17 haud optimi cujusque animus maxime ad immortalitātem gloriae niteretur.m 15Quid, quod sapientissimus quisque 16 aequissimo animo" moritur, stultissimus iniquissimo? Nonne vobis vidētur animus is, qui plus cernat" et longius, videre, 5 se ad meliōra proficisci; 18ille autem, cujus obtusior sit acies, non 19 videre? Equidem efferor studio patres vestros, quos colui et dilexi, videndi"; neque vero eos solum "convenire aveo, quos ipse cognovi, sed illos etiam, de quibus audivi et legi et ipse conscripsi. Quo quidem me proficiscentem haud 10 sane quis facile retraxerit." Quod si quis deus mihi 81 largiatur, ut ex hac aetate repuerascam et in cunis vagiam, valde recusem. Quid enim habet vita commodi"? 25quid non potius labōris? 26Sed habeat" sane: "habet certe tamen aut satietatem aut modum. Non lubet enim mihi deplorāre 15 vitam, quod multi et ii docti saepe fecerunt. Neque me vixisse poenitet; quoniam ita vixi, ut non frustra me natum existimem; et ex vita ita discedo, tanquam ex hospitio, non tanquam ex domo. Commorandi enim natūra deversorium nobis, non habitandi locum dedit. O praeclarum diem,* quum 20 ad illud divinum animōrum concilium coetumque proficiscar, quumque ex hac turba et colluviōne discēdam! Proficiscar enim non ad eos solum viros, de quibus ante dixi, verum etiam ad Catōnem meum; quo nemo vir melior natus est, nemo pietāte praestantior; cujus a me corpus cremātum est; 25 (quod contra decuit ab illo meum ;) animus vero non me deserens, sed respectans, in ea profecto loca discessit, quo mihi ipsi cernebat esse veniendum. Quem ego meum casum fortiter ferre visus sum; 37 non quo aequo animo ferrem, sed me ipse consolabar, existimans, non longinquum inter nos 30 digressum et discessum fore. 18 K. — XXVIII. 194, 12.91, R. 15.91, 6.98, 2. —P 98, 3; 88, 12. — 89, 4; 90, R. 6 — 84, R. 11.-110, R. 8.—113, 3, & a). – 85, 2, a). — 110, R. 1.-189, 6. — 91, 2, b). — = 90, "88, 13, c), 3). — R. 3. A. & S.-XXVIII. 1207, R. 35, (b).- 245, II., R. 2. — 247, 2.- 275, I.—P 275, 211. I.; — 233, R. 1.—259, R. 1, (5). — 206, R. 19, (14).-260, R. 1, (1); 261, 2.—" 212, R. 3.-260, R. 3. W 206, R. 19, (13), (a).—* 238, 2.— 256, 2.—225. III. C. JULII CAESARIS COMMENTARII DE BELLO GALLICO. LIBER I. ARGUMENT. I. INTRODUCTION. Gaul in the time of Caesar, Chap. 1.—II. HELVETIAN WAR. Insurrection of the Helvetians at the instigation of Orgetorix, Chap. 2, 3. His premature death, 4. The march of the Helvetians through the Roman province attempted, but, having been prevented by Caesar's forces and fortifications, is undertaken through the territory of the Sequani, 5-9. Caesar's plans to prevent them from going through the territory of the Sequani. The Gauls complain of the wrongs done them by the Helvetians, 10, 11. Defeat of the Tigurini at the Arar, 12. The Helvetians send ambassadors to Caesar: their demands and threats, 13. Caesar's answer: the indignation of the Helvetians that he should require hostages, 14. Gallic cavalry repulsed by the Helvetians : march of both armies, 15. Caesar's complaint against the chiefs of the Aedui excuse of Liscus; perfidy of Dumnorix, the Aeduan, 16-18. Pardon granted to Dumnorix for the sake of his brother, 19, 20. A favorable opportunity of overthrowing the Helvetians lost through the mistake of P. Considius, 21, 22. Defeat and flight of the Helvetians, 23-26. Their surrender: punishment of the fugitives: return of the Helvetians and their allies to their own territories. The establishment of the Boii among the Aedui, 27, 28. Number of the Helvetians before and after the war, 29.-III. WAR WITH ARIOVISTUS. Common council of the Gauls: complaints against Ariovistus, king of the Germans, 30 – 32. Caesar requests an interview, which the king declines, 33, 34. Caesar makes known his demands by ambassadors: Ariovistus's reply, 35, 36. Caesar's march towards Ariovistus: occupation of Vesontio, 37, 38. Panic in the Roman camp: Caesar's speech to the soldiers: march, 39–41. Interview between Caesar and Ariovistus suddenly broken off by an attack of the Germans, 42-46. At the request of Ariovistus for a second interview two Gauls are sent to him: they are thrown into prison, 47. Caesar offers battle, which Ariovistus declines: skirmishes with the cavalry, 48. The Romans make two camps: attack upon the smaller: the cause of Ariovistus's declining a battle, 49, 50. Recapture of Procillus and Mettius: Caesar's winter quarters: march to hold the assizes in Cisalpine Gaul, 51-54. I. 1Gallia est omnis divisa in partes tres ; quarum unam incolunt Belgae, '*aliam Aquitāni, tertiam, qui ipsōrum lingua Celtae, nostra Galli appellantur. Hi omnes lingua, institūtis, legibus inter se diffèrunt. Gallos ab Aquitanis Garumna 5 flumen, a Belgis Matrona et Sequăna' dividit. Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a 'cultu atque humanitāte 1oprovinciae longissime absunt, "minimeque ad eos mercatōres saepe commeant atque ea, quae ad effeminandos animos pertinent, important; 13proximique sunt Germanis, qui 10 trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt: qua de caussa Helvetii quoque 1reliquos Gallos virtūtei praecedunt, quod fere quotidiānis proeliis1 cum Germānis contendunt; quum aut 16suis" finibus eos prohibent, aut ipsi in eorum finibus bellum gerunt. "Eōrum una pars, quam 15 Gallos obtinere 18dictum est, initium capit a flumine Rhodano: 19 continētur Garumnat flumine, Oceano, finibus Belgārum; 20attingit etiam ab Sequănis et Helvetiis flumen Rhenum: vergit ad septentriones. Belgae ab extrēmis "Galliae "finibus oriuntur: pertinent ad inferiorem partem fluminis 20 Rheni: spectant in septentrionem et orientem solem. Aquitania a Garumna flumine" ad Pyrenaeos montes et eam b K.-I. Distinguish between omnis, universus, cunctus, and totus. V. n. 2. Distinguish between divido, dirimo, dispertio, distribuo, and partior. V. n. 3. — 91, 1. —491, 2, c). — 81, 8, b). — 88, 13, c), 1). — 99, 1 & 2. b 1 90, 1, d). — 1 91, 4, b). - Dist. bet. reliqui and caeteri. V. n. 14. - * Dist. bet fere, ferme, paene, and prope. V. n. 3.94, 5.—P 94, 7. — 88, 13, b). 15. — 191, 5. — TM 91, 9, a). — " 94, 106, 2, b). -- 91, 1, c). — 86, 6. V. n. 24. с "Dist. bet. flumen, fluvius, and amnis. A. & S.-I. V. R. K.-b V. R. K.- 247, 3.250, 1. — 209, R. 12, (2).-212, R. 2. - 275, II. & R. 2. — 222, R. 1. -1247, 1.205, R. 17; 233, R. 1.— V. R. K.-1 247, 2.251.- 208, R. 37. * 208, R. 37, (6), (a). —P135, R. 1. — 211, & R. 1. What kind of genitive? 239; 272. —248, II. — 204. — " V. R. K. 18 partem Oceani, quae est ad Hispaniam, pertinet: spectat inter occasum solis et septentriones. II. Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetŏrix. Is, M. 'Messala et M. Pisōne consulibus, regni cupiditate inductus conjurationem nobilitātis fecit et civitati 5 persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent: perfacile esse, quum virtutes omnibus praestarent, totius Galliae imperio potīri. Id hoc facilius eis persuasit, quodk undique loci natūra Helvetii continentur: una ex parte flumine Rheno, latissimo atque altissimo, qui agrum Helve- 10 tium a Germanis dividit; altĕra ex parte monte Jura'altissimo, qui est inter Sequănos et Helvetios; tertia lacu Lemanno et flumine Rhodano, qui provinciam nostram ab Helvetiis dividit. "His rebus fiebat,m ut et 12minus late vagarentur et minus facile finitimis bellum inferre possent; 15 qua de caussa homines 13bellandi cupidi magno dolōre❞ afficiebantur. Pro multitudine 15autem hominum et pro 16gloria belli atque "fortitudinis angustos se fines habēre arbitrabantur, qui in longitudinem milia' passuum CCXL, in latitudínem CLXXX patēbant." m III. His rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permōti constituerunt ea, 'quae ad proficiscendum" pertinerent," comparare: jumentōrum et carrōrum 'quam maximum numĕrum coëmĕre; sementes quam maximas facere, ut in itinere 20 3. .88, 12. —91, 4.— 90, 2.—° 107, 1. K.-II. 100, R. 2 & Why plural? -'106, 2, b). 6. —'111, 1, c). — §91, 1, g). — 2, a). —98, 3, & 88, 2. — P 91, 'Dist. bet. virtus, fortitudo, &c. V. n. 17. III. 98, 3. — 110, 3, b). Why subj.? Dist. bet. proficiscor, iter facio, and peregrinor. jumentum, armentum, and grex. V. n. 3. 84, 4. — " 107, 8 89, 5. — 95, 2. A. & S. — II. 257, R. 7, (a). — Þ 211. — o 247, R. 2, (b). — 223, R. 2.262. Why plural?-1273, 3, (a). h Subject acc. ? — 247, 1. — 11 224, 273, 5. —1 248, II. — 145, II.— .o 275, I., R. 1, & III., R. 1, (2). —P 249, I. — 4 208, R. 37, (a). -* 236. — 212, R. 2. III. B 275, I., R. 3, & III., R. 3.- 266, 3.271. V. R. K. - copia frumenti suppeteret ; cum proximis civitatibus pacem et amicitiam confirmare. Ad eas res conficiendas biennium sibi satis esse duxerunt: in tertium annum profectionem lege confirmant. Ad eas res conficiendas Orgetòrix "deligitur. 5 Is sibi legatiōnem 'ad civitātes suscepit. In eo itinĕre persuadet Castico, Catamantalědis filio, Sequăno, cujus pater regnum in Sequănis multos annos obtinuerat et a senātu populi Romāni amicus appellatus erat, 9ut regnum in civitate sua occuparet,' quod pater ante habuerat; itemque Dumnorigi 10 Aeduo, fratri Divitiăci, qui eo temporem 10principatum in civitāte obtinebat" ac maxime plebi "acceptus erat, ut idem conaretur, persuadet eique filiam suam in matrimonium dat. 12Perfacile factua esse illis probat conāta perficere," propterea quod ipse suae civitatis imperium obtentūrus essett: non 15 esse dubium, quin totius Galliae" plurimum Helvetii possent se suis copiis suoque exercitu illis regna conciliatūrum confirmat. Hac oratione adducti inter se fidem et regno occupato," per "tres potentissimos ac firmissimos populos totius* Galliae sese potīri posse 20 sperant. jusjurandum dant et, . IV. 1Ea res ut est Helvetiis per indicium enunciata, morìbus suis Orgetorigem 'ex vinculis caussam dicere coëgerunt. 255 Damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremarētur. K. III. 5.90, R. 5. P 99, 1 & 2.-'91, 1, a).- - Dist. bet. deligo and eligo. V. n. 10 90, 2. — 89, 5. — * 81, 2, c). — 107, 1; 105, R. 1.91, 10.84, 5. Dist. bet. imperium, principatum, and regnum. V. n. 10. —3 Dist. bet. gratus, jucundus, and acceptus. V. n. 11. — 997, 2. – 106, 2, b). Subject of esse? — $ 96, 1, a). — 1; 84, 9, b). — " 88, 13, c), 1). — 108, 3, e). — I. n. 2. - 91, R. 8. 109, 1, b); 105, R. 1; 53, 100, 2, d, & 4, b). — ± V. Why Imperf.? 84, 5. V. n. 4. IV. 91, 4.-100, 2, d). .—° 106, 2, d). — Dist. bet. necesse est, oportet, opus est, and debeo. A. & S. III. 275, II. — £247, 3. — 8 - V. R. K. — 224.-223, R. 2.236.210.-1273, 2; 258, 2, R. 1, (a). · 19 V. R. K. -PV. R. K. —9 276, III. 3; 258, 2, R. 1; 162, 14.—"212, R. 2. — IV. R. K. 220, 4. 272. 262, R. 10. 253. 14 " 145, II. 269, R. 3-266, 257, & R. 1. IV. 249, II. - 274, 3. -239; 273, 4-4145, II. 2; V. R. K. |