U. C. 560. tra Nabin missus. n ribus signis conlatis pugnavit : novem millia hostium occi ceteros fusos fugatosque in castra compulit. Ea usque noctem magno certamine obpugnata defensaque sunt. clam profecti Ligures: prima luce Romanus vacua ca invasit. prædæ minus inventum est, quod subinde sp agrorum capta domos mittebant. Minucius nihil dei laxamenti hostibus dedit. ex agro Pisano in Ligures profec castella vicosque eorum igni ferroque pervastavit: ibi "pr Etrusca, quæ missa a populatoribus fuerat, repletus est m Romanus. XXII. Sub idem tempus "legati ab regibus Romam re terunt. qui quum nihil, quod satis maturam caussam haberet, nisi adversus Lacedæmonium tyrannum, adtuliss quem et Achæi legati nunciabant contra fœdus maritin Atilius con- oram Laconum obpugnare; Atilius prætor cum classe mi est in Græciam ad socios tuendos. Consules, quando ab Antiocho instaret, proficisci ambo in provincias pla Domitius ab Arimino, qua proximum fuit, Quinctius Ligures in Boios venit. Duo consulum agmina diversa agrum hostium pervastarunt. primo equites eorum p cum præfectis, deinde universus senatus, postremo in qu aut fortuna aliqua, aut dignitas erat, ad mille quingent Res Hispa- consules transfugerunt. Et in utraque Hispania eo anno prospere gestæ. nam et C. Flaminius oppidum Litabr munitum opulentumque, vineis expugnavit, et nobilem r lum Corribilonem vivum cepit: et M. Fulvius proconsul duobus exercitibus hostium duo secunda prælia fecit: op duo Hispanorum, " Vesceliam Holonemque, et castella m expugnavit: alia voluntate ad eum defecerunt. tum in tanos progressus, et ibi duobus potitus oppidis, Noliba Cusibi, ad Tagum amnem ire pergit. Toletum ibi parva erat, sed loco munito. eam quum obpugnaret, Vector magnus exercitus Toletanis subsidio venit. Cum his si conlatis prospere pugnavit: et, fusis Vectonibus, oper Toletum cepit. nicæ. Rumores de XXIII. Ceterum eo tempore minus ea bella, quæ g Antiocho. bantur, curæ Patribus erant, quam exspectatio nondum c cum Antiocho belli. nam etsi per legatos idemtidem on explorabantur, tamen rumores, temere sine ullis auctor 74 73 Græciam missi. orti, multa falsa veris miscebant. Inter quæ adlatum erat, U. c. 560. quum in Ætoliam venisset Antiochus, extemplo classem eum A. C. 192. in Siciliam missurum. Itaque senatus, etsi prætorem Atilium cum classe miserat in Græciam, tamen, quia non copiis modo, sed etiam auctoritate opus erat ad tuendosh sociorum animos, T. Quinctium, et Cn. Octavium, et Cn. Servilium, Legati in et P. Villium legatos in Græciam misit; et, ut M. Bæbius ex Bruttiis ad Tarentum et Brundisium promoveret legiones, decrevit; " ut inde, si res posceret, in Macedoniam trajiceret; et ut M. Fulvius prætor classem navium triginta mitteret ad tuendam Siciliæ oram: et ut cum imperio esset, qui classem eam duceret: (duxit L. Oppius Salinator, qui priore anno ædilis plebis fuerat) et ut idem prætor L. Valerio collegæ scriberet, Periculum esse, ne classis regis Antiochi ex Ætolia in Siciliam trajiceret : itaque placere senatui, ad eum exercitum, quem haberet, 6 tumultuariorum militum ad duodecim milliam et quadringentos equites scribere eum, quibus oram maritimam provinciæ, qua vergeret in Græciam, tueri posset. Eum delectum prætor non ex Sicilia ipsa tantum, sed etiam ex circumjacentibus insulis habuit: oppidaque omnia maritima, quæ in Græciam versa erant, præsidiis firmavit. Addidit alimenta rumoribus adventus Attali, Eumenis fratris, qui Attalus franunciavit, Antiochum regem Hellespontum cum exercitu ter Eumetransisse; et Ætolos ita se parare, ut sub adventum ejus in armis essent. Et Eumeni absenti, et præsenti Attalo gratiæ actæ : et "ædes liberæ, locus, lautia decreta, et munera data, equi duo, bina equestria arma, et vasa argentea 78 centum pondo, et aurea "viginti pondo. 76 XXIV. Quum alii atque alii nuncii bellum instare adferrent, ad rem pertinere visum est, consules primo quoque tempore creari. Itaque senatusconsultum factum est, ut M. Fulvius prætor literas extemplo ad consulem mitteret, quibus certior fieret, senatui placere, provincia exercituque tradito legatis, Romam reverti eum, et ex itinere præmittere edictum, quo comitia consulibus creandis ediceret. his literis consul, et, præmisso edicto, Romam venit. Eo nis Romæ. Paruit Comitia. k viginti Kreyss. Bekk. n et del. Crev. i Cn. 1. C. Gron. Crev. h tenendos Bekk. 1 at del. Gron. Crev. 73 Non copiis modo, sed etiam auctoritate] Nos copiis modo, quæ per vim cogerent invitos, sed etiam auctoritate, quæ volentes suadendo, conciliandaque nomini Romano reverentia, devinciret. 74 Ad tuendos sociorum animos] Lege cum Gronovio, ad tenendos. 75 Ul inde... in Macedoniam trajiceret] Elegantius abesset rò ut, quod ignorat unus e MSS. Hearnii, et Victor. et Andreæ editio. Contra, paulo inferius, libenter addita particula at, legeremus, et ut cum imperio esset: 76 Tumultuariorum militum ad duodecim millia pedites] Vid. not. 66 ad c. 20, supra. 77 Edes libera, locus] Vid. not. ad I. XXX. c. 17. 78 Centum pondo] Marcarum nostratium 156 cum unciis 2. 79 Viginti pondo] Marcarum 31 cum unciis 2. U. C. 560. Nabis Gythium obpugnat. Achæi bel decernunt. quoque anno magna ambitio fuit, quod patricii tres in un locum petierunt, P. Cornelius Cn. F. Scipio, qui priore a repulsam tulerat, et L. Cornelius Scipio, et Cn. Man Vulso. P. Scipioni, ut dilatum viro tali, non negatum, ho rem adpareret, consulatus datus est. additur ei de p collega, M'. Acilius Glabrio. Postero die prætores creati Æmilius Paullus, M. Æmilius Lepidus, M. Junius Bru A. Cornelius Mammula, C. Livius, et L. Oppius; utri eorum Salinator cognomen erat. Oppius is erat, qui clas triginta P navium in Siciliam duxerat. Interim dum magistratus sortirentur provincias, M. Bæbius a Brund cum omnibus copiis transire in Epirum est jussus, et o Apolloniam copias continere: et M. Fulvio prætori urb negotium datum est, ut quinqueremes novas quinquag faceret. 80 XXV. Et populus quidem Romanus ita se ad omnes co tus Antiochi præparabat. Nabis jam non differebat bell sed summa vi Gythium obpugnabat; et infensus Ach quod miserant obsessis præsidium, agros eorum vasta Achæi, non antea ausi capessere bellum, quam ab Roma lum in eum vertissent legati, ut, quid senatui placeret, scirent, post r tum legatorum et Sicyonem concilium edixerunt, et leg ad T. Quinctium miserunt, qui consilium ab eo peterent. concilio omnium ad bellum extemplo capessendum inclin sententiæ erant: literæ T. Quinctii cunctationem injecer quibus auctor erat prætorem classemque Romanam exs tandi. Quum principum alii in sententia permanerent; utendum ejus, quem ipsi consuluissent, consilio censer multitudo Philopomenis sententiam exspectabat. Præto tum erat, et omnes eo tempore et prudentia et auctori anteibat. Is præfatus, 1 Bene comparatum apud Ætolos ne prætor, quum de bello consuluisset, ipse sententiam dice statuere quamprimum ipsos, quid vellent, jussit. Præto decreta eorum cum fide et cura exsecuturum: adnisurumque quantum in consilio humano positum esset, nec pacis eos p teret, nec belli. Plus ea oratio momenti ad incitandos ad lum habuit, quam si aperte suadendo cupiditatem res ger ostendisset. Itaque ingenti consensu bellum decretum tempus et ratio administrandi ejus libera prætori perm sunt. Philopomen, præterquam quod ita Quinctio plac et ipse existimabat classem Romanam exspectandam, qu mari Gythium tueri posset, sed metuens, ne dilationem non pateretur, et non Gythium solum, sed præsidium que P viginti Kreyss. Bekk. I sunt del. Ead. o additus Gron. Crev. 81 80 Et prudentia] Duo e MSS. Gronovii et providentia. Accedit Victor. 81 Bene comparatum apud Ætolos esse] Imo 9 Achæos Bel apud Achæos. Quid enim prætori Acha cum Ætolis, ut horum sibi instituta sequ esse existimet? GRONOVIUS. missum ad tuendam urbem amitteretur, naves Achæorum U. C. 560. deduxit. S A. C. 192. XXVI. Comparaverat et tyrannus modicam classem ad prohibenda, si qua obsessis mari submitterentur, præsidia, tres tectas naves, et lembos, " pristesque, tradita vetere classe ex fœdere Romanis. Harum novarum tum navium agilitatem ut experiretur, simul ut omnia satis apta ad certamen essent, provectos in altum quotidie remigem militemque simulacris navalis pugnæ exercebat, in eo ratus verti spem obsidionis, si præsidia maritima interclusisset. Prætor Achæorum, sicut terrestrium certaminum arte quemvis clarorum imperatorum vel usu vel ingenio æquabat, ita rudis in re navali erat; Arcas, mediterraneus homo, externorum etiam omnium, nisi quod in Creta præfectus auxiliorum militaverat, ignarus. Navis erat quadriremis vetus, "capta annis octoginta ante, quum 84 Crateri uxorem Nicæam ab Naupacto Corinthum veheret. hujus fama motus (fuerat enim nobile in classe regia quondam navigium) deduci ab Ægio putrem jam admodum et vetustate dilabentem jussit. Hac tum prætoria nave præcedente classem, Classe vinquum in ea Patrensis Tiso præfectus classis veheretur, obcur- citur Philorerunt a Gythio Laconum naves: et primo statim incursu ad pœmen. novam et firmam navem vetus, quæ per. se ipsa omnibus compagibus aquam acciperet, divulsa est: captique omnes, qui in nave erant. cetera classis, prætoria__nave amissa, quantum quæque remis valuit, fugerunt. ipse Philopomen in levi speculatoria nave fugit: nec ante fugæ finem, 85 quam Patras ventum est, fecit. Nihil ea res animum militaris viri, et multos experti casus, inminuit. quin contra, si in re navali, cujus esset ignarus, obfendisset, eo plus in ea, quorum usu calleret, spei nactus, breve id tyranno gaudium se effecturum. adfirmabat. re", XXVII. Nabis, quum prospera elatus re ", tum spem etiam haud dubiam nactus, nihil jam a mari periculi fore, et terrestres aditus claudere opportune positis præsidiis voluit. tertia parte copiarum ab obsidione Gythii abducta, sad Pleias ▪ Harum ut novarum tum navium agilitatem experiretur, simul omnia Gron. Crev. 82 Pristesque] Pristis est genus navigii, cujus nomen plerique duci volunt a verbo Greco πρίω, seco. 83 Capta annis octoginta ante, quum Crateri Lorem] Plutarchus in Philopomene eam navem quadraginta ante annis captam fuisse dicit, nec, qua occasione id factum fuerit, memorat. Quod ad illum Craterum, qui hic nominatur, attinet, censet Gronovius, si verus sit Livii numerus, eum fuisse filium Demetrii Poliorcetæ, fratrem Antigoni Gonatæ regis Macedoniæ, cujus Crateri mentionem faciunt Plutarchus in libello πepi piλadeλpías, et Prologus 26. Trogi Pompeii. Res clarior foret, si is exstaret Polybii locus, unde hæc procul dubio Livius excerpsit. 84 Crateri] Hunc Craterum Gronovius existimat fuisse filium Demetrii Poliorcetæ, fratrem Antigoni Gonatæ regis Macedoniæ. Res ipsa parum nota. 85 Quam Patras ventum sit] Victor. codex, ventum est. 86 Ad Pleias] Hoc nomen corruptum est. Meursius existimat admodum verisimiliter legendum esse Boas, cujus oppidi mentio fit tum a Polybio, 1. V. tum a Pausania in Laconicis, tanquam vicini Acriis et Leucis, quæ hoc loco nominantur. U. C. 560. Nabidis castra incendit. : 89 88 posuit castra. Inminet is locus et Leucis, et "Acriis, ( videbantur hostes exercitum admoturi. Quum ibi stat essent, et pauci tabernacula haberent, multitudo alia casas arundine textas fronde, quæ umbram modo præberet, tex sent; priusquam in conspectum hostium veniret Philop men, nec opinantem eum inproviso genere belli adgredi s tuit. Navigia parva in stationem occultam agri Argivi c traxit in ea expeditos milites, cætratos plerosque, cum fun et jaculis et alio levi genere armaturæ, inposuit. inde lit legens, quum ad propinquum castris hostium promontori venisset, egressus callibus notis, nocte Pleias pervenit: sopitis vigilibus, ut in nullo propinquo metu, ignem casis omni parte castrorum injecit. Multi prius incendio absur sunt, quam hostium adventum sentirent: et, qui sensera nullam opem ferre potuerunt. Ferro flammaque omnia sumta: perpauci tamen ex tam ancipiti peste ad Gythium majora castra perfugerunt. Ita perculsis hostibus, Philop men protinus ad depopulandam Tripolim Laconici agri, proximus 9 finem Megalopolitarum est, duxit: et, magna pecorum hominumque inde abrepta, priusquam a Gyt tyrannus præsidium agris mitteret, discessit. Inde b Tege exercitu contracto, concilioque eodem et Achæis et sociis dicto, in quo et Epirotarum et Acarnanum fuere princip statuit, quoniam satis et suorum a pudore maritimæ igno niæ restituti animi, et hostium conterriti essent, ad Laced monem ducere: eo modo uno ratus ab obsidione Gythii h tem abduci posse. Ad " Caryas primum in hostium to Gythium posuit castra. Eo ipso die Gythium expugnatum est. cu rei ignarus Philopomen, castra ad Barbosthenem (mons decem millia passuum ab Lacedæmone) promovit. Et Na recepto Gythio, cum expedito exercitu inde profectus, qu præter Lacedæmonem raptim duxisset, " Pyrrhi (quæ voca castra occupavit: quem peti locum ab Achæis, non dubital inde hostibus obcurrit. Obtinebant autem longo agm propter angustias viæ prope quinque millia passuum. co batur agmen ab equitibus, " et maxime ad parte auxilioru quod existimabat Philopomen, tyrannum mercenariis militib quibus plurimum fideret, abe tergo suos adgressurum. D captum a Nabide. * Acris Gron. Crev. maj. 91 93 C Y arundinibus Gron. Crev. a tamen del. Bekk. bidem Gron. e a Gron. Crev. z hosti Kreyss. B det maxima B 87 Acris] Legendum est Acriis, ex auctori recentiores editi pro inde fecerant idem. bus supra memoratis. 88 Eum] Nabin. reximus, monente Gronovio. 91 Caryas] Sic nomen hoc scribendum 89 Finem Megalopolitarum] Merito legi ju- non Carias, quomodo vulgo editi habent. bet Gronovius finem Megalopolitanum. Sic 92 Pyrrhi... Castra] Nomen loci. enim amat loqui Livius. L. IX. c. 6, ad finem 93 Et maxime a parte auxiliorum] Campanum. L. X. c. 35, ad finem Lucerinum. jubet Perizonius, et maxima parte auxilior Et alibi sæpius. recte. Quum enim equitatus et pars aux rum cogat agmen, qui potest intelligi mag ab auxiliis, quam ab equitibus præstari ? 90 Inde Tegeam] Olim cusi inde Telegam. Nomen oppidi restituit Gelenius. At male |