Immagini della pagina
PDF
ePub

LATIN SELECTIONS.

(ter)

EARLY LATIN.

1. SONG OF THE ARVAL BROTHERS.

Enos, Lases, iuvate.

Ne vel verve, Marma, sins incurrere in pleores, Ne vel verve, Marmar, sins incurrere in pleoris, Ne vel verve, Marmar, sers incurrere in pleores. (ter) Satur fu, fere Mars, limen sali, sta berber. Semunis alternei advocapit conctos,

[blocks in formation]

(bis) Neve febrem, Mamers, sinas incurrere in plures,

(ter)

(ter) (ter)

Neve febrem, Mamers, siveris incurrere in plures.
Satur fu, fere Mars; limen sali, sta verbere.
Semones alterni advocabitis cunctos.

Nos, Mamers, iuvato.

Tripudia, tripudia, tripudia, tripudia, tripudia.

1 See Schneider, 'Dialecti Lat. priscae et Faliscae exempla sel.,' pp. 103, 104; Ritschl, 'Priscae Latinitatis monumenta,' Pl. xxxvi, A; 'Corpus inscriptionum Latinarum,' I, 28; Wordsworth, 'Fragments and Specimens of Early Latin,' p. 385 et seq. For references on the early Latin in general, see Kelsey's 'Topical Outline of Latin Literature,' p. 8.

2. FRAGMENTS OF THE LAWS OF THE KINGS.

Si nurus . plorassit, sacra divis parentum estod.

[ocr errors]

Viuo rogum ne respargito.

Paelex aram Iunonis ne tangito; si tanget, Iunoni crinibus demissis agnum feminam caedito.

Si hominem fulmen lovis occisit, ne supra genua tollito. Homo si fulmine occisus est, ei iusta nulla fieri oportet.

Cui suo auspicio classe procincta opima spolia capiuntur, Iovi Feretrio bovem caedito, et darier aeris trecentos oporteat. Cuius auspicio classe procincta secunda spolia capta, in Martis aram in campo solitaurilia, utra voluerit, caedito; qui cepit, aeris ducentos dato. Cuius auspicio classe procincta tertia spolia capta, Ianui Quirino agnum marem caedito; centum, qui ceperit, ex aere dato. Dis piaculum dato.

Si qui hominem liberum dolo sciens morti duit, paricidas esto. Si quisquam aliuta faxit, ipsos Iovi sacer esto.

Si parentem puer verberit, ast olle plorassit, puer divis

tum sacer esto.

paren

Ap. Fest., s. v. plorare; Plin., H. N., xiv, 14 (12) ; et al.

3. FRAGMENTS OF THE LAWS OF THE TWELVE TABLES.

I. Si in ius vocat, ito. Ni it, antestamino; igitur em capito. Si calvitur pedemve struit, manum endo iacito. Si morbus aevitasve vitium escit, [qui in ius vocabit] iumentum dato; si nolet, arceram ne sternito.

Adsiduo vindex adsiduos esto, proletario iam civi quis volet vindex esto.

Rem ubi pacunt, orato.

Ni pacunt, in comitio aut in foro ante meridiem caussam coiciunto. Com peroranto ambo praesentes. Post meridiem praesenti litem addicito.

[Si ambo praesentes,] sol occasus suprema tempestas esto.

[ocr errors]

II. Morbus sonticus aut status dies cum hoste . . . quid horum fuit vitium iudici arbitrove reove, eo dies diffensus esto. Cui testimonium defuerit, is tertiis diebus ob portum obvagulatum ito.

III. Aeris confessi rebusque iure iudicatis XXX dies iusti sunto. Post deinde manus iniectio esto. In ius ducito. Ni iudicatum facit, aut quis endo eo in iure vindicit, secum ducito.

Vincito aut nervo aut compedibus. XV pondo ne minore, aut, si volet, maiore vincito. Si volet, suo vivito. Ni suo vivit, [qui eum vinctum habebit] libras farris endo dies dato; si volet, plus dato. Tertiis nundinis partis secanto. Si plus minusve secuerunt, se fraude esto.

Adversus hostem aeterna auctoritas esto.

IV. Si pater filium ter venum duuit, filius a patre liber esto. V. Uti legassit super pecunia tutelave suae rei, ita ius esto. Si intestato moritur, cui suos heres nec escit, adgnatus proximus familiam habeto. Si adgnatus nec escit, gentiles familiam habento.

Si furiosus escit, adgnatum gentiliumque in eo pecuniaque eius potestas esto.

VI. Cum nexum faciet mancipiumque, uti lingua nuncupassit, ita ius esto.

Tignum iunctum aedibus vineaeve e concapit ne solvito quandoque sarpta donec dempta erunt.

VII. Viam muuiunto. Ni sam delapidassint, qua volet iumenta agito.

Si

VIII. Si membrum rupsit, ni cum eo pacit, talio esto. Manu fustive si os fregit libero CCC, si servo, CL poenam subito. iniuriam [alteri] faxsit, viginti quinque poenae sunto.

Si nox furtum faxsit, si im occisit, iure caesus esto.

Si adorat furto, quod nec manifestum erit, duplione damnum decidito.

Patronus si clienti fraudem fecerit, sacer esto.

Qui se sierit testarier libripensve fuerit, ni testimonium fariatur, inprobus intestabilisque esto.

X. Hominem mortuom in urbe ne sepelito neve urito.

Hoc plus ne facito; rogum ascea ne polito. Mulieres genas ne radunto, neve lessum funeris ergo habento. Homini mortuo

ne ossa legito, quo post funus faciat. Qui coronam parit ipse pecuniave eius honoris virtutisve ergo, si arduitur ei parentique eius, se fraude esto. Neve aurum addito; cui auro dentes iuncti escunt, ast im cum illo sepeliet uretve, se fraude esto.

[ocr errors]

XII. Si vindiciam falsam tulit, sive litis . . . praetor arbitros tris dato, eorum arbitrio . . fructus duplione damnum decidito. Ap. Porphyr. ad Hor. Sat. I, ix, 76; Gell., XX, i; Fest., s. v. struere, portum, vindiciae, etc.; Cic. De Leg., II, iv, xxiii, xxiv; et al.

4. EPITAPH OF L. CORNELIUS SCIPIO Barbatus,

cos. 298 B. C.

Cornéliús Lucíus Scípió Barbátus,

Gnaivód patré prognátus, fórtis vír sapiénsque,

Quoiús formá vírtuteí parísuma fuit,

Consól, censór, aidílis queí fuít apúd vos.

Taurásiá, Cisaúna Sámnió cépit;

Subigít omné Loucánam ópsidésque abdoúcit.1

Inscr.

5. COLUMNA ROSTRATA OF C. DUILIUS, COS. 260 B. C.

... Secestanosque... opsidioned exemet, lecionesque Cartaciniensis omnis maximosque macistratos luci palam post dies novem castreis exfociont, Macelamque opidom pucnandod cepet. Enque eodem macistratud bene rem navebos marid consol primos ceset, copiasque clasesque navales primos ornavet paravetque. Cumque eis navebos claseis Poenicas omnis, item maxumas copias Cartaciniensis, praesented Hanibaled dictatored olorom, in altod marid pucnandod vicet. Atque naveis cepet cum socieis septeresmom unam, quinqueremosque triresmosque naveis XXX, merset XIII. Aurom captom numei OOODCC. Arcentom, captom, praeda, numei [O]... Primos quoque navaled praedad poplom donavet, primosque Cartaciniensis incenuos duxit in triumpod .

[ocr errors]

Inscr.

6. EPITAPH OF L. CORNELIUS SCIPIO, COS. 259 B. C.

Honc oíno ploírumé coséntiónt Romái
Duonóro óptumó fuíse viró viróro
Lucíom Scípióne. Fíliós Barbáti,
Consól, censór, aidílis híc fuét apúd vos.
Hec cépit Córsica Áleriáque urbé pugnándod;
Dedét Témpestátebus aíde méretod vótam.1

1 Cf. Allen, Remnants of Early Latin,' pp. 22, 23.

Inscr.

[blocks in formation]

Ibí manéns sedéto, dónicúm vidébis

Me cárpentó vehéntem dómum venísse pátris.

Id., VI, 295, 296; ap. Charis., II, p. 197, K.

Namqué nullúm plus córpus mácerát humánum
Quamdé mare saévom, víres cuí sunt mágnae; tópper
Confríngent inportúnae úndae.

Id., VIII, 138, 139; ap. Fest., s. v. topper.

Quandó diés advéniet, quem profáta Mórta est.

Id., X, 175; ap. Gell., III, xvi, 11.

Toppér cití ad aédis vénimús Circái.
Simúl duoná eórum pórtant ád náves;
Milía aliá in ísdem íntersérinúntur.

Id., XII, 9, 17-19; ap. Fest., ubi sup.

CN. NAEVIUS, 269-199 B. C.

8. FRAGMENTS FROM TRAGEDIES.

Laétus sum laudári me abs te, páter, a laudató viro.

Hector Proficiscens; ap. Cic., Tus. Disp., IV, xxxi, 67.

Vos, quí regalis córporis custódias

Agitátis, ite actútum in frundiferós locos,
Ingénio arbusta ubi náta sunt, non óbsita.

Lycurgus; ap. Non., 323, 1.

Quod tú, mi gnate, quaéso ut in pectús tuum
Demíttas, tamquam in físcinam vindémitor.

Andromacha; ap. Serv. in Verg. G. I, 266.

« IndietroContinua »