11. φαλαίῳ λέγῃς ἐπαγγελλόμενος οὐ πρὸς ἐκείνου μᾶλλον ἢ πρὸς ἡμῶν εἶναι. Hermog. autem dicit π. εὑρ. 104 ἰσχυρότατον γένος λύσεως ὃ καὶ βίαιον κέκληται — ὅταν εἰς τὸ ἐναντίον περιιστάναι δυνώμεθα τὸν λόγον ἐξ αὐτῶν αἱροῦντες τὸν ἀντίδικον οἷς θαρρῶν εἰσέρχεται, affertque exempla Demosth. XIX, 78, 134. tale prooemium magnam vim habet 'nam auditor' ait Cic. I. c. quom eum, quem advorsarii perturbatum putant oratione, videt animo firmissumo contra dicere paratum, plerumque se potius temere adsensisse quam illum sine causa confidere arbitratur.' lectionem 'putat' minume necessariam intelleges, praesertim si nostrum locum compares, ubi item adversarii plurali numero inducuntur, etsi statim infra unus adversarius commemoratur. 10. quod ille nuperrime dixerit. h. e. in extrema sua oratione, cf. III, 18. dubitatione utemur. cf. Quint. IX, 2, 19, qui laudat Cic. p. Cluent. 4: equidem quod ad me attinet, quo me vortam, nescio. negem fuisse illam infamiam iudici corrupti'? etc. 12. quoi loco primum resp. simile illud Demosth. XVIII, 129. οὐκ ἀπορῶν, ὅτι χρὴ περὶ σοῦ εί πεῖν, ἀπορῶ τοῦ πρώτου μνησθώ. cum adfirmatione tenebimus, quamvis Cic. 1. c. deteriorum codd. lectionem 'cum admiratione' solam habeat; dubitatio utrumque admittit. 13. de forma erint servata in cod. h vid. Lachm, ad Gai. I, 146. 14. possit incipiemus pauci et recentes libri, possit exordiemur solae E. recte igitur Klotz omisit verbum, quod facile aliquid verbi a communi intellegi possit; at aegre mente suppletur exordiemur' interposito altero verbo 'utemur', quo malim referre ablativos, omissa nimirum praepositione, quam irrepsisse suspicor ex loco Cic. Inv. I, 25 sin res dabit, non inutile est ab aliqua re nova aut ridicula incipere'. apologo. Aesopicam fabulam dicit, cf. Gell. II, 29, fin. Cic. de or. II, 264. Quint. VI, 3, 44. aput Aristoph. Vesp. 583 reus Αἰσώπου τε γέλοιον profert. fabula veri simili ut comoediae, tragoediarum enim fabulae nec verae nec veri similes, cf. 1, 13. de usu fabulae cf. Cic. Part. 40: fabula etiam non numquam, etsi sit incredibilis, tamen homines conmovet'. itaque p. Mil. 8. attulit 'non sine causa etiam fictis fabulis doctissumi homines memoriae prodiderunt eum, qui patris ulciscendi causa matrem necavisset, sapientissumae deae sententia liberatum'. depravatione explicet Quint. VI, 3. 6 ridiculum dictum saepe est industria depravatum'. differt scilicet depr. ab imitatione, nec erat, cur ob locum Cic. de or. II, 242 in re est item ridiculum, quod ex quadam depravata imitatione sumi solet' inferioris familiae lectio imitatione depravata' reciperetur. 15. invorsione. eius exemplum dat Cic. de or. II, 261, unde videas idem esse quod infra IV, 46 permutationem. de abiectione vide Cic. or. 127. de suspitione de or. II, 268. de inrisione ib. 277. de stultitia ib. 274. qui correxerunt 'stultitiae irrisione' non videbant esse brevius appellatam pro simulata stultitia. cf. Quint. VI, 3, 23: 'eadem quae si imprudentibus excidant, stulta sunt, si simulamus, venusta creduntur.' 16. de superlatione cf. infra IV, 44. conlectione significatur frequentatio, hic, ni fallor, referenda est ad argumenta ab adversario prolata, cf. Cic. Brut. 303. liquet, cur - deteriorum librorum lectiones exsuperationem et collationem spreverimus. de literarum mutatione agit Cic. de or. II, 249. praeterea expectatione recte habet, nec opus erat Schützii emendatione 'dicto praeter expectationem'. exp. enim potest per se ita intellegi, ut h. 1. ef. Cic. Part. 73 'omnis enim exp. eius, qui audit, et admiratio et inprovisi exitus habent aliquam in audiendo voluptatem❜. 17. de similitudine cf. IV, 59. novitas opinor historiae opponitur, de qua vide I, 13. alicuius interpellatione. Cic. Part. 30. sit autem hoc etiam in praeceptis, ut si quando interventus alicuius aut interpellatio dederit occasionem nobis, ut dicamus aliquid ad tempus apte, ne derelinquamus.' exemplum, set non in prooemio positum praebet Cic. de prov. cons. 18 'dicam, P. C. quod sentio, atque illam interpellationem mei familiarissumi, qua paulo ante interrupta est oratio mea, non pertimescam'. Seneca narrat de Cassio Severo Contr. III prooem. (396 ed. 'Bip.) iratus commodius dicebat; ideo diligentissume cavebant homines, ne dicentem interpellarent'. in universum agit de extemporali exordio Quint. IV, 1, 54. -- 11, 1. adrisione h. e. adsensionis cum plausu significatione, cf. Cic. de or. II, 262. 'multo etiam adrisum est vehementius'. posteriora duo insinuationis genera coniunguntur a Quint. IV, 1, 48. 2. dicturos. facile adicitur cogitatione verbum, unde haec pendeant; adiectum citra 11 necessitatem in multis codd. non primariis 'si promiserimus'. 9. in dicendo h. e. in relicuis orationis partibus, vide III, 8 ibique notata. ignorantia huius rei Schützio in causa fuit, ut verba 'ut possimus eiiceret. 10. hae res. usurpatur vocabulum ut I, 2, 14, II, 46, III, 19, IV, 1, 66, 67, 68 al. de parte aliqua artis rhetoricae, quod qui non attenderant, interpretamentum 'utilitates' adscripsere. tametsi conparandum est. Quint. IV, 1, 5 idem profert, respondetque sic ad Ciceronis reprehensionem, qua nescio an Cornif. quoque petatur, de or. II, 323. 'attentum monent Graeci ut principio faciamus iudicem et docilem, quae sunt utilia, set non principi magis propria quam relicuarum partium: faciliora etiam in principiis, quod et attenti tum maxume sunt, quom omnia expectant et dociles magis initiis esse possunt' adde 81 'quae praecepta principiorum esse voluerunt, ea in totis orationibus sunt conservanda'. 14. exordii vitia tractantur a Cic. Inv. I, 26. de or. II, 315, Quint. IV. 1, 71. 15. ut lenis sit sermo. vid. Quint. IV, 1, 58. An. Seg. 430, 7. hac moderatione cavetur, ne statim auditori artificii suspitio afferatur, cf. infra 1, 17 et Cic. Inv. I, 25 extr. qui locus Schützium permovit, ut verba 'nunc docebo post videatur esse' conlocaret. illud tamen praeceptum si neglegetur, item nascetur vitium. 17. quod in pluris causas p. adc. cf. Cic. Br. 209. 'omnium causarum unum est naturale principium, una peroratio'. itaque d' undauov μãîlov άpelýσε (Dionys. de Lys. 16) summa laus prooemii, summum contra vitium, quod hic describitur; eius modi exordium evTelès appellatur a Philostr. V. S. 253, 23. 20. commune. cf. Cic. Inv. 1, 26, unde interpolationes in aliquot codd. deteriores fluxerunt vs. 21. et 12, 2 - 21. verba quod nimium app. v. conpositum est aut effugerunt immerito notam alienae originis, non enim poterant haec repeti post superiora: ut non adparata or. vid. esse, licebitque h. 1. Ciceronis comparatione uti, qui eundem praeceptorum ordinem secutus conmutabili 'quod ab advorsario potest leviter mutatum ex contraria parte dici' continuo subiungit 'longum quod pluribus verbis aut sententiis ultra quam satis est producitur. 12, 2. ut proprie cohaereat cum narratione. Senec. Contr. I, 1, extr. (80 ed. Bip.) 'Hermagoras in hac controversia transiit a prooemio in narrationem eleganter, rarissumo quidem genere, ut in eadem re transitus esset sententia esset schema esset ex altera parte transiit a prooemio in narrationem Gallio et ipse per sententiam' etc. adde Cic. de or. II, 325. Quint. IV, 1, 76. exemplum praebeat Demosth. LVI, 2- 4 10. quod intercurrit adparationis causa. An. Seg. 435, 12 6 sqq. hoc intercurrens genus narrationis fidei aut criminationis causa παραδιήγησιν appellat, quia ἐφάπτεταί τινων περὶ τὸ πρᾶγμα, distinguit ab ea παρέκβασιν, quae ἐκδρομή ἐστι λόγων καθ ̓ ὁμοίωσιν ἢ μίμησιν twv yeyovótwv. digressio ea est secundum Ciceronem de or. III, 203, Quint. IV, 2, 17. Cornificio est transitio. 11. alicuius adparationis causa. pronomen iam per se indicat ultumum et generalius nomen poni, cf. Madvig ad Cic. de Fin. III, 63; quae in libris non bonis adscripta sunt, vel laudationis aut vel delectationis aut amplificationis'. inde patet glossemata esse; eaque iterum ex Inv. (I, 27) inlata sunt. 12. exerceri convenit. sunt enim progymnasmata. 17. fabula et 13 argumentum referre videntur Aristotelis uvvov et lóyov cf. de poet. c. 5. lucidam brevem veri similem 8. 13, 7. haec transigentur. h. e. negotiorum et personarum descriptiones; supplendum 'genera' quapropter singularis 'transigetur' ex optumis libris recipi non poterat; etiam illud' ei mutationi refragabatur. ad veritatem ad veras causas, cf. II, 12, IV, 32. 9. de tribus 14 narrationis virtutibus cf. Anaxim. 60, 7, sqq. Aristot. Rhet. III, 16. Theo. Progymn. 183. Cic. Inv. I, 28. Or. 122. Quint. IV, 2, 31, unde haec excerpam: 'eam plerique scriptores, maxume qui sunt ab Isocrate, volunt esse eadem nobis placet divisio, quamquam et Aristoteles (1. c.) ab Isocrate parte in una dissenserit, praeceptum brevitatis irridens, tamquam necesse sit longam aut brevem esse expositionem nec liceat ire per medium'. Cic. Top. 97 non differt, set Part. 31, ubi Theodectis exemplo etiam suavitatem adsumit. rationis cf. Cic. Inv. 1, 28; Quint. IV, 2, 40. tumo. vide An. Seg. 436, 18: σύντομον ποιήσεις τὴν διήγησιν, ἐὰν μήτε πόρρωθεν ἄρχῃ, καθάπερ ἐν τοῖς πολλοῖς (scr. προλόγοις) πεποίηκεν Εὐριπίδης, μήτε μακρὰ λέγῃς, ὡς οἱ μετὰ τὸ πρᾶγμα καὶ ἄλλα διηγούμενοι. 16. et si non deerrabimus. Anaxim. 60, 19 hanc praeceptionem, quod aptius est, ad perspicuitatem refert; Cornific. infra (14, 3) eam repetere cogitur. adde Theonem 185. 17. et si exiintellegatur. Theo 190: ἔτι δὲ καὶ τὰ συνυπακουόμενα πάν τως συμπεριαιρετέον (sc. περιαιρ.) τῷ συντόμως ἀπαγγέλλειν βουλομέ tus 11. de brevitate nar13. si non ab ul 15 ποιήσεις δὲ συντομίαν καὶ ὅτε κατ' ἔμφασιν 20. et omnino dicamus, cf. vo. An. Seg. 437, 18: παραλείψεως λέγεις (sc. λέξεις). Anaxim. 61, 1, Theonem 188. 14. 1. sumpti hi vss. ex incerto poeta. 5. rem dilucide narrabimus, si exponemus. cf. Anaxim. 60, 14. Theo 184 sqq. An. Seg. 438, 2. Hermog. n. id. 214, 1. aput quos divisio obtinet perspicuitatis ἀπὸ τῶν πραγμάτων εἰ ἀπὸ τῶν ὀνομάτων. sic etiam Cic. de or. II, 329: 'erit perspicua oratio, si verbis usitatis, si ordine temporum conservato, si non interrupte narrabitur'. Quint. contra IV, 2, 83 huic legi opponit: 'ne iis quidem accedo, qui semper eo putant ordine, quo quid actum sit, esse narrandum, set eo malo narrare, quo expedit' etsi idem IV, 2, 36 consentiens ait: erit narratio aperta atque dilucida, si fuerit primum exposita verbis propriis tum distincta rebus personis temporibus locis causis'. ad verbum cum Cornif. congruit Inv. I, 29. - 7. ne quid perturbate ne quid nove. sic scripsi optumorum codd. fide mutans tantum novi, quod in illis est. Cic. Inv. 1. c. 'ne quid perturbate ne quid contorte' unde interpolatores alterum membrum in nostrum locum transtulerunt; illud autem, ne quid nove' explicatione indigere videbatur: ne quid ambigue' quod o1 monstrat, ubi prior habet manus 'vel ambigue'. in 2t antiqua lectio plane cessit interpretationi; in rb locum ante eam, in E post eam invenit. 9. ne quid - praetereamus. cf. Quint. IV, 2, 44 sqq. 10. Concedendum est, scriptorem dilucidius locaturum fuisse, si hoc ordine usus esset: 'ne quid nove dicamus, ne quid, quod ad rem pertineat, praetereamus, et si sequemur ea, quae de brevitate praecepta sunt, ne quam in aliam rem transeamus, ne ab ultumo repetamus, ne longe persequamur, nam quo brevior' etc. ne tamen quid mutemus, prohibet Cic. Inv. I, 29, ubi item post verba hic erit considerandum, ne quid quod ad rem pertineat, praetereatur' pergit 'et omnino, quae praecepta de brevitate sunt, hoc quoque in genere sunt con16 servanda'. 12. veri similis narratio tractatur a Cic. Inv. 1, 29. Part. 32. Quint. IV, 2, 52. Theo 190 sq. An. Seg. 438, 25. 14. personarum dignitates explicamus adhib. IV, 65. extr. 'puto in hoc exemplo datum esse uni cuique sermonem ad dignitatem adcommodatum'. adde Top. 97. ut moratae (sint), ut cum dignitate'. 17. homines ipsos non potuisse. eius modi est, quod p. Q. Roscio 17 sqq. adversario opponitur. si vera res erit conservanda sunt. Qu. IV, 2, 33. `sunt enim pluruma vera quidem, set parum credibilia, sicut falsa quoque frequenter verisimilia; qua re non minus laborandum est, ut iudex, quae vere dicimus, quam quae fingimus credat'. idem monet Antipho V, 3: πολλοὶ γὰρ ἤδη τῶν οὐ δυναμένων λέγειν ἄπιστοι γενόμενοι τοῖς ἀληθέσιν αὐτοῖς τούτοις ἀπώλοντο, [οὐ δυνάμενοι δηλῶσαι αὐτά] πολλοὶ δὲ τῶν λέγειν δυναμένων πιστοὶ γενόμενοι τῷ ψεύδεσθαι αὐτῷ τούτῳ ἐσώθησαν, [διότι ἐψεύσαντο]. ibi inclusa ab interprete adposita esse, praeterea τοῖς ψευδέσιν αὐτοῖς τούτοις legendum existimo. 19. saepe veritas fidem non potest facere. cf. Anaxim. 61, 5. facere Theo 191. -- aput Se 15, 1. confligendum cum adversario, cuius narratio aut aperte aut tecte impugnanda est. sic loquitur Cic. p. Caec. 17: quom omnia ita facta essent, quem ad modum nos (in narratione) defendimus'. nec. Contr. IV, 25 (281 ed. Bip.) 'negabat se pro Flaminino narraturum Montanus, set quae obiciuntur, responsurum'. Aps. IX, 494, 17 propterea διηγήσεις dividuntur in ἱστορικὰς εἰ ἀγωνιστικάς. adde Quint. IV, 2, 80. 4. quae de insinuatione nova exc. iis Cic. Inv. I, 23 sq. pro suis utitur, non laudato auctore. 9. oratoris officium. ut h. 1. optumi codd. artificium' sic III, 17 'ordine officioso' pro ord. artificioso' habent. Cornif. autem, ut supra I, 3 constituit docere, quem ad modum possint ad orationem officia (non 'artificia') oratoris accommodari, ita hic convenienter inventionem praecipuom oratoris officium esse dicit. adde, quod illic et I, 4, II, 1'oratoris' nomen officiis apponit. quin etiam Cic. de or. I, 137 tueri potest lectionem non negabo me ista omnium communia et contrita praecepta didicisse: primum oratoris officium esse dicere ad persuadendum adcommodate' etc. nihilo minus industrie est: eadem, qua superiora, industria. 10. a quaesisse sane pendet quod relicuom est, set scriptor, quasi illius membri oblitus sit, quae rei utilitas postulabat intulit. postulabat verum tempus esse, non 'postulabit', totius rei natura docet, quod autem quae pro 'quam' ex uno Augustano dedimus, defendat alter locus IV, 1: 'nunc si pauca, quae res postulat, dixerimus, tibi id, quod relicuom est artis persolvemus'. 12. causarum divisio est quam An. Seg. 447, 29 пgóðεоι appellat, 17 Hermog. π. εvo̟. 99 sq. mqonataonɛvýv, pro exemplo utens Demosth. XXIII, 18 sqq. XIX, 4 ad ɛvnqívɛlav pertinere eam dicit л. §. 212 17. -- 13. re narrata requiri vidimus (collato loco III, 18) antequam codicis n lectio per narrata' nobis innotuit. perorata narratione' deteriorum codd. inde ab a2 t2 mendum excluditur usu verbi non nisi in epilogum cadentis. solus ille, qui Ciceronis nomine oratiunculam suam ad Quirites post redit. venditavit, perorationem in media Pompei contione ponit § 16. 13. quid nobis conveniat cum advorsariis. adhibe Cic. Inv. I, 31, Victorin 64. ed. Or. adversarii hîc Orestes eiusque defensores sunt; qui eum accusant, iis utile est confiteri ipsum matrem a se esse interfectam, iis, qui defendunt, utile est adversarios confiteri a Clytaemnestra necem illatam Agamemnoni. 14. quid in controvorsia sit. Quint. VII, 1, 8: 'explorandum est, ubi controversia incipiat, et considerari debet, quae (quid?) primam quaestionem facit' (faciat?). 17. item e contrario. h. e. si quae adversariis utilia erunt, convenient. convertuntur autem personae et qui ante fuit adversarius, i. e. Orestes, nunc loquens inducitur. hunc locum etiam Halm Anal. Tull. p. 4. recte emendavit. 16, 1. confitentur de adversariorum concessione intellegendum, quae est utilis nostrae parti. confessiones partis contrariae a Cicerone saepe ultra confitentis voluntatem augentur, ut p. Caec. 34. 'feci equidem, quae dicis, omnia et ea sunt et turbulenta et temeraria et periculosa. quid ergo est? impune feci, nam quid agas mecum ex iure civili ac prae15 CORNIFICIUS. |