fiebat, ut eius observantia omnibus esset carior, cum eam officio, non timori neque spei, tribui viderent. 80. Propertius wishes Success to the Avengers of Crassus. Arma deus Caesar dites meditatur ad Indos, et freta gemmiferi findere classe maris. Magna, viri, merces: parat ultima terra triumphos: Tigris et Euphrates sub tua iura fluent : sera, sed Ausoniis venient provincia virgis : adsuescent Latio Partha tropaea Iovi. Ite agite, expertae bello date lintea prorae, et solitum armigeri ducite munus equi. Omina fausta cano: Crassos cladesque piate: ite, et Romanae consulite historiae. Mars pater, et sacrae fatalia lumina Vestae, ante meos obitus sit, precor, illa dies, qua videam spoliis oneratos Caesaris axes ad vulgi plausus saepe resistere equos, inque sinu carae nixus spectare puellae incipiam et titulis oppida capta legam, tela fugacis equi et braccati militis arcus, et subter captos arma sedere duces. Ipsa tuam serva prolem, Venus: hoc sit in aevum, cernis ab Aenea quod superesse caput. Praeda sit haec illis, quorum meruere labores: mi sat erit Sacra plaudere posse Via. 81. Trial of Virginia. Hanc virginem adultam, forma excellentem Appius amore amens pretio ac spe perlicere adortus, postquam omnia pudore saepta animadvertit, ad crudelem superbamque vim animum convertit. M. Claudio clienti negotium dedit, ut virginem in servitutem adsereret, neque cederet secundum libertatem postulantibus vindicias, quod pater puellae abesset locum iniuriae esse ratus. Virgini venienti in forum-ibi namque in tabernis litera rum ludi erant-minister decemviri libidinis manum iniecit; serva sua natam servamque appellans, sequi iubebat; cunctantem vi abstracturum. Pavida puella stupente ad clamorem nutricis fidem Quiritium inplorantis fit concursus. Vergini patris sponsique Icili populare nomen celebratur: notos gratia eorum, turbam indignitas rei virgini conciliat. Iam a vi tuta erat, cum adsertor nihil opus esse multitudine concitata ait; se iure grassari, non vi. Vocat puellam in ius. Auc toribus, qui aderant, ut sequeretur, ad tribunal Appi perventum est. Notam iudici fabulam petitor, quippe apud ipsum auctorem argumenti, peragit: puellam domi suae natam furtoque inde in domum Vergini translatam suppositam ei esse. Id se indicio compertum afferre probaturumque vel ipso Verginio iudice, ad quem maior pars iniuriae eius pertineat; interim dominum sequi ancillam aecum esse. Advocati puellae, cum Verginium reipublicae causa dixissent abesse, biduo adfuturum, si nuntiatum ei sit, inicum esse absentem de liberis dimicare, postulant ut rem integram in patris adventum differat, lege ab ipso lata vindicias det secundum libertatem, neu patiatur, virginem adultam famae prius quam libertatis periculum adire. Appius decreto praefatus, quam libertati faverit, eam ipsam legem declarare, quam Vergini amici postulationi suae praetendant; ceterum ita in ea firmum libertati fore praesidium, si nec causis nec personis variet: in iis enim, qui adserantur in libertatem, quia quivis lege agere possit, id iuris esse: in ea, quae in patris manu sit, neminem esse alium, cui dominus possessione cedat. Placere itaque patrem arcessiri, interea iuris sui iacturam adsertorem non facere, quin ducat puellam sistendamque in adventum eius, qui pater dicatur, promittat. 82. Conceit rewarded. Ubi vanus animus, aura captus frivola, Princeps tibicen notior paulo fuit, operam Bathyllo solitus in scena dare. Is forte ludis (non satis memini quibus) dum pegma rapitur, concidit casu gravi nec opinans, et sinistram fregit tibiam, duas quum dextras maluisset perdere. Inter manus sublatus, et multum gemens domum refertur. Aliquot menses transeunt, ad sanitatem dum venit curatio. Ut spectatorum mos est et lepidum genus, desiderari coepit, cuius flatibus solebat excitari saltantis vigor. Erat facturus ludos quidam nobilis, et incipiebat ingredi Princeps. Eum adducit pretio, precibus, ut tantummodo ipso ludorum ostenderet sese die. Qui simul advenit, rumor de tibicine fremit in theatro: quidam adfirmant mortuum, quidam in conspectum proditurum sine mora. Aulaeo misso, devolutis tonitrubus, di sunt locuti more translatitio. Tunc chorus ignotum modo reducto canticum imposuit, cuius haec fuit sententia: 66 Laetare, incolumis Roma, salvo principe." In plausus consurrectum est. Iactat basia tibicen gratulari fautores putat. Equester ordo stultum errorem intelligit, 83. Piso plays the Philosopher. Sed quoniam praeterita mutare non possumus, quid cessat hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus, dare haec praeclara praecepta sapientiae clarissimo et summo imperatori, genero suo? Fertur ille vir, mihi crede, gloria: flagrat, ardet cupiditate iusti et magni triumphi, Non didicit eadem ista quae tu. Mitte ad eum libellum; et si iam ipse coram congredi poteris, meditare, quibus verbis incensam illius cupiditatem comprimas atque restinguas. Valebis apud hominem volitantem gloriae cupiditate vir moderatus et constans, apud indoctum eruditus, apud generum socer. Dices enim, ut es homo factus ad persuadendum, concinnus, perfectus, politus ex schola: Quid est, Caesar, quod te supplicationes totiens iam decretae tot dierum tanto opere delectent? in quibus homines errore ducuntur; quas di negligunt, qui, ut noster ille divinus dixit Epicurus, neque propitii cuiquam esse solent neque irati. Non facies fidem scilicet, cum haec disputabis: tibi enim et esse et fuisse deos videbit iratos. Vertes te ad alteram scholam: disseres de triumpho: Quid tandem habet iste currus? quid vincti ante currum duces? quid simulacra oppidorum? quid aurum? quid argentum? quid legati in equis et tribuni? quid clamor militum ? quid tota illa pompa? Inania sunt ista, mihi crede, delectamenta paene puerorum, captare plausus, vehi per urbem, conspici velle: quibus ex rebus nihil est quod solidum tenere, nihil quod referre ad voluptatem corporis possis. Quin tu me vides, qui, ex qua provincia T. Flamininus, L. Paullus, Q. Metellus, T. Didius, innumerabiles alii, levitate et cupiditate commoti triumpharunt, ex ea sic redii, ut ad portam Esquilinam Macedonicam lauream conculcarim, ipse cum hominibus quindecim male vestitis ad portam Caelimontanam sitiens pervenerim quo in loco mihi libertus praeclaro imperatori domum ex hac die biduo ante conduxerat; quae vacua si non fuisset, in campo Martio mihi tabernaculum collocassem. Nummus interea mihi, Caesar, neglectis ferculis triumphalibus domi manet et manebit. Rationes ad aerarium continuo, sicut tua lex iubebat detuli: neque alia ulla in re legi tuae parui. Quas rationes si cognoris, intelliges nemini plus quam mihi litteras profuisse. Ita enim sunt perscriptae scite et litterate, ut scriba, ad aerarium qui eas rettulit, perscriptis rationibus secum ipse, caput sinistra manu perfricans, commurmuratus sit: ratio quidem hercle apparet, argentum oixeral. 84. Medea to Jason. Per superos oro, per avitae lumina flammae, Te peto, quem merui, quem nobis ipse dedisti; Aureus ille aries villo spectabilis aureo, dos mea: quam dicam si tibi redde, neges. Dos mea tu sospes: dos est mea Graia iuventus: I nunc, Sisyphias, improbe, confer opes. Quod vivis, quod habes nuptam socerumque potentis, Hoc ipsum, ingratus quod potes esse, meum est. Quos equidem actutum-sed quid praedicere poenam attinet? Ingentis parturit ira minas. Quo feret ira, sequar. Facti fortasse pigebit : Viderit ista deus, qui nunc mea pectora versat. 85. Cato the Censor to his Son. Dicam de istis Graecis suo loco, Marce fili, quid Athenis exquisitum habeam, et quod bonum sit illorum literas inspicere, non perdiscere. Vincam nequissimum et indocile esse genus illorum. Et hoc puta vatem dixisse, |