sitæ in plano, apertæ, campestri undique aditu. aliis nunc u. C. 561. vires urbis, nequaquam Pheris conferendæ, memorantibus: A. C. 191. nunc hiemem et tempus anni nulli bellicæ rei, minime obsidioni atque obpugnationi urbium, aptum. Incerto regi inter spem metumque legati a Pharsalo, qui ad dedendam urbem suam forte venerant, animos auxerunt. M. Bæbius interim cum Philippo in Dassaretiis congressus, Ap. Claudium ex communi consilio ad præsidium Larissa misit, qui per Macedoniam magnis itineribus in jugum montium, quod super Gonnos est, pervenit. Oppidum Gonni viginti millia ab Larissa abest, in ipsis faucibus saltus, quæ Tempe adpellantur, situm. Ibi castra metatus latius, quam pro copiis, et plures, quam quot satis in usum erant, ignes quum accendisset, speciem, quam quæsierat, hosti fecit, omnem ibi Romanum exercitum cum rege Philippo esse. Itaque hiemem instare apud suos caussatus rex, unum tantum moratus diem, ab Larissa recessit, et Demetriadem rediit: Ætolique et Athamanes in suos receperunt se fines. Appius, etsi, cujus rei caussa missus erat, solutam cernebat obsidionem, tamen Larissam ad confirmandos in reliquum sociorum animos descendit: duplexque lætitia erat, quod et hostes excesserant finibus, et intra moenia præsidium Romanum cernebant.

40

XI. Rex Chalcidem a Demetriade profectus, amore captus Antiochus virginis Chalcidensis Cleoptolemi filiæ, quum patrem, primo Chalcide nuptias adlegando, deinde coram ipse rogando, fatigasset, invitum se celebrat. gravioris fortunæ conditioni inligantem, tandem inpetrata re, tamquam in media pace nuptias celebrat: et reliquum hiemis, oblitus quantas simul duas res suscepisset, bellum Romanum et Græciam liberandam, omissa omnium rerum cura, in conviviis et vinum sequentibus voluptatibus, ac deinde, ex fatigatione magis, quam satietate earum, in somno traduxit. Eadem omnes præfectos regios (qui ubique, ad Boeotiam maxime, præpositi hibernis erant) cepit luxuria: in eamdem Exercitus et milites effusi sunt. nec quisquam eorum aut arma induit, ejus luxuria aut stationem, aut vigilias servavit; aut quidquam, quod militaris operis, aut muneris esset, fecit. Itaque principio veris, "quum per Phocidem Chæroneam, quo convenire omnem e in plano, a parte c. u. facilis aditu Gron. aperta campestri undique aditu Kreyss. Bekk. d Charoneam 1. in Acarnaniam Gron.

41

consentit Andreas. Vulgata omnino tolerari non poterat : urbis sitæ in plano, a parte campestri undique facilis aditu. Primo enim, qui distingui potest pars campestris in ea urbe quæ absolute dicatur sita in plano? Deinde Jac. Gronovius affirmat vocem facilis in MSS. non exstare. Idem de uno e suis testatur Hearnius: ut dubium non sit illam vocem adjectam esse ab iis qui, quum a parte campestri in libris invenirent, laboranti sententiæ subvenire voluerunt, id est, vitium vitio addiderunt.

40 Primo allegando] Primo per amicos alloquendo.

corrumpi

tur.

41 Omnes præfectos regios, qui ubique, ad Boeotiam maxime] Eadem cepit luxuria præfectos omnes regios, qui præpositi ubique hibernis erant, maxime ad Boeotiam, ubi pleræque Antiochi copiæ hibernabant.

42 Quum per Phocidem Charoneam venisset] Jussit legi Sigonius per Phocidem in Acarnaniam, eique obsecutæ sunt Gronovianæ editiones. Sed totum iter Antiochi, Delphos primum, inde Naupactum, tum ad Stratum Ætoliæ, denique in Acarnaniam, clare probat eum non statim Chalcide egressum in Acarnaniam ivisse. At enim, inquit Glareanus, quo

U. C. 561.
A. C. 191.

undique exercitum jusserat, venisset; facile animadve nihilo severiore disciplina milites, quam ducem, hiberna Alexandrum inde Acarnana et Menippum Macedonem 43 S tum Ætoliæ copias ducere jussit. ipse, Delphis sacri Apollini facto, Naupactum processit. consilio princip Ætoliæ habito, via, quæ præter "Calydonem et Lysi chiam fert ad Stratum, suis, qui per Maliacum sinum ve Antiochus bant, obcurrit. Ibi Mnesilochus princeps Acarnanum, Acarnani- tis emtus donis, non ipse solum gentem regi conciliabat, am petit. Clytum etiam prætorem, penes quem tum summa pote erat, in suam sententiam adduxerat. Is quum Leucad quod Acarnaniæ caput est, non facile ad defectionem p cerneret inpelli, propter metum Romanæ classis, quæ Atilio, quæve circa Cephaleniam erat, arte eos est adgres nam quum in concilio dixisset, tuenda mediterranea Acarna esse, et omnibus, qui arma ferrent, exeundum ad Medion et Thyrium, ne ab Antiocho aut Ætolis occuparentur; fu qui dicerent, nihil adtinere omnes tumultuose concitari: s esse quingentorum hominum præsidium. eam juventu nactus, trecentis Medione, ducentis Thyrii in præsidio pos id agebat, ut pro obsidibus futuri venirent in potestat regis.

XII. Per eosdem dies legati regis Medionem vener quibus auditis, quum in concione, quidnam respondend regi esset, consultaretur; et alii manendum in Romana so tate, alii non adspernandam amicitiam regis censerent; m visa est Clyti sententia, eoque accepta est, ut ad regem terent legatos, peterentque ab eo, ut Medionios super ta re consultare in concilio Acarnanum pateretur. In eam le tionem Mnesilochus, et qui ejus factionis erant, de indus conjecti, clam missis, qui regem admovere copias juber ipsi terebant tempus. itaque vixdum iis egressis legati 45 Antiochus in finibus, mox ad portas erat, et " trepidantib qui expertes proditionis fuerant, tumultuoseque juventut ad arma vocantibus, ab Clyto et Mnesilocho in urbem inductus et, aliis sua voluntate adfluentibus, metu co f concilio Crev. h Mnasilochus, et sic infra, Kreyss. Bekk. k legatis del. Gron. Crev.

e Acarnanem Gron. Crev.

modo Antiochus a Chalcide per Phocidem Chæroneam venire poterat, quum Charonea urbs sit Bootiæ, cui Chalcis ab ortu, Phocis ab occasu? Facilis responsio est. Docet Strabo 1. IX. p. 416. Phocidem antiquitus septentrionem versus juxta Boeotiam porrectam fuisse, et ad mare Euboicum pertinuisse. Nec aliter Livius, qui infra c. 12, narrat Antiochum per Etolice ac Phocidis urbes Chalcidem rediisse. Non necesse erat igitur Boeotiam intrare trajecturo vel ab Euboea in Phocidem, vel a Phocide in Eubœam.

1

46

8 Chalcidem Gron. C i est del. Eæd. et mox Eæd.

etiam, qui dissentiebant, ad regem convenerunt. quos placida u. C. 561. oratione territos quum permulsisset, ad spem vulgatæ clemen- A. C. 191. tiæ aliquot populi Acarnaniæ defecerunt. Thyrium a Medione profectus est, Mnesilocho eodem et legatis præmissis. Ceterum detecta Medione fraus cautiores, non timidiores, Thyrienses fecit. dato ei haud perplexo responso, nullam se novam societatem, nisi ex auctoritate "Romanorum imperatorum, accepturos, portisque clausis, armatos in muris disposuerunt. Et peropportune ad confirmandos Acarnanum animos Cn. Octavius missus a Quinctio, quum præsidium et paucas naves ab A. Postumio, qui ab Atilio legato Cephaleniæ præpositus fuerat, accepisset, Leucadem venit, inplevitque spei socios: M'. Acilium consulem jam cum legionibus mare trajecisse, et in Thessalia castra Romana esse. Hunc rumorem quia similem veri tempus anni maturum jam ad navigandum faciebat; rex, præsidio Medione inposito, et in quibusdam aliis Acarnaniæ oppidis, Thyrio abscessit, et per Æto- Redit in liæ ac Phocidis urbes Chalcidem rediit.

48

Eubœam.

lia aliquot

XIII. Sub idem tempus M. Bæbius et Philippus rex, jam ante per hiemem in Dassaretiis congressi, quum Ap. Claudium, ut obsidione Larissam eximeret, in Thessaliam misissent, quia id tempus rebus gerendis inmaturum erat, in hiberna regressi, principio veris conjunctis copiis in Thessaliam descenderunt. In Acarnania tum Antiochus erat. Adve- Philippus nientes, Philippus Malloam Perrhæbiæ, Bæbius Phacium est et Babius adgressus. quo primo prope inpetu capto, Phæstum eadem in Thessaceleritate capit. inde Atracem quum se recepisset, Cyretias urbes capihinc et Eritium occupat: præsidiisque per recepta oppida unt. dispositis, Philippo rursus obsidenti Malloam se conjungit. Sub adventum Romani exercitus, seu ad metum virium, seu ad spem veniæ, quum dedidissent sese; ad ea recipienda oppida, quæ Athamanes occupaverant, uno agmine ierunt. Erant autem hæc, Æginium, Ericinium", Gomphi, Silana, Tricca, Meliboa, Phaloria. Inde Pellinæum, ubi Philippus Megalopolitanus cum quingentis peditibus et equitibus quadraginta in præsidio erat, et circumsidunt, et priusquam obpugnarent, mittunt ad Philippum, qui moneret, ne vim ultimam experiri vellet. Quibus ille satis ferociter respondit, vel Romanis, vel Thessalis se crediturum fuisse: in Philippi se potestatem commissurum non esse. Postquam adparuit vi agendum, quia videbatur et Limnæam eodem tempore obpug

m Phricium Gron. Crev.
• et del. Bekk.

47 Romanorum imperatorum] Ultima vox merito suspecta est Gronovio.

48 A. Postumio, qui ab Atilio legato Cephalenia præpositus fuerat] Atilius non legatus, sed ipse prætor fuit, cui classis et Macedonia

n Ericinum Eæd.

P monerent Kreyss. Bekk.

decreta erat. Vid. supra 1. XXXV. c. 20. Credibile est igitur fuisse Postumium legatum Atilii, legendumque hoc loco legatus. JAC. PERIZONIUS.

U. C. 561. nari posse, regem ad Limnæam ire placuit: Bæbius resti A. C. 191.49 ad Pellinæum obpugnandum P.

M'. Acilius

Cos. cum

saliam.

Ejus res gestæ.

50

XIV. Per eos forte dies M'. Acilius consul, cum decen exercitu in- millibus peditum, duobus millibus equitum, quindecim el trat Thes- phantis mari trajecto, pedestres copias Larissam ducere delect militum tribunos jussit. ipse cum equitatu Limnæam ad Ph lippum venit. Adventu consulis deditio sine cunctatione e facta: traditumque præsidium regium, et cum iis Athamand Ab Limnæa Pellinæum consul proficiscitur. Ibi primi Ath manes tradiderunt sese, deinde et Philippus Megalopolitanu cui, decedenti de præsidio, quum obvius forte fuisset Phili pus rex, ad ludibrium "regem eum consalutari jussit; ip congressus fratrem, haud sane decoro majestati suæ joc adpellavit. Deductus inde ad consulem custodiri jussus, haud ita multo post in vinculis Romam missus. cetera mul tudo Athamanum aut militum Antiochi regis, quæ in pra sidiis deditorum per eos dies oppidorum fuerat, Philipp tradita regi est. fuere autem ad tria millia hominum. Cons Larissam est profectus, ibi de summa belli consultaturus. itinere 52 ab Pieria et Metropoli legati tradentes urbes su obcurrerunt. Philippus, Athamanum præcipue captivis i dulgenter habitis, ut per eos conciliaret gentem, nactus spe Athamaniæ potiundæ, exercitum eo duxit, præmissis in civ tates captivis. Et illi magnam auctoritatem apud popular habuerunt, clementiam erga se regis munificentiamque con memorantes: et Amynander, cujus præsentis majestas aliqu in fide continuisset, veritus ne traderetur Philippo jam pride hosti, et Romanis merito tunc propter defectionem infensi cum conjuge ac liberis regno excessit, Ambraciamque se co tulit. ita Athamania omnis in jus ditionemque Philippi co cessit. Consul, ad reficienda maxime jumenta, quæ et nav gatione, et postea itineribus fatigata erant, paucos Lariss moratus dies, velut renovato modica quiete exercitu Cranone est progressus ". Venienti Pharsalus, Scotussa, et Phera quæque in eis præsidia Antiochi erant, deduntur. ex iis inte rogatis, qui manere secum vellent, mille volentes Philipp tradit: ceteros inermes Demetriadem remittit. Proërna inde recepit, " et quæ circa eam castella erant. Ducere tu

53

porro in "sinum Maliacum cœpit. Adpropinquante faucibus, U. C. 561. super quas siti Thaumaci sunt, deserta urbe, juventus omnis A. C. 191. armata silvas et itinera insedit, et in agmen Romanum ex superioribus locis incursavit. Consul primo mittere, qui ex propinquo conloquentes deterrerent eos a tali furore: postquam perseverare in incepto vidit, tribuno 55 cum duorum signorum militibus circummisso, interclusit ad urbem iter armatis, vacuamque eam cepit. tum, clamore ab tergo capta urbis audito, refugientium undique ex silvis insidiatorum cædes facta est. At Thaumacis altero die consul ad Sperchium amnem pervenit: inde Hypatæorum agros vastavit.

intra sal

XV. Quum hæc agebantur, Chalcide erat Antiochus: qui, jam tum cernens, nihil se ex Græcia, præter amœna Chalcide hiberna et infames nuptias, petisse, Ætolorum vana promissa incusare et Thoantem: Hannibalem vero, non ut prudentem tantum virum, sed prope vatem omnium, quæ tum evenirent, admirari. ne tamen temere cœpta segnitia insuper everteret, nuncios in Ætoliam mittit, ut, omni contracta juventute, convenirent. Jam et ipse a eo decem millia fere peditum ex iis, qui postea venerant ex Asia, expleta, et equites quingentos duxit. Quo quum aliquanto pauciores, quam umquam antea, convenissent, et principes tantummodo cum paucis clientibus essent, atque ii dicerent, omnia sedulo ab se facta, ut quam plurimos ex civitatibus suis evocarent; nec "auctoritate, nec gratia, nec imperio adversus detrectantes militiam valuisse; destitutus undique et ab suis, qui morabantur in Antiochus Asia, et ab sociis, qui ea, in quorum spem vocaverant, non tum Therpræstabant, intra saltum Thermopylarum sese recepit. Id mopylarum jugum, sicut Apennini dorso Italia dividitur, ita mediam Græ- castra locat. ciam dirimit. ante saltum Thermopylarum in septentrionem Descriptio versa Epirus, et Perrhæbia, et Magnesia, et Thessalia est, et Phthiotæ Achæi, et sinus Maliacus. intra fauces ad meridiem vergunt Ætoliæ pars major, et Acarnania, et cum Locride Phocis, et Boeotia adjunctaque insula Euboea, et, excurrente in altum, velut promontorio, Attica terra, sita ab tergo " et Peloponnesus. Hoc jugum, ab Leucate et mari ad occidentem verso per Ætoliam ad alterum mare orienti objectum tendens, ea aspreta rupesque interjectas habet, ut non modo exercitus, sed ne expediti quidem facile ullas ad transitum calles inveniant. Extremos ad orientem montes Etam vou Spercheum Kreyss. Bekk. Y petisse. Tunc Etolorum Eæd. Kreyss. Bekk. b infra Bekk. 54 Sinum Maliacum] Vid. supra not. 31, ad XXXV. 37.

tab Bekk.

b

58

* Antiochus, jam tum Eæd. 2 misit Bekk. a convenirent Lamiam; et ipse c ullos Gron. Crev.

locorum.

De vocibus auctoritate et imperio vid. not. 49, ad I. 7. Gratia a volentibus eblanditur : auctoritas injicit verecundiam recusandi: imperium cogit.

58 Et Peloponnesus] Dele superfluam voculam et.