixit. Recte igitur ad
id carmen explanandum dies u-
mus sumtus est. Cel. Dukerus

eo

Ut decemviri libros de ludis etc. inspicerent] Quos illos, cedo, libros? Sane quum sic loquutus est Livius, perpetuo Sibyllinos intellexit. At quo hic Sibyllinos? quum agatur de carminibus Marcianis. Intelligo illud libros in nullo MS. prorsus exftare. Itaque me auctore reddenda haec Vox liberalitati donatoris supervacuae. Nam SCtum vult, ut decemviri, ipso carmine considerato et inspecto, de religione, quae in eo aperiebatur, et ludis decernerent. Id quod ipse innuit Livius, subnectens, “Ea quum inspecta relataque essent. nempe carmina, non libri. JAC. GRÖN. libros etiam a scriptis suis abeffe, teftatur Hearnius; de quo alios nihil monuiffe miror. Livium tamen de libris Sibyllinis sensille, et vocem, quam Cl. Gronovius ejicit, neceffa. riam effe, oftendunt Macrobii de hac re verba 1. Saturn. 17. Poftea senatusconsultum factum, ut decemviri, quo magis inftruerentur de ludis Apollini agendis, reque divina recte facienda, libros Sibyllinos adirent, in quibus quum eadem reperta nunciatum esset, censuerunt Patres, Apollini ludos vovendos faciendosque. Carmen Marcii sine dubio ante hoc senatusconsultum tam a decemviris, quam ab aliis, inspectum lectumque fuerat. Sed quum ex brevi illo et obscuro carmine,

et, quando ludi facti effent, duodecim millia aeris praetori ad rem divinam, et duas boftias majores dandas. Alterum senatusconsultum factum est, Ut decem- 13 viri sacra Graeco ritu facerent, iisque boftiis. Apollini bove aurato et capris duabus albis auratis, Latonae bove femina aurata.

quod nihil aliud, quam Apollini ludos et rem divinam facien. dam, monebat, nihil certi de ratione ludorum ac sacrorum illorum discere possent, senatus eos adire libros Sibyllinos julit, qui ipsos de omnibus his rebus adcuratius inftructuri putabantur: nam quae ibi de iis scribebantur, illis, nondum prolato hoc carmine, non observata, vel non intellecta fue rant. Quod Livius dicit, ea quum inspecta relataque essent, potest expleri vocibus scripta, monumenta, vel etiam carmina, nempe Sibyllina, non Marciana: nam etsi duo erant Marcii carmina, tamen Romani uno tantum Apollini ludos et sacra facere jubebantur. DUK. Vocem libros ignorant etiam codd. mei, ut et quos adhibuit Cl. Crevier. qui tamen eam servandam cffe recte opina

tur.

§. 12. Duodecim millia aeris practori ad rem divinam, et duas hoftias majores dandas] Douja tius conjicit danda hoc sensu : tot millia aeris danda ad rem divinam et ad hoftias. Ita sane locum intellexiffe videtur libra. rius Lovel. 2. qui ad rem divinam et ad duas hoftias legit. Om nes tamen libri dandas tuentur. Paullo ante vovendos faciendos Lovel. 5. vovendos faciendosque reliqui cum editis usque ad Jac. Gronov. qui subftituit faciundosque.

§. 13. Sacra Graeco ritu face. Liv. Tom. VI.

Ludos praetor in circo 14

rent, iisque hoftiis) Ex Macrob. legendum hisce hoftiis. SIG. Pal. 3. hique hoftiis, prim. sacrum Graeco_ritu facerent, iisque hoftiis. GEBH. lege hisque hoftiis. Nam et scripti quidam hiisque. J. FR. GRON. Non sacra tantum Graeco ritu facta, sed ludis etiam fabulas Graecas datas effe, ex Cic. 16. ad Att. 5. oftendit Dod. well. de Cyclis diff. 4, 16. Huc pertinere locum Varr. 6. de Ling. Lat. p. 79. Nos dicimus duodecimviros Graeco ritu sacra, non Romano, facere, quod ibi Vertranius putat, non inprobabile est. DUK. sacrum Graeco ritu Lovel. 1. 5. Gaertn. et Hearnii 0. xon. sacrum Graecorum ritu Harlej. sacrum videtur tueri locus Macrob. 1. Saturn. 17. Decem virisque praeceptum est, ut Graeco ritu hisce hoftiis sacrum facerent. ubi tamen Pontan. vocem sacrum, quae a scripto ejus ab. locus Varr. a Cl. Dukero lauest, delendam putat. Si tamen datus huc facit, ejus auctoritas firmat vulgatum sacra, quod reliqui codd. tuentur. Deinde hiisque hoftiis Voff. Lovel. 1. 2. ct Gaertn. hisque hoftiis Lovel. 5.

duabus albis auratis, Latonae bove]
Apollini bove aurato et capris
Annon cogimur suspicari, Dia-
nam hinc excidiffe: Apollini bove
aurato, Dianae capris duabus etc.
Habes utique pulvinar Apolli
Quid enim caprae ad Apollinem?
ni ac Dianae 22, 10, 9. et 5, 13,
6. decemviri per dies octo A
F

maximo quum facturus effet, edixit, ut populus

per eos ludos stipem Apollini, quantam commo15 dum effet, conferret. Haec est origo ludorum Apollinarium, victoriae, non valetudinis, ergo, ut plerique

pollinem Latonamque et Dianam stratis lectis placavere. JAC. GRON. Macrobius, apud quem haec prope ad verbum leguntur, nihil de Diana habet. Itaque si huic suspicioni locus dandus est, jam illius aetate hinc excidiffe Dianae oportet. nam probabile est, eum haec ex Livio descripsiffe. Sed mihi suspicio viri doctiffimi parum firma videtur. In carmine Marcii solus Apollo, non etiam Diana, nominatur. Et quae de sacris aliis Apollini ac Dianae factis proferuntur, nihil ad rem faciunt. nam hoc de his ipsis sacris oftendendum fuerat, non de aliis. DUK. Crevier. Gronovii conjecturam probat: mihi vero rationes, quibus Cl. Dukerus vulgatum tuetur, praeferendae videntur. Certe Apollini capras Graeco ritu, qui hic observatur, inmolari, (quae quid ad eum? Gronovius rogat) conftat ex Hom. ubi Chryses se Apollini inmolaffe dicit niova μηρία ταύρων ἡδ' αιγών, in ll. A. v. 40. et Graeci, peftilentia laborantes, eum placaturi sacrificant τεληέσσας ἑκατόμβας Taúpov 8 diyov, ibid. v. 315. Ad priorem autem locum caussam reddit Euftath. cur caprae

Apollini inmolatae sint. Et quidem utroque loco simul taurorum et caprarum Apollini ob. latarum mentio fit, quemadmo. dum etiam hoc loco. Mox Latonae femina bove Ber. et edd. antt. Sed vox bove non adparet in Hearnii N.

§. 14. Ludos praetor in circo maximo quum facturus effet, edixit] Practor erat urbanus P. Cornelius Sulla, idemque Apollinares hos ludos, qui deinde solennes praetorum urbanorum fuerunt, primus fecit. Eundem decemvirum vocat Macrob. [1. Saturn. 17.] sic: Bello Punico secundo ludi Apollinares ex libris Sibyllinis primum sunt inflituti, suadente `Cornelio Rufo decemviro, qui propterea Sibylla cognominatus est, et poftea corrupto nomine primus Sulla coepit vocitari. Hinc etiam Vellej. 1. 2, [17.] L. Cornelium Sullam, sic enim in lapidib. Capitol. non Syllam, dictatorem, sextum es. se a P. Cornelio Rufino, qui Pyrrhi bello floruit, aït: quod ita effe cum diuturna Romanarum familiarum observatione compererim, placuit etiam boc loco subtexere.

P. Cornelius Rufinus dictator 421.

I. P. Cornelius Rufinus consul 462. 475. dict. 476. bello
Pyrrhi floruit.

II. P. Cornelius Rufinus, de quo nihil comperi.

III. P. Cornelius Rufus, praet. 538. Sibylla, poft Sulla

dictus. Macrob.

« IndietroContinua »