Immagini della pagina
PDF
ePub

poffunt. Equidem, pulsis Hispania Karthaginiensibus, 8 nullum locum tota provincia, nullos bomines credebam effe, ubi vita invisa effet mea. sic me non solum adversus socios gesseram, sed etiam adversus boftes. In caftris en 9 meis (quantum me opinio fefellit?) fama mortis meae non accepta solum, sed etiam exspectata est. Non quod ego vulgari facinus per omnes velim, (equidem si totum exercitum meum mortem mihi optasse crederem, bic ftatim

Fama mortis meae non accepta solum, sed etiam exspectata est] Antiqua lectio spectata est. Ex. pende, num sperata legi poffit. Nam infra sequitur [c. 29, 4.] Horret animus referre, quid crediderint homines, quid speraverint. Hoc nimirum est, quod hic dicit accepta et sperata. RHEN. Pal. 3. fama mortis meae non excepta solum, sed et exspectata eft. Mihi placet, quod reperit in suo Rhenanus, sed etiam spectata est, de quo ego superius ( ad 7, 24, 6.) quod ille tamen depravat in sperata. pr. sed etiam exspectata est vero. quod ego vulgari facinus per omnes velim. GEBH. Hic iterum impegit Rhenanus, dum, quid sit exspectare mortem alicujus, tamquam rem desiderabilem,non cogitat. Ex libro adfert spectata, et corrigit sperata. Terent. Ad. [1, 2, 28.]

Sineres nunc facere, dum per
aetatem licet,
Potius quam ubi te exspectatum
ejecisset foras.

Et eadem fabula [5, 4, 20.]
Illum, ut vivat, optant, meam

autem mortem exspectant. Nofter 40, [54, 3.] Et deftituta senectus aliis exspectantibus suam mortem, aliis ne exspectantibus quidem. Cic. in Paradox. [6, 1.] Si teftamenta amicorum exspectas; aut ne exspectas quidem, at ipse

supponis. Rutilius Lupus de Figuris sententiarum [p. 2.] Filius respondisset, non esse opus saepe eadem oratione moneri, nec se patris mortem exspectare. J. FR. GRON. spectata etiam Lov. 4. quod neque cum Gebhardo probandum, neque cum Rhenano in sperata mutandum puto, sed errori scribarum tribuo, qui spectare saepissime pro exspectare dederunt. V. ad 30, 23, 7. Pari infelicitate Freinshem. contra exspectare, pro sperare, Livio obtrudere conatum effe, notat Gronov. ad 1, 47, 2. qui recte hic vul. gatum defendit. Supra 1,9,7. Quantoque adparatu tum sciebant aut poterant, concelebrant ; ut rem claram exspectatamque facerent. Praeterea famam sortis meae Flor. fama sortis meae Vol. in contextu, (altera lectione mortis in margine adnotata) et Lov. 1. V. ad 9, 19, 11. fama fortis meae Lov. 5.

§. 10. Exercitum meum mortem mihi optasse] To meum non agnoscunt Flor. Voff. Lov. 1. 5. Harl. et Hav. Mox nec multa juvaret Flor. nec vita juvaret Harl. nec multum juvaret vita Hav.

§. 11. Multitudo omnis, sicut natura maris, per se inmobilis est etc.] Polybius planius hanc comparationem expressit [11, 27.] Ταῦτα δ ̓ ἐπὶ, διότι πᾶς ὄχλος ευπαραλόγιτος υπάρχει, καὶ

10

ante oculos veftros morerer; nec me vita juvaret, invisa 11 civibus et militibus meis) sed multitudo omnis, sicut natura maris, per se inmobilis est, venti et aurae cient; ita aut tranquillum, aut procellae in vobis sunt: et cauffa atque origo omnis furoris penes auctores est; vos 12 contagione insaniftis. Qui Qui mbi ne bodie quidem scire videmini, quo amentiae progressi sitis; quid facinoris

πpòs nāv ¿váyoyos. ödev dei tỏ παραπλήσιον πάθος συμβαίνει περί τε τοὺς ὄχλους καὶ τὴν θά. λατταν, καθάπερ γὰρ κακείνης ἡ μὲν ἰδία φύσις ἐςὶν ἀβλαβής τοῖς χρωμένοις καὶ σάσιμος ταν δὲ ἐις αυτὴν ἐμπέσῃ τὰ πνεύ. ματα βία, τοιάυτη φαίνεται τοῖς Χρωμένοις, οἷοί τινες ἂν ὦσιν οἱ κυκλοῦντες ἀυτὴν ἄνεμοι, τὸν αυτόν τρόπον καὶ τὸ πλῆθος ἀεὶ καὶ φαίνεται γίγνεσθαι προς τοὺς Χρωμένους, ὅτους ἂν ἔχοι προςάτας καὶ συμβούλους. SIG. Pari fere similitudine utitur Liv. infra 38, 10, 5. Vulgata similitu. dine mari tranquillo, quod ventis concitaretur, aequiparando mul titudinem Aetolorum usus, quum in fide etc.

Ut venti et procellae cient, ita aut tranquillum aut procellae in vobis sunt, et caussa atque origo] Locus hic mire vitiatus est, etiam in exemplari scripto. Variant in hoc tantum editiones vul. gatae, quod adverbium ita adjectum habent. Fide mihi, lector, hic, non te decipiam. Lege sicet diftingue: sed multitudo omnis, sicut natura maris, per se immobilis est, ut venti et aurae cient, aut tranquilli aut procellosi. Et caussa in vobis atque origo omnis furoris penes auctores est. Porro genitivi tranquilli et procellosi referuntur ad maris, quod praecedit. RHEN. ut venti et aurae cient: ita aut tranquillum aut pro.

cellae in vobis sunt: et caussa atque origo edebatur olim: sicom. nis scripta lectio, nulla diffe. rentia, nisi in levibus et memoratu indignis. Uti quod Put. est et venti. Pet. sed et venti. Eam sic, ut Medea Peliam, rerosit Rhenanus: immobilis est, ut venti et aurae cient, aut tranquilli aut procellosi: et caussa in vobis atque origo omnis furoris penes auctores est. Miram licentiam, quum ipse fateatur, scriptum codicem suum tantum in hoc a vulgato divertere, quod to ita non habeat. Nempe et hic una vacans syllaba primo ipsum decepit, poftea omnes, qui crediderunt tam speciosae pollicitationi. Scribe, tế ut deleto, sed multitudo omnis, sicut natura maris per se immobi. lis est, venti et aurae cient: its aut tranquillum aut procelice in vobis suni. Sermo quidem elegan. tissimus, et scita brevitate. Ŏm. nis, inquit, multitudo est sicut natura maris; haec per se est immobilis, venti et aurae id commo. vent turbulentumque reddunt, etc. Scilicet, quid esset tranquillum, non meminerant. Atqui Tertullianus vocat mare de tranquillo probum. Terent. Phorm. [4, 4, 9.1

Qui te ad scopulum e tranquille

[blocks in formation]

in me, quid in patriam parentesque ac liberos veftros, quid in Deos, sacramenti teftes, quid adversus auspicia, sub quibus militatis, quid adversus morem militiae disciplinamque majorum, quid adversus summi imperii majeftatem ausi sitis. De me ipso taceo. temere potius, 13 quam avide, credideritis. denique ego sim, cujus imperii taedere exercitum minime mirandum sit. patria quid

tate quiesse eos. pofteaquam flare ab Asia Thoas et Dicaearchus coepissent, tum illam tempeftatem coortam, quae ad Antiochum eos, sicut in scopulum, intulisset. Cicero pro Cluent. [49.] Ex quo intelligi potuit id, quod saepe di. crum est: ut mare, quod sua natura tranquillum sit, ventorum vi agitari atque turbari, sic et populum Romanum sua sponte esse pla carum, hominum seditiosorum vocibus, ut violentissimis tempefta. tibus, concitari. Herodotus 7, [16.] Τάδε καὶ ἀμφότερα περιήκοντα ἀνθρώπων κακῶν ὁμιλίῃ σφάλ. λουσι. Καθάπερ τὴν πάντων Χρησιμωτάτην ἀνθρώποισι Sόλας. σαν πνεύματα φασι ἀνέμων ἐμ. πίπτοντα, ον περιορᾶν φύσει tỷj éwvtís Xpñ6dai.J.FR.GRON. est, si et venti et aurae Voff. et Lov. 1. 2. ac 4. est et venientes aurae Flor. est si venti et aurae Lov. 3. et Gaertn. eft, sed ut venti et aurae Lov. 5. et Harl. unde ju vari potest Crevierii conjectura, qui, quum in duobus si et venti, in uno etsi venti invenisset, for. taffe legendum putabat sed venti. Praeterea tranquillitas Lov. 2. tranquilla Lov. 3. 5. et Gaertn. tranquilla vi Lov. 4. insigniter interpolatus est Hav. per se im. mobilis eft mobilis si veniens aura excitat: ita aut tranquillitas aut procellae in vobis sunt: nam caussa atque origo. Lectio Grono. vii mihi praesertim placet. De voce tranquillum v. ad 3, 14, 6.

§. 12. Quin mihi“ ne hodie quidem] Omnes Gall. et Voff. Qui mihi ne hodie quidem.J.FR.GRON. Unus Ber. Quin mihi. unus etiam Gaertn. Quo mihi. Reliqui recte Qui mihi, ut Gronov. reftituit. Mox progressi eftis, pro sitis, Hav.

militatis] Scripsimus sub quibus Adversus auspicia, sub quibus militatis. RHEN. Pall. 1.3. ac mi militatis. J. FR. GRON. mivetus ed. militatis. GEBH. Optilitatis etiam omnes mei. Recte. Non enim militaverant, sed adhuc militabant. Mox summi imperatoris majeftatem, pro summi imperii, Lov. 5.

§. 13. Credideritis. is denique ego sim] Pal. 1. credideritis. denique ego sum, cujus imperitia edere exercitum. GEBH. Omnes dicti avide credideritis. denique ego sim. Ut et duo Pall. et Voff. omisso z is. Et absit sane. J. FR.GRON. Voculam is servant Lov. 3. 4. 5. et Ber. idemque ego sim, haud multum abludens, legit Harl. Reliqui eamdem ignorant. Sed intercepta effe videtur ab ultima syllaba vocis praecedentis. Per me igitur ne pereat elegans locutio is ego sim, quam inlufiravit Cel. Burm. ad Nas. 7. Met. 43. ubi etiam vulgatum hoc loco defendit. Pari modo Ille ego sum, quamvis paullo diverso sensu; de quo v. ad Silii 9, 128. Praeterea ego sum Lov. 1. 5. Ber.

de vobis meruerat, quam cum Mandonio et Indibili conso14 ciando consilia prodebatis? Quid populus Romanus, quum imperium, ablatum ab tribunis suffragio populi creatis, ad bomines privatos detuliftis? quum, eo ipso non contenti, si pro tribunis illos baberetis, fasces imperatoris veftri ad eos, quibus servus, cui imperarent, numquam fuerat, Romanus exer

a m. 2. et Hav. Deinde cujus imperitia taedere exercitum Harl. et Lov. 3. cujus imperitiae dere exercitum Flor. cujus imperitia edere exercitum Voff. et Lov. 1. sub cujus imperitia credere Lov. 2. cujus imperitia errare exercitum Lov. 5. et Hav. cujus imperitia perdere exercitum Hafn.

§. 14. Quid populus Romanus, cujus imperium, ablatum ab tribunis] Reposuimus quum imperium ablatum. Nam sequitur quum eo ipso non contenti, RHEN. cujus Ber. cui imperium Harl. Reliqui quum.Praeterea Quid praetor quum imperium Gaertn. V. ad 31, 10, 4.

§. 15. Signum ab iis petitum est] De signo sive teffera v. Lipsium ad Tacit. 13. Ann. in excurs. A. MODIUS.

In tribunali proconsulis Scipionis] Malim in tribunali P. Scipionis. Nam in veteribus libris passim est haec menda. SIG. Quod malit Sigonius, Put. et omnes cum Vol. Gall. sederunt in tribunali P. Scipionis. J. FR. GRON. proconsulis Scipionis primum datum vidi in ed. Froben, anni 1535. cui consentit Hearnii D. Priores excusi legerunt proconsulis P. Scipionis, adftipulante Ber. Reliqui Mati mei, una cum Hearnii L. 1. et N. firmant Sigonii ac Gronov. emendationem in tribunali P. Scipionis. Literam praenominis Publii, P. sacpe in vocem proconsul abiisse, vidimus ad c. 16, 14. Ceterum pro tribunali Rec.

Submovente eo incesserunt ] Pal. 1. et vet. ed. summoto incefferunt, sec. et tert. summoti incesserunt. GEBH. Iidem, et unus Pal. duo Flor. cum Barberino, lictor ap. paruit: summoto incesserunt: fasces cum securibus praelati sunt, Alludunt duo reliquí Pall. et duo alii Flor. summoti incesserunt. Jam ante diximus incedere summoto notabili sermone effe incedere praeeuntibus lictoribus, qui turbam obviam summoverent. Lapis apud Gruter. [p. 124. n. 1.) LF. CVM. DEAE. DIAE. SVM MOTO. ADSCENDERUNT. ĮPraeivit hoc Lipsius 1. Elect. 23. ubi lictorum munus illuftrat. Ubi tamen et M. Senecam minus recte

corrigere videtur in controver sia, Sacerdos proftituta: Proce

dente hac lictor summovere videbitur: huic praetor via cedet: summum imperium, consules cedent tibi. Reponit ille summovere jubebitur. At ego lictorem non hic intelligo virginis, sed praetoris aut consulis, scribendumque exiftimo, lictor summovere vetabitur. Hic est locus, qui ob oculos erat Salmasio scribenti Eucharift. parte priori c. 1. Submoto incedere magiftratum dicebant veteres, qui per turbam a lictoribus submotam incederet. quam locutionem olim Livio et Plinio reftituimus. Per dimotum incedere dixit Lactantius, Quod viri et rei causa libentissime adjeci. Plinii, credo, verba sunt 1. 8, 46. de Api bove: Caetero secretus, cum prorupit in coetus, incedit summo

citus detuliftis. In paetorio tetenderunt Albius et Atrius; 15 classicum apud eos cecinit: signum ab iis petitum est: sederunt in tribunali P. Scipionis: lictor adparuit: submoto incefferunt: fasces cum securibus praelati sunt. Lapides plue- 16 re, et fulmina jaci de coelo, et insuetos foetus animalia edere, vos portenta esse putatis: boc est portentum,

to, grexque puerorum comitatur carmen honori ejus canentium. Non enim summotu lictorum, aut summoto ftrepitu lictorum, Lactantii 6, 1. Stipati familiarum gregibus, per dimotum populum semper in. cedant. J. FR. GRON. Lectio a Gronovio rejecta, submovente eo incesserunt, in nullo cod. obvia fuit; quin etiam in nulla ed. ante Ascensianam anni 1513. adparuit. Priores, quas vidi, habebant submoto eo incesserunt; quomodo etiam legunt Lov. 2. Ber. Gaertn. et Hav. submotis incesserunt Lov. 5. submoti incesserunt Lov. 3. 4. et Hearnii D. submoto incesserunt Flor. Cant. Lov. 1. Harl. et Hear. nii L. 1. ac N. id autem recte Gronov. probavit, qui de locutione submoto incedere supra egit ad 25, 3, 16. Lapidem apud Gruter. pariter olim exposuit Guther. 1. de Jur. man. 4. docens submoto adverbialiter dici, optato; summoto adscendere autem de illis, quibus lictores turbam submoventes adparent. Quae explicatio praeferenda eft illi,quam dedit Gudius ad Phaedri 1, 25.

ut

Putat autem in lapide scriptum fuiffe SVM MOTIO, five per compendium SVM MOTO; et summotio adverbialiter poni pro summo otio, ut summopere, maximopere: indicari itaque, fratres Arvales leniter, non properanter, gravi et suspenso gradu, ut sacerdotes decebat, adscendiffe. Quam interpretationem jam ante rejecit Cel. Burm. ad Petron. e. 51. p. 252. De locis Plinii et

Lactantii a Salmasio obiter laudatis Gronovius ipsum anno 1644. antequam prima notar. in Liv. editio prodiret, per literas consuluit. V. Burmanni Syllog. cpift. tom. 2. p. 607. Verum Sal. masius, cujus responsum nondum editum est, ei satisfeciffe non videtur, quia demum Gronov. Plinii et Lactantii verba in sec. ed. notar. produxit. In Plinio autem submoto ftrepitu lictorum conjecit Turneb. 24. Adv. 19. Verum incedit submoto, non submotu lictorum, vel submoto strepitu lictorum, legendum effe, docuit Salmas. ad Solin. p. 217. ubi quoque Lactantii locum me. morat. submotu lictorum tueri conatur Harduinus, et exponit submoventibus lictoribus.

Fasces et secures praelatae sunt] lati sunt. SIG. Pal. 1. et vet. ed. Vet. lib. fasces cum securibus praeGEBH. Frobenius demum anno fasces cum securibus praelati sunt. 1535. fasces et secures praelatae Rec. Editiones priores obferunt sunt edidit, quod servat unus quod, praeter codd. a Gronovio fasces cum securibus praelati sunt : ad verba praecedentia laudatos, firmant reliqui noftri.

§. 16. Et fulmina jaci de coelo, et insuetos foetus animalia edere, vos portenta esse putatis] Pal. sec. lapide pluere, et flumina jaci de coelo etc. vos haec portenta esse pu tatis. tert. et insuetos foetus animales edere, voces portenta esse pu tatis. GEBH. Non fuit porten

« IndietroContinua »