ra veniunt: Coeparius, paullo ante domo egreffus, cognito indicio, (ex vrbe) profugerat. Conful Lentulum, quod Praetor erat, ipfe manu tenens perducit; reliquos cum cuftodibus in aedem Concordiae venire iubet. Eo Senatum aduocat, magnaque frequentia eius ordinis, Volturcium cum legatis introducit: Flaccum Praetorem fcrinium cum litteris, quas a legatis acceperat, eodem adferre iubet.

nem & con

XLVII. Volturcius interrogatus de Voltarcius itinere, de litteris, poftremo quid, aut qua coniuratiode cauffa confilii habuiffet? Primo fin- iuratos ingere alia, diffimulare de coniuratione; poft, dicat. vbi fide publica dicere iuffus eft, omnia, vti gefta erant, aperit: paucis ante diebus a Gabinio & Coepario focium adfcitum, nihil amplius fcire, quam legatos: tantummodo audire folitum ex Gabinio, P. Autronium, Seruium Sullam, L. Vargunteium, multos praeterea in ea coniuratione effe. Eadem Galli fatentur: ac Lentulum diffimulantem coarguunt, praeter litteras, fermonibus, quos habere folitus: ex libris Sibyllinis regnum Romae tribus Corneliis portendi; Cinnam atque Sullam antea : fe tertium, cui fatum foret vrbis potiri;

Plebs con

praeterea ab incenfo Capitolio illum effe vigefimum annum, quem faepe ex prodigiis harufpices refpondiffent bello ciuili cruentum fore. Igitur perlectis litteris, quum prius omnes figna fua cognouiffent, Senatus decernit, vti abdicatus magiftratu Lentulus, item ceteri in liberis cuftodiis haberentur. Itaque Lentulus P. Lentulo Spintheri, qui tum Aedilis, Cethegus Q. Cornificio, Statilius C. Caefari, Gabinius M. Craffo, Coeparius (nam is paullo ante ex fuga retractus) Cn. Terentio Senatori traduntur.

XLVIII. Interea plebes, coniuratioiurationem ne patefacta, quae primo cupida rerum no

exfecratur.

uarum, nimis bello fauebat, mutata mente, Catilinae confilia exfecrari, Ciceronem ad coelum tollere; veluti ex feruitute erepta gaudium atque laetitiam agitabant. Namque alia belli facinora praedae magis, quam detrimento; incendium vero crudele, immoderatum, ac fibi maxume calamitofum putabat: quippe cui omnes copiae in vfu quotidiano & cultu corporis erant. 1. Tarqui Poft eum diem quidam L. Tarquinius ad rationis Senatum adductus erat, quem ad Catilinam proficifcentem ex itinere retractum

nius coniu

iniex.

aiebant. Is, quum fe diceret indicaturum de coniuratione, fi fides publica data effet, iuffus a Confule, quae fciret, edicere: eadem fere, quae Volturcius, de paratis incendiis, de caede bonorum, de itinere hoftium Senatum edocet: praeterea fe miffum a Craffo, qui Catilinae nunciaret, ne Lentulus, Cethegus, alii ex coniuratione deprehenfi terrerent; eoque magis properaret ad vrbem accedere, quo & ceterorum animos reficeret, & illi facilius e periculo eriperentur. Sed vbi Tarquinius Craffum nominauit, hominem nobilem, maxumis diuitiis, fumma potentia; alii, rem incredibilem rati; pars, tamen etsi verum exiftumabant, tamen quia in tali tempore tanta vis hominis leniunda, quam exagitanda videbatur; plerique Craffo ex negotiis priuatis obnoxii conclamant, indicem falfum, deque ea re poftulant vti referatur. Itaque confulente Cicerone fre- Sed ei non quens Senatus decernit: Tarquinii indi-habetur cium falfum videri; eumque in vinculis retinendum; neque amplius poteftatem faciundam, nifi de eo indicaret, cuius confilio tantam rem mentitus effet. Erant eo tempore, qui aeftumarent, illud a P. Au

fides.

1

Cicero Cae

tronio machinatum, quo facilius, adpella-
to Craffo, per focietatem periculi reliquos
Alii Tarquinium
illius potentia tegeret.
a Cicerone immiffum aiebant, ne Craffus,
more fuo, fufcepto malorum patrocinio,
rempublicam conturbaret. Ipfum Craffum
ego poftea praedicantem audiui, tantam
illam contumeliam fibi ab Cicerone im-
pofitam.

XLIX. Sed isdem temporibus Q. Cafarem inter tulus & C. Pifo, neque gratia, neque pre

coniurates

non vult.

nominare cibus, neque pretio Ciceronem impellere potuere, vti per Allobroges, aut alium indicem C. Caefar falfo nominaretur. Nam vterque cum illo graues inimicitias exercebant. Pifo oppugnatus in iudicio repetundarum, propter cuiusdam Transpadani fupplicium iniuftum: Catulus ex petitione Pontificatus odio incenfus, quod extreab ma aetate, maxumis honoribus vfus, adolefcentulo Caefare victus difcefferat. Res autem opportuna videbatur; quod priuatim egregia liberalitate, publice maxumis muneribus grandem pecuniam debebat. Sed vbi Confulem ad tantum facinus impellere nequeunt, ipfi fingulatim circumeundo, atque ementiundo, quae fe ex

Volturcio, aut Allobrogibus audiffe dice-
rent, magnam illi inuidiam conflauerant ;
vsque eo, vt nonnulli equites Romani,
qui praefidii cauffa cum telis erant circum
Concordiae, feu periculi magnitudine, feu
animi nobilitate impulfi,
quo ftudium
fuum in rempublicam clarius effet, egre-
dienti ex Senatu Caefari gladio minita-

rentur.

euadere co

L. Dum haec in Senatu aguntur, & Lentulus dum legatis Allobrogum & Tito Voltur- Cethegus cio, comprobato eorum indicio, praemia nantur. decernuntur : liberti, & pauci ex clientibus Lentuli, diuerfis itineribus, opifices atque feruitia in vicis ad eum eripiendum follicitabant: partim exquirebant duces multitudinum, qui pretio rempublicam vexare foliti. Cethegus autem per nuncios familiam atque libertos fuos, exercitatos in audaciam, orabat, grege facto, cum telis ad fefe irrumperent. Conful, vbi ea parari cognouit, difpofitis praefidiis, vt res atque tempus monebat, conuocato Senatu refert, QVID DE HIS FIERI PLACEAT, QVI IN CVSTODIAM TRADITI ERANT.

Sed eos, paullo ante frequens Senatus iudicauerat, CONTRA REMPVBLICAM