Jamque vale: torquet medios nox humida cursus; Et me sævus equis Oriens afflavit anhelis. Dixerat, et tenues fugit, ceu fumus, in auras. Eneas, Quo deinde ruis? quo proripis? inquit; Quem fugis? aut quis te nostris complexibus arcet? Hæc memorans, cinerem et sopitos suscitat ignes; Pergameumque Larem, et canæ penetralia Vestæ, Farre pio et plena supplex veneratur acerra.
Extemplo socios primumque arcessit Acesten; Et Jovis imperium, et cari præcepta parentis, Edocet, et quæ nunc animo sententia constet. Haud mora consiliis, nec jussa recusat Acestes. Transcribunt urbi matres, populumque volentem Deponunt, animos nil magnæ laudis egentes. Ipsi transtra novant, flammisque ambesa reponunt Robora navigiis, aptant remosque rudentesque; Exigui numero, sed bello vivida virtus. Interea Æneas urbem designat aratro;
Sortiturque domos; hoc Ilium, et hæc loca Trojam, Esse jubet. Gaudet regno Trojanus Acestes, Indicitque forum, et patribus dat jura vocatis. Tum vicina astris Erycino in vertice sedes Fundatur Veneri Idaliæ; tumuloque sacerdos Ac lucus late sacer additur Anchiseo.
Jamque dies epulata novem gens omnis, et aris Factus honos: placidi straverunt æquora venti,
Creber et adspirans rursus vocat Auster in altum. Exoritur procurva ingens per littora fletus: Complexi inter se noctemque diemque morantur. Ipsæ jam matres, ipsi quibus aspera quondam Visa maris facies, et non tolerabile numen, Ire volunt, omnemque fugæ perferre laborem. Quos bonus Æneas dictis solatur amicis, Et consanguineo lacrymans commendat Acestæ. Tres Eryci vitulos, et tempestatibus agnam, Cædere deinde jubet, solvique ex ordine funem. Ipse, caput tonsæ foliis evinctus olivæ,
Stans procul in prora, pateram tenet, extaque salsos Porricit in fluctus, ac vina liquentia fundit. Prosequitur surgens a puppi ventus euntes: Certatim socii feriunt mare, et æquora verrunt. At Venus interea Neptunum, exercita curis, Alloquitur, talesque effundit pectore questus: Junonis gravis ira, nec exsaturabile pectus, Cogunt me, Neptune, preces descendere in omnes: Quam nec longa dies, pietas nec mitigat ulla; Nec Jovis imperio fatisve infracta quiescit. Non media de gente Phrygum exedisse nefandis Urbem odiis satis est, nec pœnam traxe per omnem Relliquias; Troja cineres atque ossa peremptæ Insequitur: causas tanti sciat illa furoris.
Ipse mihi nuper Libycis tu testis in undis
Quam molem subito excierit: maria omnia cœlo Miscuit, Æoliis nequidquam freta procellis: In regnis hoc ausa tuis.
Per scelus ecce etiam Trojanis matribus actis Exussit fœde puppes, et classe subegit Amissa socios ignotæ linquere terræ.
Quod superest, oro, liceat dare tuta per undas Vela tibi; liceat Laurentem attingere Thybrim; Si concessa peto, si dant ea monia Parcæ.
Tum Saturnius hæc domitor maris edidit alti: Fas omne est, Cytherea, meis te fidere regnis, Unde genus ducis: merui quoque; sæpe furores Compressi et rabiem tantam cœlique marisque. Nec minor in terris, Xanthum Simoentaque testor, Æneæ mihi cura tui. Quum Troïa Achilles Exanimata sequens impingeret agmina muris, Millia multa daret leto, gemerentque repleti Amnes, nec reperire viam atque evolvere posset In mare se Xanthus; Pelidæ tunc ego forti Congressum Ænean, nec dis nec viribus æquis, Nube cava rapui, cuperem quum vertere ab imo Structa meis manibus perjuræ monia Troja. Nunc quoque mens eadem perstat mihi; pelle timo-
Tutus quos optas portus accedet Averni:
Unus erit tantum, amissum quem gurgite quæret;
His ubi læta deæ permulsit pectora dictis, Jungit equos auro genitor, spumantiaque addit Frena feris, manibusque omnes effundit habenas. Cæruleo per summa levis volat æquora curru: Subsidunt undæ, tumidumque sub axe tonanti Sternitur æquor aquis; fugiunt vasto æthere nimbi. Tum variæ comitum facies; immania cete, Et senior Glauci chorus, Inousque Palæmon, Tritonesque citi, Phorcique exercitus omnis. Læva tenent Thetis, et Melite, Panopeaque virgo, Nesæe, Spioque, Thaliaque, Cymodoceque.
Hic patris Æneæ suspensam blanda vicissim Gaudia pertentant mentem: jubet ocius omnes Attolli malos, intendi brachia velis.
Una omnes fecere pedem; pariterque sinistros, Nunc dextros, solvere sinus; una ardua torquent Cornua, detorquentque: ferunt sua flamina classem. Princeps ante omnes densum Palinurus agebat Agmen; ad hunc alii cursum contendere jussi. Jamque fere mediam cœli nox humida metam Contigerat; placida laxarant membra quiete Sub remis fusi per dura sedilia nautæ: Quum levis ætheriis delapsus Somnus ab astris Aera dimovit tenebrosum, et dispulit umbras, Te, Palinure, petens, tibi somnia tristia portans
Insonti; puppique deus consedit in alta, Phorbanti similis; funditque has ore loquelas : Iaside Palinure, ferunt ipsa æquora classem; Æquatæ spirant auræ; datur hora quieti: Pone caput, fessosque oculos furare labori. Ipse ego paulisper pro te tua munera inibo. Cui vix attollens Palinurus lumina fatur: Mene salis placidi vultum fluctusque quietos Ignorare jubes? mene huic confidere monstro? Ænean credam quid enim fallacibus Austris, Et cœli toties deceptus fraude sereni? Talia dicta dabat; clavumque affixus et hærens Nusquam amittebat, oculosque sub astra tenebat: Ecce deus ramum Lethæo rore madentem, Vique soporatum Stygia, super utraque quassat Tempora; cunctantique natantia lumina solvit. Vix primos inopina quies laxaverat artus;
Et super incumbens, cum puppis parte revulsa, Cumque gubernaclo, liquidas projecit in undas Præcipitem, ac socios nequidquam sæpe vocantem.` Ipse volans tenues se sustulit ales ad auras. Currit iter tutum non secius æquore classis, Promissisque patris Neptuni interrita fertur. Jamque adeo scopulos Sirenum advecta subibat, Difficiles quondam, multorumque ossibus albos: Tum rauca assiduo longe sale saxa sonabant;
« IndietroContinua » |