Immagini della pagina
PDF
ePub

1. AESCHYLUS, Agam., 255 sq. :

πέλοιτο δ ̓ οὖν τἀπὶ τούτοισιν εὔπραξις, ὡς

θέλει τόδ ̓ ἄγχιCTcν ̓Απίας

γαίας μονόφρουρον ἕρκος.

Proximam esse Clytaemnestram, quae his verbis significatur, tragico more chorus declaravit pronomine demonstrativo, cui quam. insulse addatur ἄγχιστον non est quod moneam. Corrigendum suspicor:

[ocr errors][merged small]

Huc fortasse Hesychiana glossa referenda ἀγχίθεον· ἰσόθεον, θεῖον. Nihil hoc ad mores Clytaemnestrae, quos iam satis chorus perspexerat, sed ad regiam dignitatem pertinere vix opus est dicere. Habebatur tunc et nunc habetur a quibusdam ἰσέθεος τυραννίς (cf. Eur. Troad. 1169 : τῆς ἰσοθέου τυραννίδος). Aeschylum formasse superla tivum ἄρχιστον, quod Dindorfius reponendum iudicat, praeter ipsum vix quisquam credet. Tribrachys, ut saepe, respondens trochaeo in versu antithetico 245

φίλου τριτόσπονδον εὔποτμον

meam quidem aurem non offendit.

2. Agam., 351-4 :

Chorus : γύναι, κατ ̓ ἄνδρα σώφρον ̓ εὐφρόνως λέγεις.

ἐγὼ δ ̓ ἀκούσας πιστά σου τεκμήρια

θεοὺς προσειπεῖν εὖ παρασκευάζομαι.

χάρις γὰρ οὐκ ἄτιμος εἴργασται πόνων.

In praegressa Clytaemnestrae oratione, qua depingit tristem Troianorum laetamque Graecorum post captam urbem sortem, qualem informat, frustra quaerimus πιστά τεκμήρια eius rei cui chorus, ubi primum ex illa audivit, fidem habere non poterat (v. 268). Ut vero ne umbra quidem argumentationis in illa oratione est, ita reperiuntur πιστά quae dicunt τεκμήρια in Clytaemnestrae cum choro colloquio, vs. 269-316. Quapropter aliquanto melius, nisi fallor, quattuor isti versus legentur statim post vs. 316, deleto vs. 317 θεοῖς μὲν αὖθις, ὦ γύναι, προσεύξομαι (qui versibus illis in alienum locum delatis facile addi potuit) cum sequentibus coniuncti in hunc modum:

γύναι, κατ ̓ ἄνδρα σώφρον ̓ εὐφρόνως λέγεις.
ἐγὼ δ ̓ ἀκούσας πιστά σου τεκμήρια
θεοὺς προσειπεῖν εὖ παρασκευάζομαι.
χάρις γὰρ οὐκ ἄτιμος εἴργασται πόνων,
λόγους δ ̓ ἀκοῦσαι τούσδε κἀποθαυμάσαι

διηνεκώς θέλοιμ ̓ ἄν, οὓς λέγεις, πάλιν.

Chorus, declarato deos adorandi consilio, priusquam id exsequatur, rogat Clytaemnestram ut curiositati suae satisfaciat quod illa ut fecit, statim post vs. 350 scaenam reliquisse videtur. Cur autem aliquis quattuor istos versus illic adscripserit, haud obscurum est, quia tum demum chorus (v. 355 sqq.) gratias agit diis. In versu 317, quem spurium esse credo, hoc quoque suspectum est, quod contra constantem Aeschyli consuetudinem adverbium 30 positum est pro εἰσαύθις, id est, ὕστερον. Versibus autem 351-4 suo loco repositis, vide quam apte verbis Clytaemnestrae τέκμαρ τοιοῦτο σύμβο λόν τε σοὶ λέγω respondeant chori verba ἀκούσας πιστά σου τεκμήρια. 3. Καρῶν ἡ Εὐρώπης fragm. ap. Stob. LI, 26 (Dind. fr. 98) : ἀλλ ̓ Αρης φιλε

ἀεὶ τὰ λῷστα πάντα τἀνθρώπων στρατοῦ.

Dindorfi coniecturam παντὸς ἀγρεύειν vel ἀντρέπει» iam damnat mutatum πάντα, quod nihil habet vitiosi. Melius Conington : ἀεὶ τὰ λῷστα πάντ ̓ ἀπανθίζειν στρατοῦ.

Sed ipsum ἀπανθίζει» glossema est, substitutum pro genuino vocabulo, quod ex hoc ipso loco servavit Hesychii lexicon : λωτίζειν· ἀπανθίζεσθαι, ἀπολλύειν. Legendum :

ἀλλ ̓ Αρης φιλεῖ

ἀεὶ τὰ λῷστα πάντα λωτίζειν στρατού

et sic demum duplicem Hesychii interpretationem intellegimus. Prorsus idem aliis verbis bis dixit Sophocles : fragm. 649, vs. 4 : Αρης γὰρ οὐδὲν τῶν κακῶν λωτίζεται,

ut pro ληίζεται, quod ne Atticum quidem est pro λῄζεται, ex Stobaei lectione λογίζεται feliciter restituit Keilius, et Philoct. 436:

πόλεμος οὐδέν ̓ ἄνδρ ̓ ἑκὼν

αἱρεῖ πονηρόν, ἀλλὰ τοὺς χρηστοὺς ἀεί.

Eundem verborum lusum (in λῷστα-λωτίζειν) reperies apud Aeschylum in Supplicibus, vs. 962 :

τούτων τὰ λῷστα καὶ τὰ θυμηδέστατα

πάρεστι, λωτίσασθε.

4. SOPHOCLES, Philoct., 119 :

σοφός τ ̓ ἂν αὑτὸς κἀγαθὸς κεκλῇ ̓ ἅμα.

Haereo in vocula ἅμα, quae praegresso αυτός (= *μα) otiose additur. Conieci :

σοφός τ ̓ ἂν αὐτὸς κἀγαθὸς κεκλῇ ἀνήρ.

Paucis interiectis, vs. 125 sqq., scribitur :

καὶ τὸν σκοπὸν πρὸς ναῦν ἀποστελῶ πάλιν.

καὶ δεῦρ ̓, ἐάν μοι τοῦ χρόνου δοκητέ τι
κατασχολάζειν, αὖθις ἐκπέμψω πάλιν

τοῦτον τὸν αὐτὸν ἄνδρα, ναυκλήρου τρόποις
μορφὴν δολώσας, ὡς ἂν ἀγνοία προσῇ.

Olim iure, ut mihi videor, offensus verbis ναυκλήρου τρόποις μορφὴν δολώσας, requirebam ναυκλήρου στολῇ κτέ. Nunc nescio an praestet mutata interpunctione locum sic constituere :

καὶ τὸν σκοπὸν πρὸς ναῦν ἀποστελῶ πάλιν,
καὶ δεῦρ', ἐάν μοι τοῦ χρόνου δοκητέ τι
κατασχολάζειν, αὖθις ἐκπέμψω πάλιν

μορφὴν δολώτας, ὡς ἂν ἀγνοία προσῃ,

omisso versu spurio, quem interpolator de suo finxisse videtur propter locum 542 sqq. Vid. 547. Nam poeta indignum arbitror spectatoribus iam nunc tam diligenter significare quo pacto rem instituturus sit ut ne Philoctetes hominem agnoscat.

[merged small][ocr errors][merged small]

Verba καὶ δόντι δούναι an corrupta sint dubitans non reperio quid satis probabiliter substituam; repudio enim quod olim placebat, κἄχοντι τεῖναι. Sed scribendum suspicor :

7. Philoct., 696.

κατ' ἐπεύξασθαι κτέ.

ὃς τὰν θερμοτάταν αἱμάδα κηκιομέναν ἑλκέων
ἐνθήρου ποδὸς ἠπίοισι φύλλοις

κατευνάσειεν, εἴ τις ἐμπέσοι

φορβάδος ἐκ γαίας ἑλεῖν.

Dindorf edidit εἴ τι ἐμπέσοι, non animadvertens ipsum illud ἐμπέσοι vitiosum esse. Sub εἴ τιC Εμπέσοι latet vera lectio εἴ τι Υμ

πέσοι, id est εἴ τι συμβαίη. Sed littera Σ delenda est infra, v. 1188 : ὦ ποὺς, ποὺς, τί σ ̓ ἔτ ̓ ἐν βίῳ

τεύξω τῷ μέτοπιν τάλας;

quod graece non significat : Quid te (de te) faciam, hoc enim ita dicendum fuit : τί σοι χρήσωμαι ; -sed qua re (mala aut bona) te afficiam, quod absurdum. Deleto pronomine omnia bene procedunt : O pes, pes, quid in posterum faciam?

[merged small][merged small][ocr errors]

λόγου σιωπᾷς καπόπληκτος ὦ δ ̓ ἔχει;

Suspecta scriptura. An forte legendum :

κἀπόπληκτος ὡς ἔχεις;

id est, καὶ οὕτως ἔχεις ὡς ἀπόπληκτος?

9. Philoct., 827 sqq.

Ὕπν ̓ ὀδύνας ἀδαής, Ὕπνε δ ̓ ἀλγέων,

εὐχὲς ἡμῖν ἔλθοις,

εὐαίων, εὐαίων, αναξ·

ὄμμασι δ ̓ ἀντίσχοις

τάνδ' αἴγλαν, ἃ τέταται τανῦν.

Iam alibi monui sub αἴγλαν latere ἄχλον producta ultima syllaba, ut constanter fit apud Homerum Hesiodumque.

Sequuntur in stropha haec :

ἔθ ̓ ἴθι μοι παιήων.

ὦ τέκνον, ὅρα που στάσει,

ποὺ δὲ βάσει, πῶς δέ μοι τἀντεῦθεν

φροντίδος· ὁρᾶς· ἤδη

πρὸς τί μενοῦμεν πράσσειν ;

Insanabilia esse verba που δὲ ... τἀντεῦθεν propter corruptelam versus antithetici 850 κεϊνό μοι κεῖνο λάθρᾳ iure monuit Dindorfius. Sed praeterea dubium non est quin depravata sint verba pas, quae neque significare possunt vides iam hunc somno sopitum iacere, ut Linwood, neque : vides iam abeundum esse nobis relicto Philocteta, ut Wunder interpretatus est. Poeta dedisse videtur :

ὁρᾶς, εὕδει ·

πρὸς τί μενοῦμεν πράσσειν; quae lectio interprete non indiget.

10. Philoct., 867 :

ὦ φέγγος ὕπνου διάδοχον, τό τ ̓ ἐλπίδων
ἄπιστον οἰκούρημα τῶνδε τῶν ξένων.

Nec Graecae neque ullius linguae proprium est articulum addere Vocativo. Quare, si recte Hermannus probante Dindorfio interpretatus est : ὑπὸ τῆς ἐμῆς ἐλπίδος ἀπιστηθέν, corrigendum erit aut: σύ τ ̓ ἐλπίδων κτέ. τό δ ̓ ἐλπίδων

aut :

ἄπιστον (sc. ἐστὶν) οἰκούρημα κτέ.

Sed de interpretatione dubito, siquidem ἐλπίδων ἄπιστον vix aliud significare posse videtur quam ἄνευ τοῦ πιστοῦ τῶν ἐλπίδων, sive πιστῶν (id est, βεβαίων) ἐλπίδων ἐνδεές. Quod si ita est, priori potius correctioni locus est: tuque, nulla certa spe nixa, horum hospitum custodia, id est, « tuque horum custodia, quam vix mihi licebat sperare. »

11. Philoct., 894.

θάρσει· τό τοι σύνηθες ὀρθώσει μ [ἔθος].

Non fero has orationis salebras. Quid enim aliud est τὸ σύνηθες quam 0s? Optimus quisque scriptor illud pro hoc usurpare solet. Deleto manifesto glossemate, corrige :

12. Philoct., 921 :

τό τοι σύνηθες ὀρθώσει με, παῖ.

καὶ ταῦτ ̓ ἀληθῆ ὁρᾶν νοεῖς;

Necessarium esse ἀληθῶς olim monui.

13. Philoct., 1047, Ulixes ad Philoctetam :

πόλλ ̓ ἂν λέγειν ἔχοιμι πρὸς τὰ τοῦδ ̓ ἔπη,

εἴ μοι παρείκοι· νῦν δ ̓ ἑνὸς ΚΡΑΤΩ λόγου.

Recte Dindorfius reiecit absurdam scholiastae interpretationem : νῦν δὲ σιωπῶ, nec tamen mihi quidem satisfacit ipsius explicatio : ἕνα λόγον ἔχω. Quid poeta scripserit effici potest ex oppositis verbis εἴ μοι παρείκοι, id est, εἰ καιρός μοι εἴη, scilicet :

14. Philoct., 1061 :

νῦν δ ̓ ἑνὸς ΚΑΙPOC λόγου.

καὶ τάχ ̓ ἂν τὸ σὸν γέρας
σε

τιμὴν ἐμοὶ νείμειεν, ἣν σὲ χρὴν ἔχειν.

Tépas ita forsitan possis tueri ut dicas arcum Philoctetae honoris causa ab Hercule datum esse. Attamen habet ea arcus significatio, qua ne ipse quidem Philoctetes usquam utitur, in ore Ulixis nescio quid obscuri et longius petiti. Quare vix me defendo a suspicione τὸν φιλόμηρον Sophoclem vocabulo Homerico usum scripsisse :

καὶ τάχ ̓ ἂν τὸ σὸν κέρας

τιμὴν ἐμοὶ νείμειεν, ἣν σὲ χρὴν ἔχειν,

« IndietroContinua »