quod nullis boftiis, nullis supplicationibus, sine sanguine eorum, qui tantum facinus ausi sunt, expiari possit. XXVIII. Atque ego (quamquam nullum scelus rationem babet) tamen, ut in re nefaria, quae mens, quod 2 consilium veftrum fuerit, scire velim. Rhegium quondam in praesidium missa legio, interfectis per scelus principibus civitatis, urbem opulentam per decem annos tenuit. tum fulmina cadere de coelo: unde enim alioqui caderent? sed loca fulminibus tangi, aut ca cadere, ut fortaffe hic legendum, sereno. Sic 31, [12, 6.] Priverni sereno per diem totum rubrum solem fuisse. 37, [3, 3.] Nursiae sereno satis conftabat nimbum ortum. Dein Put. et Men. animalis. Pet. Pal. animales. Num animantes? Lucretius [1, 819.] eadem coelum, mare, terras, flumina, solem Conftituunt: eadem fruges, arbufta, animantis. Cic. 2. de Nat. Deor. [47.] Animantium vero quanta varietas est? quanta vis, ut in suo quaeque genere permaneant? quarum aliae coriis tectae sunt, aliae villis veftitae, aliae spinis hirsutae. J. FR. GRON. Varro 8. de Ling. Lat. (p. 122.] Id imperite reprehendunt, ut si quis reprehendat naturam, quod non uniusmodi finxerit animales omnes. Alioqui animantes habes apud Livium 21, 30, 7. Al pes quidem habitari, coli, gignere, atque alere animantes. Et inde 41, 18, 4. animantium. Plerumque tamen mavult animali,animalium, animalibus edere. JÁC. GRON. Verum est, non aliunde, quam de coelo, jaci fulmina. Sed, si ratio, ob quam viro summo hic suspecta fucrunt verba de coelo, valet, dicendum est, eadem om. nibus locis scriptorum veterum, ubi quaedam de coelo tacta et icta, nempe fulmine, fuisse dicuntur, supervacua effe: neque enim a. liunde, quam de coelo, tangi pos. sunt. Et jaci cum effectu accipi potest, ita scilicet, ut loca ho minesve iis tangantur; ut in Ovidio mittere 2. Trift. 33. Si, quoties peccant homines, sua DUK. foetus animalium Hav. fortus animalis Harl. foetus animales Gaertn. et Hearnii L. 1. Gronov. in pr. ed. not. nihil mutabat.Quod verius putarem. Mox tantum facinus ausi sint Lov. 1. 2. et Volf. tantum ausi facinus sint Flor. §. 1. Quamquam nullum scelus rationem habetjPal.1. habeat.GEBHARD. V. ad 2, 4, 7. Omnes tamen mei habet. Contra nullam scelus rationem Lov. 1. 5. et Harl. nullam rationem scelus Lov. 2. Mox tamen in re nefaria, omissa vocula ut, Harl. §. 2. Rhegium quondam in praesidium] Hac de re dictum in Epitomen 1. 12. SIGON. civitatis] Pal. 2. civitatis princiInterfectis per scelus principibus pibus. tertio ablatum tỏ civitatis est. GEBHARD. §. 3. Tota legio, millia hominum quatuor, in foro Romano securi percussi sunt] Scripsimus in foro Romae. RHEN. Pal. 3. continet in foro securi percussi sunt. GEBH. Epit. Liv. 15. Legio Campana se propter quod facinus tota legto, millia bominum qua- 3 tuor, in foro Romae securi percussi sunt. Sed illi pri- 4 mum, non Atrium Umbrum semilixam, nominis etiam abominandi ducem, sed Decium Jubellium tribunum militum secuti sunt: nec cum Pyrrbo, nec cum Samnitibus aut Lucanis, boftibus populi Romani, se conjunxerunt. vos cum Mandonio et Indibili consilia commu- 5 curi percussa est. Sed Casaub. ad Polyb. p. 124. e Polybio oftendit, diuturna obsidione numerum ad ccc imminutum, et hos supplicio adfectos fuiffe; Livium autem et alios tragica exaggeratione in ea re uti. DUK. in foro Romae etiam omnes noftri. Prae. terea in foro Romae percussi sunt Lov. 4. ve. §. 4. Sed illi tamen non Atrium Umbrium semilixam] Scripsimus Atrium Umbrum. Nec est in scri. pto codice Sed illi tamen, rum Sed illi primum Atrium Umbrum, RHEN. Sed illi primum et iam omnes mei.Tum recte Atrium Umbrum, quamvis plures legant Umbrium. V. ad c. 24, 13. Sed Decium Jubellium] Pal. pr. sed Jubellum. sec. sed D. Jube lium. tert. Sex. Bellium. GEBH. sed Vibellium Flor. et Lov. 4. sed Jubellium Voll. Lov. 2. 3. 5. Harl. Ber. a m. 2. et Hav. sed Jubileum Lovel. 1. sed Decium Mabellium Gaertn. sed Sex. Bellium ed. Rom. princ. apud Hearnium, ut et apud me Mediol. anni 1480. Tar. vis. utraque, et Ven. anni 1495. et 1506. (nam periodus Sed illi primum etc. secuti sunt deest in Rom. anni 1472. et Parm.) sed D. Jubellium edd. proximae us. que ad Aldum, qui Decium subftituit. V. Sigon. ad Epit. Liv. 12. Tum tribunum militiae Voff. tribunum milites Gaertn. Fer compendium scriptum fuerat trib. mil. id, quamvis facillimum et in Liv. ubivis obvium, hic tamen librarii illi adsequi non potuere. Similia v. ad 4, 57, 9. nitibus aut Lucanis] Eft in scriNec cum Pyrrho, nec cum Sampto cod. nec Samnitibus. Subintelligitur cum praecedens, quare nos exemimus. RHEN. Vet. lib. nec cum Samnitibus. SIG. Pal. 1. et vet. ed. nec cum Pyrrho, nec cum Samnitibus. GEBH. Omnes Gall. meliorque Pal. et Voff. nec cum Pyrrho, nec cum Samnitibus aut Lucanis, hoftibus populi Ro mani, se conjunxerunt. J. FR. GRON. Omnes mei etiam nec cum Samnitibus. Recte. V. ad c. 8, 3. Insuper nec cum Lucanis Ber. et edd. antt. usque ad Aldum, vul. gatae lectionis auctorem, quam se in tot codd. reperiffe Gronovius teftatur; mihi vero eadem in reliquis meis obvia fuit. §. 5. Cum Mandonio et Indibili consilia communicaftis, et arma] Inseruimus particulam et, et consilia communicaftis, et arma consociaturi fuiftis. RHEN. Vet. lib. Vos cum Mandonio atque Indibili et consilia. SIG. Pal. 3. et consilia communicaftis, et arma consociaturi fuiftis. GEBH. Illud et, quod viri docti inseruerunt,prae. ferunt meorum Lov. 4. Gaertn. Rec. et Hav. Id autem hoc modo adhibitum saepiffime a librariis neglegi solet. V. ad 2, 44, 3. Ni. hilominus rectius hic omiffum 919 6 nicaftis, et arma consociaturi fuiftis. Illi, sicut Campani Capuam, Tuscis veteribus cultoribus ademtam, Mamertini in Sicilia Messanam, sic Rhegium habituri perpetuam sedem erant : nec populum Romanum, nec so7 cios populi Romani ultro lacessituri bello. Sucronemne vos domicilium habituri eratis? ubi si vos decedens confecta provincia imperator relinquerem, Deûm bominumque fidem inplorare debebatis, quod non rediretis ad con juges puto. Nam ignorant reliqui, et Mela 1,9. Cultores regionum mulinter cos optimi codd. §. 6. Capuam, Tuscis veteribus cultoribus ademtam] In volumine veteri tantum est Tuscis veteribus. Inter praelegendum vocabulum cultoribus aliquis superad. didit. RHEN. Vet. lib. veteribus cultoribus ademptam. Hac de re supra etiam diximus. SIG. veteribus cultoribus omnes: neque eft vox poftrema insitiva, ut Rhenanus velit. 10, [2, 2.] Thuriae redditae veteri cultori. J. FR. GRON. Etruscis, pro Tuscis, Hearnii L. 1. sollemni scribarum commutatione. V. ad 2, 47, 6. Hinc vocem cultoribus ignorant Harl. et Hearnii D. Verum eamdem reliquorum omnium et meorum, et Oxonn. Hearnii, consensus Livio adserit. Supra 7, 38, 5. Inibanturque consilia in hibernis eodem scelere adimendae Campanis Capuae, per quod illi eam antiquis cultoribus ademissent. 21, 52, 6. Auxilium Romanorum terrae, ob nimiam cultorum fidem in Romanos laboranti, orant. 22, 31, 3. Ac si insulis cultorum egentibus praedarentur. 32, 13, 13. Xyniae simili metu a cultoribus desertae sunt. 45, 30, 5. Incolas quoque permultos, Gallos et Illyrios, inpi. gros cultores. Et mox, Cultorum quoque ingenia terrae similia habet. to aliter a ceteris agunt. c. 19. Sindos in Sindonum finibus ab ipsis terrarum cultoribus condita est. V. ad 9, 13, 7. Mamertini in Sicilia Messanen] Messenam Put. ut Cl. Sallier. docuit. id volunt Flor. Cant. Vol. Lov. 1. 1. et Harl. quorum scribae, perperam distinctis et in voces divisis literis, in Siciliam esse nam dederunt. Mesanam Ber. Messanam Lov. 2. 3. 4. 5. Gaertn. Hav. Hearnii Oxonn. et edd. antt. Verum quum deinde Francofurtenses anno 1578. errore operarum dediffent Messanem, id mox Modius in Messanen mu. tavit; quod recentiores omnes servarunt, quum tamen in nullo cod. obcurrat, et Livius paffim Messana, Messanam dicere solitus sit. V. exempla 21, 49. 29, 7. 8. 9. et alibi. Priscam igitur lectionem revocavi. Sic tum Rhegium habituri perpetuam sedem erant] Est duntaxat in volumine veteri sic Rhe gium. RHEN. Pall. tres, et vet. ed. perpetuam sedem. GEBH. Sic quoque omnes, non spem. J. FR. GRON. Vocula tum, a Rhenano expuncta, in nullo meorum su perest, eamque demum inveni in ed. Ven. anni 1495. quum prio. res sicut Rhegium praeferant. per Viam juges liberosque veftros. Sed borum quoque memoriam, 8 sicut patriae meique, ejeceritis ex animis veftris. consilii scelerati, sed non ad ultimum dementis, exsequi volo. Mene vivo, et cetero incolumi exercitu, cum quo 9 ego die uno Karthaginem cepi, cum quo quatuor imperatores, quatuor exercitus Karthaginiensium fudi, fula gavi, Hispania expuli, vos octo millia bominum, minoris certe omnes pretii, quibus vos subjeciftis, quam Albius et Atrius sunt, Hispaniam provinciam populo petuam spem errore operarum de. dit Modius anno 1588. pro quo jam Dan. Heinsius apud Elzevir. perpetuam sedem subftituit, quod non tantum priores edd. sed omnes etiam scripti tuentur. Supra c. 7, 12. Urbe sua capta a Philippo, sedem eis Aetoli eam dederant. Hav. exhibet sic Rhegii habituri perpetuo sedem erant. Sed Rhegium perpetuam sedem, ut mox Sucronem domicilium. Paullo poft Ro. manum non adparet in Flor. Voff. Lov. 1. 2. et Harl. S.7. Decedens confecta provincia] discedens Voff. Lov. 2. 5. Ber. Gaertn. Hav. et edd. ante Aldum, perpetuo librariorum errore. V. ad 2, 31, 11. Propria autem est locutio decedere provincia. Infra c. 31, 10. Priusquam provincia decedat, opprimendos Ilergetes du xisse. 37,7,7. Tradito consuli exercitu provincia decessit. 39, 3, 3. Decedere provincia praetor jussus. 41, 10, 6. Utrumque decedere provincia jussit. Alibi dixit de provincia decedere. V. ad 4, 29, 5. Mox redieritis, pro rediretis, Cant. Voff. Lov. 1. 3. 4. Harl. et Ber. a m. 2. §. 8. Sicut patriae meique, eje. ceratis animo] Put. Men. Voff. ejeceritis. Et rectius puto: est enim non simplex adfirmatio Sci. pionis, sed occupatio, quam Liv. Tom. VIII. Rhetores vocant. Sit ita, horum quoque sitis obliti: quae autem via? quis exitus erat consilii? J. FR. GRON. ejeceritis etiam Flor. Cant. Harl. Hav. et Hearnii N. ac D. Mox si non ad ultimum dementis Hav. §. 9. Cum quo ego die uno Karthaginem cepil uno die edd. quas vidi antiquiffimae. Et ita Vof. Lov. 1. 2. 3. Ber. et Gaertn. Ejus loco reposuit Aldus die uno, concinentibus Flor. Cant. Harl. Hav. et aliis. Frobenius deinde anno 1535. dedit die una; cujus lectionem servarunt ceteri usque ad J. Fr. Gronov. qui,ut ad §. seq. notat, ex Put. et Men. lectionem Aldinam revocavit. Et recte. Fro beniana enim in nullo mihi cod. obvia fuit. Et solet potius Livi. us dies unus, quam una, dicere. Supra 2, 10, 12. Agri quantum uno die circumaravit, datum. 6, 25, 3. Documento unus dies fuerat. 10, 17, 3. Ut uno die vi atque armis urbem caperent. 24, 13,9. Die uno Suessulam a Calibus contenderat. 25, 7. 16. 48. 32, 1. 22. aliisque locis. V. ad 8, 11, 15. Et haec ratio est, cur potius una clade cum Rhenano et Gronovio, quam una die cum Sigonio, legere malim infra 30, 6, 6. Quatuor imperatores, quatuor exercitus Karthaginiensium fudi, Mm m Romano erepturi eratis? Amolior et amoveo nomen 10 meum. nihil ultra facile creditam mortem meam a 11 vobis violatus sim. Quid? si ego morerer, mecum ex spiratura respublica, mecum casurum imperium populi Romani erat? ne iftuc Jupiter optimus maximus sirit, fugavi, Hispania expuli] Asdrubales duos, Amilcaris et Gisgonis filios, Magonem Amilcaris, et Annonem, qui Asdrubali in Italiam profecto suffectus erat. SIG. Pal. 2. et Hispania expuli. GEBH. Prima vox, tefte Hearnio, abest ab ed. Rom. princ. duae priores non reperiuntur in Flor. Lov. 1. 3. 5. Harl. Hav. et Hearnii N. sine dubio librariorum culpa ob vocis quatuor repetitionem omissac. V. ad 9, 11, 11. quatuor duces et exercitus legit Hearnii L. 1. quatuor impera. tores exercitus Gaertn. et edd. Rom. anni 1472. Parm. Mediol. anni 1480. Tarvis. utraque, et Ven. anni 1495. At altera Ven. triennio recentior, vulgatum prima recte exhibuit. V. ad c. 25, 6. Deinde fudi et Hispania exsulant a Voff. Lov. 1. 2. 3. 5. Harl. Hav. et Hearnii N. ex quibus in. super Lov. 2. expulique. Male. Saepiffime fundere et fugare junguntur. V. ad 38, 53, 2. fudi, fugavi, expuli Flor. Cant. et Lov. 4. fudi, fugavi, et Hispania expuli Ber. et Gaertn. Solet Livius duo vel plura verba sine copula jungere. Supra 8, 33, 19. Si fusus, fugatus, caftris exutus fuisset. 27, 43, 9. Ut legionem a Capua Romam arcessant, delectum Romae habeant, exercitum urbanum ad Narniam hofli obponant. V. ad 9, 22, 6. Majoris certe omnes pretii, quam Albius et Umbrius sunt] Hic Scipio blanditur militibus, timens eos scilicet. Locus mendo non caret. Archetypon habet minoris certe omnes pretii. Porro nihil dubito, legendum hic effe Albius et Atrius,non Umbrius,quem. admodum antea dixit [c. 27, 15.] In praetorio tetenderunt Albius et Atrius. Sunt enim propria no. mina Albius et Atrius, quae con. junguntur: Calenus et Ümber co. gnomina. RHEN. Ut Rhenani liber, omnes Gall. et Pall. prae. ter unum et alterum: minoris certe omnes pretii, quam Albius et Atrius sunt, quibus vos subje. ciftis. Sane minoris genuinum puto, non majoris. Deprimit enim eos in comparatione cum reliquo exercitu, quicum se Novam Carthaginem die uno (sic enim Put. et Men.) cepisse, qui. cum quatuor imperatores,quatuor exercitus hoftium fudisse, fugale, Hispania expuliffe dixerat. Minoris autem pretii erant suo ipsorum judicio, quippe qui Calenum et Umbrium, tamquam prae. ftantiores, sibi praeposuerant. Qui vero illi? semilixae, ut an. tea eos vocaverat. Nullo igitur genere cum caetero exercitu com. parabiles evincit, quod voluerat. J. FR. GRON. majoris superest in Lov. 1.3.5. Ber. Gaertn. et Hearnii N. Ceteri noftri cum ejusdem Hearnii L. 1. et N. recte minoris. Optime etiam Rhenanus Albius et Atrius. Verum vix aut noftri, aut Oxonn. Hear. nii adscntiuntur. Priscam enim scripturam Albius et Umbrius ser. vant Flor. Voff. Lov. 1. 2. 3. 5. Harl. Ber. Gaertn. Hav. et Hearnii L. 1. ac N. Albius et Umbrus Lov. 4. Albius et Umber Rec. et Hearnii D. |