crem excipiat attenuata, deinde identidem conmutentur, ut facile satietas varietate vitetur. Quoniam, quibus in generibus elocutio vorsari debeat, XII 17 dictum est, videamus nunc, quas res debeat habere elocutio commoda et perfecta. quae maxume ad modum oratoris ad- 5 commodata est, tris res in se debet habere: elegantiam conpositionem dignitatem. elegantia est, quae facit, ut unum quidque pure et aperte dici videatur. haec distribuitur in Latinitatem et explanationem. Latinitas est, quae sermonem purum conservat ab omni vitio remotum: vitia in sermone, 10 quo minus is Latinus sit, duo possunt esse: soloecismus et barbarismus. soloecismus est, quom in verbis pluribus consequens verbum superiori non adcommodatur; barbarismus est, quom verbum aliquod vitiose ecfertur. haec qua ratione vitare possimus, in arte grammatica dilucide dicemus. expla- 15 natio est, quae reddit apertam et dilucidam orationem; ea conparatur duabus rebus: usitatis verbis et propriis. usitata sunt ea, quae vorsantur in sermone et consuetudine cotidiana; propria, quae eius rei verba sunt aut esse possunt, qua de loquemur. 20 Conpositio est verborum constructio aequabiliter perpo- 18 1. recipiat ut tenuata h idempt. 1 4. quae res ul 2. sat. om. h var. om. debet al 5. comm. per falsitas var. μl 1 fectaque c ad modum 1,2,tbvcg ad hunc modum o1 ad commodum p2 28 ad modum om. 13, Lamb. oratori el*,h ('oratoria commodata') 7. ut om. h adcomm. μ 6. deb. in se utve 10. in sermonem h unusquisque he 8. et perfecte 12 haec tribuatur h in lat. et expl. distr. b et in lat. et expl. g et lat. est c 11. quo min. silat. μ quo 12. est om 2 plurimis μ hp'π non commodat ars ha accommodabitur 14 in om. ep1 13. superius 14. verbis alto vitio efferatur hp1 dicidilucide om. op dice se h verbum saltim vitiose verb. aliquot u tur 9 quae rat. b 15. possumus hp mus 1 discemus (7) disc. dil. c 16. rationem hрлμt 17. duobus modis vo3x us. rebus f 18. et om. hen,2,tg cotid, hлcol2 cottid. euatg 19. propriamque eius h 20. de qua cool vo3, Lamb. loquimur tro123v loquamur b loquemur vel loquimur 12vo3 21. compositio est verborum constructio aequabiliter perpolita eμ,2(a1)t,l3 ('aequaliter'), vo2 comp. e. v. constr. nonnisi aeq. perp. πdla ('perpoliať π) comp. est v. constructionis aeq. perpolitas hp comp. e. v. constr. aeq. perpolitas l11, ('positas'), o2 (propositas'),v ('praepositas') comp. est quae fa lita. ea conservabitur, si fugiemus crebras vocalium concursiones, quae vastam atque hiantem orationem reddunt, ut haec est: baccae aeriae amoenissumae inpendebant; et si vitabimus eiusdem literae nimiam adsiduitatem, cui vitio versus hic erit 5 exemplo: nam hic nihil prohibet in vitiis, alienis exemplis O Tite, tute, Tati, tibi tanta, tyranne, tulisti et hic eiusdem poetae: * quicquam quisquam cuiquam quod conveniat, neget 10 et si eiusdem verbi adsiduitatem nimiam fugiemus huius modi: nam cuius rationis ratio non extat, ei rationi ratio non est fidem habere; et si non utemur continenter similiter cadentibus verbis, hoc modo: flentes plorantes lacrimantes optestantes 15 et si verborum transiectionem vitabimus, nisi quae erit con 13 cit omnes partes orationis aeq. perp. a209/12vo13bq3‚r ('perp. aeq.') compositio est que facit o. p. or. verborum construccio equab. perpolitas e constructio est v. const. quae aequabiliter perpolitas omn. p. or. g (om. 'facit') aequaliter 1. fugiumus f1 fugimus f2 ut est hoc r ut hoc est s 2. redd. or. ut haec est 1,2,tbvo1 3. haecbhache h hacce baccae pla22 bachae e bache bacce c bacae 24volo bace obd vaccae p2μ2a1ftr1 vace g aereae 1 ('aere eam' h)fvo2 ereae a eree c aeneae oP enee gbo aeriae Halm. vitavimus h 4. hic versus erit ho2 vers. 7. o tite tati tute he o tite tiranne hech 9. quicquam quisquam quicquam coo quidcuiquam quod conveniat 138 erit hic cbv 5. nam hoc r invitus T tate tute po tite tute tate r tati om. f quisquam eu,2,dlo2 quicquam quicquam hл quam quispiam v quisquam quisque vo3 quiquam quod quisque conv. 2 quaquam quisque conv. f1 quemquam quisque conv. huag quemquam quemquam quisque conveniet e quemquam quemque quisque conveniat pcp quemquam quemque quis conv. r quemquam quis conv. tl3,v ('cumv.') quemque quisque conv. bl2vo' quisque conv. d quanquam quemquam quisquam conv. o negetis 14 Ribbeck, Fragm. trag. Rom. p. 61: unquam quidquam quisquam cuiquam quod ei conveniat, neget? 10. assid. e. verb. r fug. huius modi opo2 fug. cuiusm, f fug. eiusm. est r fug. ea est huiusm. p2(rec.) fug. ea est eiusm. vo3 fug. eiusm. 5 11. extat v2 existet a exstet 5 (exteť π) non est rat. c rationem fidem f 12. accidentibus h 14. lacr. commiserantes a2g obtestantes om. 2 15. trai. verb. t transiect. ebo cinna, qua de re posterius loquemur: quo in vitio est Lucilius adsiduus, ut haec est in priore libro: has res ad te scriptas, Luci, misimus, Aeli item fugere oportet longam verborum continuationem, quae et auditoris auris et oratoris spiritum laedit. his vitiis in 5 conpositione vitatis relicuom operis consumendum est in dignitate. Dignitas est, quae reddit ornatam orationem varietate XIII distinguens. haec in verborum et in sententiarum exornationem dividitur: verborum exornatio est, quae ipsius sermonis 10 insignita continetur perpolitione; sententiarum exornatio est, quae non in verbis, set in ipsis rebus quamdam habet digni Repetitio est, quom continenter ab uno atque eodem ver- 19 bo in rebus similibus et divorsis principia sumuntur, hoc 15 modo: vobis istud adtribuendum est, vobis gratia habenda, vobis ista res erit honori. item: Scipio Numantiam sustulit, Scipio Karthaginem delevit, Scipio pacem peperit, Scipio civitatem servavit. item: tu in forum prodire, tu lucem conspicere, tu in horum conspectum venire conaris? audes ver- 20 1. de qua o in Luc. om. 14 caelius ha coelius p celius eu,2, tvo2o cecilius a2ropl123co 23 vg Lucilius Crat. 2. haec est hpμ,2,co3 hoc est 5 priori ocbg libro om. g30 3. a te has res r has per has res ad te misimus lucili ad te scriptas luci misimus eli u (vel scriptas luci adi 2) has res ad t. s. lucili emisimus c emisimus tc coeli π eli etvby heli 12 adi a1f ('aeli' a2) 4. quod u 6. opere hag2 8. rationem ul et oportere rationis opere 3 operationis bl12vo1 var. vo1g,3 9. distinguit a2bl2vo1vq2 et in verb. eftgo2 et in sent. 1,2,rol1 23vo13bgc1 et sent. 5 exornatione hpcl1 exornationes bo123 11. insignitate eu insignita est c continet a verborum exornatione rep. est u (de v. est o per politionem hu2,c 12. non verb. ec in habent b hab. qu. dign, c 14. de exorn.' non maiuse. litt. ut est 15. in verbis e2 sim. et div. (gravis' additur titulo repetitio') est gr. hab. g gr. hab. numetiam p' nuan, etiam repperit μ 19. serv. prodiret lucem h ut lucem conspiceret quin hor. h 18. cartag. heny kartag. μ,2 chartag. t (suprasc. tu) u 20. tulit esse consp. f bum facere? audes quicquam ab istis petere? audes supplicium deprecari? quid est, quod possis defendere? quid est, quod audeas postulare? quid est, quod tibi concedi putes oportere? non iusiurandum reliquisti? non amicos prodidisti? 5 non parenti manus adtulisti? non denique in omni dedecore volutatus es? haec exornatio quom multum venustatis habet, tum gravitatis et acrimoniae plurumum; qua re videtur esse adhibenda et ad ornandam et ad exaugendam orationem. Convorsio est, per quam non, ut ante, primum repetimus 10 verbum, set ad postremum continenter revortimur, hoc modo: Poenos populus Romanus iustitia vicit, armis vicit, liberalitate vicit. item: ex quo tempore concordia de civitate sublata est, libertas sublata est, fides sublata est, amicitia sublata est, res puplica sublata est. item: C. Laelius homo novus erat, at 15 ingeniosus erat, doctus erat, bonis viris et studiis amicus erat, ergo in civitate primus erat. item: nam quom istos, ut apsolvant, rogas, ut periurent rogas, ut existumationem neglegant, rogas, ut leges tuae lubidini largiantur, rogas. XIV 20 Conplexio est, quae utramque conplectitur exornationem, 20 et hanc, et quam ante exposuimus, ut et repetatur idem ver suplitium a 2. poss. ostendere u1 1. de istis h ab eis q1v putes conc. g 4. num perdid. 2v 6. voluptat. 8. et orn. 9. ut augend. vo quid (quater) reliquisti hрnu, a1ƒn contempsisti 5 (ea2) 5. manum g adtul. p1 attul. ha intul. s decore f 02,30 tum mult. co138 7. gravitates h acr. mult. t a1 ('ad' add. a2) et exaug. hvo3 et exagend. b ('ad' add. b2) et ad exagend, 2,af et ad exaggerandam f2 et ad ante diximus vo3 primum om. h1 petimus h convenienter g 11. poenes h populos romanos h arm. vic. оm. л libertate fo13v liberalitatem h 13. fides s. e. a. s. est om. hр1ñμ‚2,tl3 vo2r103 am. subl. est om, vo 14. resp. subl. est om. aol1 2 vo1 vb q 2 3 item om. f C.lellius hp G.lelius eg Cũ. lelius u gaius lelius acb corbellius 2f c.laelius cornelius t,dl ("gayus') no15. ing. erat C. Sc.: at ing. erat ing. er. om. μlvo1 vir. bon. r studiis hрrμ,2(a1) studiosis 5 (ea2q) amicus et studiosus o erat am. C 16. hac in civ. nam om. og custos 12 cum ist. om. vo3 te rog. 5 (ut te abs. o') cor. lellius vus homo v ing. am. erat om. 12 t in hac civ. o pr. in civ. f 1 ut absolvant rog. hu1 ut abs. tergas p1 ut abs, 17. periurent hrl2493 peiurent prμl peierent s et ut exist. u exstim. บ i neglegant a (ead. m.) 18. leges h leg. pop. rom. 5 tuo lub. μ 19. exorn. utamur quam h exorn. ut utamur ea quam 20. et illam bum saepius et crebro ad idem postremum revortamur, hoc modo: qui sunt, qui foedera saepe ruperunt? Karthaginienses. qui sunt, qui crudele bellum gesserunt? Karthaginienses. qui sunt, qui Italiam deformaverunt? Karthaginienses. qui sunt, qui postulant ignosci? Karthaginienses. videte ergo, quam 5 conveniat eos inpetrare. item: quem senatus damnarit, quem populus damnarit, quem omnium existumatio damnarit, eum vos sententiis vostris apsolvatis? Traductio est, quae facit, uti, quom idem verbum crebrius ponatur, non modo non offendat animum, set etiam concin- 10 niorem orationem reddat, hoc pacto: qui nihil habet in vita iucundius vita, is cum virtute vitam non potest colere. item: eum hominem appellas, qui si fuisset homo, numquam tam crudeliter hominis vitam petisset? at erat inimicus. ergo inimicum sic ulcisci voluit, ut ipse sibi reperiretur inimicus? 15 item: divitias sine divitis esse: tu vero virtutem praefer divitiis: nam si voles divitias cum virtute conparare, vix satis idoneae tibi videbuntur divitiae, quae virtutis pedisecae sint. ex eodem genere est exornationis, quom idem verbum poni- 21 quam vo3 exp. ut ero exp. et ut hрμ,2,13 vo131g,3 exp. ut cum dl4 idem primum E id. verbum 13 1. revertamur ea2bl2go2 revertatur μπ,2,τουρι revertantur h 2. reliquerunt e2 bl2vo1q2vd Kartaginenses hu2 tbo g,op ('Cart.') Cartaginienses eq12, ('Kart.') 3. qui sunt- deform. om. bl1 qui sunt crudeles bell. gess. h1 qui sunt qui crud. bell. gess. gr12 exp2μ1 dl31 vol 2 co2 qui sunt qui in Italia cr. bell. gess. μ2,2,to¶l2vò3 Q3g qui s. q. in Italiam c. b. gess. rol crudele om. vo2 5. qui post. ign, thọ's qui sibi p. postulent 1,2(a1)l1vo3 qui s. qui sibi postulent pacem? b quid conv. co2vd Lamb. 6. quem pop. damnarit hpu,2,t quem pop. Romanus damn. 5 ('dampn.' ubgq23) 7. hominum omnium ign. 5 omnem a1 omnis g extimarito μ exstim. v 8. vest. sent. g absolvatis hp1ñμ2,2(a1) absolvitis p2u1a2cbg,30 absolutis o absolvetis s 9. fecit f uti hepabl12 volvo123 cum om. b offendit h 11. hoc modo q2 qui om, h 10. non modo om, m 12. iocundius eaco2g,3 his e non om. e col. n. pot. g 13. tu hom. 14. hom. vit. 1,2tobq23vg reperietur a1 sic inim. o divite h divitum 5 tu div. om. hр1ñ1 tu vero ep2utopl1 34Vcq2vg,3 Lamb. tu 5 praef. virt. eg virt. praefers r 17. volueris o satis donec h rop videntur u sint non sunt r CORNIFICIUS. pedisseq. heлutobg pedissece c 18. videb. tibi sunt a1v,30 non 10 |