XXV. CA P. III IV. U. . 540. ン tatique tandem duo tribuni plebis Sp. et L. Carvil cum rein invifam infamemque cernerent, ducentùm millium aeris multain M. Poftumio dixerunt. cui certan dae cum dies adveniffet, conciliumque tam frequens `plebis adeffet, ut multitudinem area Capitolii vix cape ret; perorata caufa, fpes una videbatur effe, fi C. Ser. viljus Cafca tribunus plebis, qui propinquus cognatus. que Postumio erat, prius, quam ad fuffragium tribu vocarentur, interceffiffet. Teftibus datis, tribuni popu lum fummoverunt; fitellaque allata eft, ut fortirenter, ubi Latini fuffragium ferrent. Interim publicani Calca inftare, ut concilio diem eximeret. populus reclamare: et forte in cornu primus fedebat Cafca, cui fimul metus pudorque animum verfabat. Cum in eo parum prae fidii effet, turbandae rei caufa publicani per vacuum in fubmoto locum cuneo irruperunt, jurgantes fimul ca populo tribunisque. Nec procul dimicatione res era cum Fulvius conful tribunis, Nonne videtis, inquit, vos in ordinem coactos effe, et rem ad feditionem fpecian, ni propere dimittitis plebis concilium? IV. Plebe dimiffa, fenatus vocatur, et confule referunt de concilio plebis turbato vi atque audacia p blicanorum. M. Furium Camillum, cujus exfilium rui na urbis fecuta fuerit, damnari fe ab iratis civibu paffum effe. Decemviros ante eum, quorum legibus al cam diem viverent, multos poftea principes civitatis, judicium de fe populi paffos. Poftumium Pyrgenfen Suffragium populo Romano extorfiffe, concilium plebis Justuliffe, tribunos in ordinem coëgiffe, contra populum Romanum aciem inftruxiffe, locum occupaffe, ut tribunos a plebe intercluderet, tribus in fuffragium vocari pro hiberet. Nihil aliud a caede as dimicatione continuiffe homines, nifi patientiam magiftratuum, quod cefferint in praefentia furori atque audaciae paucorum, vincique fe ac populum Romanum passi fint: et comitia, quae reus vi atque armis prohibiturus erat, ne caufa quaerenti bus dimicationem daretur, voluntate ipfius fustulerint. Haec cum ab optimo quoque pro atrocitate rei acta effent, vimque eam contra rempublicam et perniciofo ง U. C. 540. a. C. N. 212. exemplo factam, fenatus decreffet; confeftim Carvilii tribuni plebis, omiffa mulctae certatione, rei capitalis diem Poftumio dixerunt: ac, ni vades daret, prehendi a viatore, atque in carcerem duci jufferunt. Poftumius, vadibus datis, non affuit. Tribuni plebem rogaverunt, plebesque ita fcivit: Si M. Poftumius ante Kalendas Majas non prodiffet, citatusque eo die non refpondiffer, neque excufatus effet, videri eum in exfilio effe: bonaque ejus venire, ipfi aqua et igni placere interdici. Singulis deinde eorum, qui turbae ac tumultus concitatores fuerant, rei capitalis diem dicere, ac vades pofcere coeperunt. Primo non dantes, deinde etiam eos, qui dare' poffent, in carcerem conjiciebant: cujus rei periculum vitantes plerique in exfilium abierunt. V. Hunc fraus públicanorum, deinde fraudem Comitia inde ponaudacia protegens, exitum habuit. tifici maximo creando funt habita. Ea comitia novus pontifex M. Cornelius Cethegus habuit. Tres ingenti certamine petierunt: Q. Fulvius Flaccus conful, qui et ante bis conful et cenfor fuerat: et T. Manlius Tor-. quatus, et ipfe duobus confulatibus et cenfura infignis: et P. Licinius Craffus, qui et aedilitatem curulem peti turus erat. hic fenes honoratosque juvenis in eo certamine vicit., Ante hunc, intra centum annos et viginti, nemo praeter P. Cornelium Calussam, pontifex maximus creatus fuerat, qui fella curuli non fediffet. Confules cum aegre delectum conficerent, quod inopia juniorum non facile in utrumque, ut et novae urbanae legio, nes, et fupplementum veteribus fcriberetur, fufficiebat; fenatus abfiftere eos incepto vetuit, et triumviros binos creari juffit: alteros, qui citra, alteros, qui ultra quinquagefimum lapidem in pagis, forisque, et conciliabulis omnem copiam ingenuorum infpicerent: et, fi qui roboris fatis ad ferenda arma habere viderentur, etiamfi nondum militari aerare effent, milites facerent. Tribuni plebis, fi iis videretur, ad populum ferrent, ut, qui mi nores feptem et decem annis facramento dixiffent, iis perinde ftipendia procederent, ac fi feptem et decem annorum, aut majores, milites facti effent. Ex hoc fenatusT. Livii. Tom. II. Р con U. C. 5.40. a. C. N. 212. confulto creati triumviri bini conquilitionem ingenuo. rum per agros habuerunt. Eodem tempore ex Sicilia literae M. Marcelli de poftulatis militum, qui cum P. Lentulo militabant, in fenatu recitatae funt. Cannenlis reliquiae cladis hic exercitus erat, relegatus in Siciliam, ficut ante dictum eft, ne ante Punici belli finem in Ita liam reportaretur. VI. Hi permiffu Lentuli primores equitum centu rionumque, et robora ex legionibus peditum, legatos in hiberna ad M. Marcellum miferunt, e quibus unus, po teftate dicendi facta, Confulem, inquit, te, M. Marcelle, in Italiam adiffemus, cum primum de nobis, etfi non iniquum, certe trifte fenatusconfultum factum eft; nifi hoc fperaffemus, in provinciam nos morte regum tur. batam ad grave bellum adverfus Siculos fimul Poenosque mitti: et fanguine nostro vulneribusque nos fenatui fatisfacturos effe: ficut patrum memoria, qui capti a Pyrrho ad Heracleam erant, adverfus Pyrrhum ipfum pugnasres fatisfecerunt. Quanquam quod ob meritum noftrum fuccenfuiftis, Patres confcripti, nobis, aut fuccenfetis? Ambo mihi confules et univerfum fenatum intueri videor, cum te, M. Marcelle, intueor: quem fi ad Cannas confulem habuiffemus, melior et reipublicae et noftra fortuna effet. Sine, quaefo, priusquam de conditione noftra queSi non ror, noxam, cujus arguimur, nos purgare. Deûm ira, nec fato, cujus lege immobilis rerum humanarum ordo feritur, fed culpa periimus ad Cannas, cujus tandem ea culpa fuit? militum, an imperatorum? Equidem miles nihil unquam dicam de imperatore meo, cui praefertim gratias fciam ab fenatu actas, quod non defperaverit de republica; cui poft fugam ab Cannis per omnes annos prorogatum imperium. Ceteros item ex reliquiis cladis ejus, quos tribunos militum habuimus, homores petere et gerere, et provincias obtinere audivimus. An vobis veftrisque liberis ignofcitis facile, Patres com. fcripti, in haec vilia capita faevi? et confuli primoribusque aliis civitatis fugere, cum fpes alia nulla effet, turpe non fuit; milites utique morituros in aciem mififtis? Ad Alliam prope omnis exercitus fugis: ad Furculas Car 1 mus. dinas, ne expertus quidem certamen, arma tradidit hofti, ut alias pudendas clades exercituum taceam:- tamen tantum abfuit ab eo, ut ulla ignominia iis exercitius quaereretur, ut et urbs Roma per eum exercitum, qui ab Allia Vejos transfugerat, recuperaretur; et Caudinae Legiones, quae fine armis redierant Romam, armatae re• miffae in Samnium, eundem illum hoftem fub jugum mife. rint, qui hac fua ignomínia laetatus fuerat. Cannenfem vero quisquam exercitum fugae aut pavoris infimulare poteft, ubi plus quinquaginta millia hominum ceciderunt? unde conful cum equitibus feptuaginta fugit? unde nemo fupereft, nifi quem hoftis caedendo feffus reliquit? Cum captivis redemtio negabatur, nos vulgo homines lauda baut, quod reipublicae nos refervaffemus: quod ad confulem Venufiam rediffemus, et fpeciens jufti exercitus feciffe Nunc deteriore conditione fumus, quam apud patres noftros fuerant captivi, quippe illis arma tantum. atque ordo militandi, locusque, in quo tenderent in caforis, eft mutatus: quae tamen, femel navara reipublicae 'opera, es uno felici proelio, recuperarunt. Nemo eorum relegatus in exfilium eft: nemini fpes emerendi ftipendia ademia: hoftis denique eft darus, cum quo dimicantes, aut vitam femel, aut ignominiam finirent. Nos, quibus (nifi quod commifimus, ut quisquam ex Cannenfi acie miles Romanus fupereffet) nihil objici poteft, non folum a patria procul Italiaque, fed ab hofte eriam, relegati fu. mus: ubi fenefcamus in exfilio, ne qua fpes, ne qua occa fio abolendae ignominiae, ne qua pla andae civium irae, we qua denique bene moriendi fit. Neque ignominiae finem, nec virtutis praemium petimus; modo experiri animum, et virtutem exercere liceat. laborem et periculum petimus, ut virorum, ut militum officio fungamur. Bellum in Sicilia jam alterum annum ingenti dimicatione ge. ritur: urbes alias Poenus, alias Romanus expugnat: pe.. ditum et equitum acies concurrunt ; Sad Syracujas terra. marique res geritur: clamorem pugnantium crepitumque. armorum exaudimus refides ipfi ac fegnes, tamquam neç manus, nec arma habeamus. Servorum legionibus Ti. Sempronius conful toties jam cum hofte fignis collatis pugnavis. Operae pretium habent, libertatem civitatem. » que. Pro fervis faltem ad hoc bellum emtis vobis fimus, congredi cum hofte liceat, et pugnando quaerere libert tem. Vis tu mari, vis terra, vis acie, vis urbibus op pugnandis experiri virtutem? afperrima quaeque ad la borem periculumque depofcimus, ut, quod ad Cannas faciundum fuit, quamprimum fiat; quoniam, quidquid poftea viximus, id omne deftinatum ignominiae eft. VII. Sub haec dicta ad genua Marcelli procubue. runt. Marcellus id nec juris, nec poteftatis fuae effe dixit. fenatui fcripturum fe, omniaque de fententia Patrum facturum effe. Hae literae ad novos confules alla. tae, ac per eos in fenatu recitatae funt: confultusque de his literis ita decrevit fenatus: Militibus, qui ad Can nas commilitones fuos pugnantes deferuiffent, fenatum ni. hil videre, cur respublica committenda fit. Si M. Clas dio proconfuli aliter videretur, faceret, quod e republi ca fideque fua duceret: dum ne quis eorum munere vacaret, neu dono militari virtutis ergo donaretur, neu in Italiam reportaretur, donec hoftis in terra Italia effet. Comitia deinde a praetore urbano de senatus sententia plebisque fcitu funt habita: quibus creati funt quinqueviri muris turribusque reficiendis : et triumviri bini; uni facris conquirendis, donisque perfignandis; alteri reficiendis aedibus Fortunae et matris Matutae intra portam Carmentalem, fed et Spei extra portam, quae priore an no incendio confumtae fuerant. Tempeftates foedae fue re. In Albano monte biduum continenter lapidibus pluit. tacta de coelo multa: duae in Capitolio aedes: vallum in caftris multis locis fupra Sueffulam, et duo vigiles exanimati. murus turresque quaedam Cumis non ictae modo fulminibus, fed etiam decuffae. Reate faxum ingens vifum volitare: fol rubere folito magis, fangui neoque fimilis. Horum prodigiorum caufa diem unum fupplicatio, fuit, et per aliquot dies confules rebus divinis operam dederunt; et per eosdem dies facrum novemdiale fuit. Cum Tarentinorum defectio jam diu et in fpe Hannibali, et in fufpicione Romanis esset, caufa forte extrinfeous maturandae ejus intervenit. Phileás Tarentinus, diu jam per fpeciem legationis Romae २ cum |