Immagini della pagina
PDF
ePub

Hinc Tities Ramnesque viri, Luceresque coloni:
Quatuor hinc albos Romulus egit equos.
Quippe suburbanae parva minus urbe Bovillae,
Et, qui nunc nulli, maxima turba Gabi ;
Et stetit Alba potens, albae suis omine nata,
Hac, ubi Fidenas longe erat ire, via.

Nil patrium, nisi nomen, habet Romanus alumnus:
Sanguinis altricem nunc pudet esse lupam.

Prop., V. i. 1-16, 21–24, 27–38.

95. Vertumnus.

Opportuna mea est cunctis natura figuris:
In quamcunque voles, verte; decorus ero.
Indue me Cois, fiam non dura puella :

Meque virum sumta quis neget esse toga?
Da falcem, et torto frontem mihi comprime faeno,
Iurabis nostra gramina secta manu.

Arma tuli quondam, et, memini, laudabar in illis:
Corbis in imposito pondere messor eram.
Sobrius ad lites: at quum est imposta corona,
Clamabis capiti vina subisse meo.

Cinge caput mitra, speciem furabor Iacchi :
Furabor Phoebi, si modo plectra dabis.
Cassibus impositis venor: sed arundine sumta
Faunus plumoso sum deus aucupio.

Est etiam aurigae species Vertumnus, et eius,
Traiicit alterno qui leve pondus equo.
Suppetat hoc, pisces calamo praedabor; et ibo
Mundus demissis institor in tunicis.

Pastor me ad baculum possum curvare, vel idem
Sirpiculis medio pulvere ferre rosam.

Nam quid ego adiiciam, de quo mihi maxima cura est,
Hortorum in manibus dona probata meis?
Caeruleus cucumis, tumidoque cucurbita ventre

Me notat, et iunco brassica vincta levi.

Nec flos ullus hiat pratis, quin ille decenter
Impositus fronti langueat ante meae.

At mihi, quod formas unus vertebar in omnes,
Nomen ab eventu patria lingua dedit.

Prop., V. ii. 21-48.

96. Elegy on the Death of Tibullus.
Tene, sacer vates, flammae rapuere rogales?
Pectoribus pasci nec timuere tuis?
Aurea sanctorum potuissent templa deorum
Urere, quae tantum sustinuere nefas.
Avertit vultus, Erycis quae possidet arces.
Sunt quoque, qui lacrimas continuisse negant.
Sed tamen hoc melius, quam si Phaeacia tellus
Ignotum vili supposuisset humo.

Hic certe manibus fugientis pressit ocellos
Mater, et in cineres ultima dona tulit.
Hic soror in partem misera cum matre doloris
Venit, inornatas dilaniata comas:
Cumque tuis sua iunxerunt Nemesisque priorque
Oscula nec solos destituere rogos.
Delia discedens, Felicius, inquit, amata
Sum tibi: vixisti, dum tuus ignis eram.

Cui Nemesis, Quid, ait, tibi sunt mea damna dolori?
Me tenuit moriens deficiente manu.

Si tamen e nobis aliquid, nisi nomen et umbra,
Restat, in Elysia valle Tibullus erit.

Obvius huic venies, hedera iuvenilia cinctus
Tempora, cum Calvo, docte Catulle, tuo:

Tu quoque, si falsum est temerati crimen amici,
Sanguinis atque animae prodige Galle tuae.

His comes umbra tua est, si qua est modo corporis umbra.
Auxisti numeros, culte Tibulle, pios.

Ov., Am., III. ix. 41-66.

97. Proserpine carried off by Pluto.

aequor

Terra tribus scopulis vastum procurrit in
Trinacris, a positu nomen adepta loci ;
Grata domus Cereri. Multas ea possidet urbes ;
In quibus est culto fertilis Enna solo.

Frigida caelestum matres Arethusa vocarat.
Venerat ad sacras et dea flava dapes.
Filia, consuetis ut erat comitata puellis,
Errabat nudo per sua prata pede.

Valle sub umbrosa locus est, adspergine multa
Uvidus ex alto desilientis aquae.

Tot fuerant illic, quot habet natura, colores:
Pictaque dissimili flore nitebat humus.

Quam simul adspexit, Comites, accedite, dixit
Et mecum plenos flore referte sinus.
Praeda puellares animos oblectat inanis;
Et non sentitur sedulitate labor.

Haec implet lento calathos e vimine textos:
Haec gremium, laxos degravat illa sinus.
Illa legit calthas: huic sunt violaria curae:
Illa papavereas subsecat ungue comas.

Has, hyacinthe, tenes: illas, amarante, moraris:
Pars thyma, pars casiam, pars meliloton amant:
Plurima lecta rosa est; sunt et sine nomine flores.
Ipsa crocos tenues liliaque alba legit.
Carpendi studio paullatim longius itur;
Et dominam casu nulla secuta comes.
Hanc videt, et visam patruus velociter aufert;
Regnaque caeruleis in sua portat equis.

Ov., Fast., iv. 419-446.

98. "Ceratis ope Daedalea nititur pennis."
Iamque volaturus parvo dedit oscula nato:
Nec patriae lacrimas continuere genae.
Monte minor collis, campis erat altior aequis :
Hinc data sunt miserae corpora bina fugae.
Et movet ipse suas, et nati respicit alas
Daedalus, et cursus sustinet usque suos.
Iamque novum delectat iter; positoque timore
Icarus audaci fortius arte volat.

Hos aliquis, tremula dum captat arundine pisces,
Vidit, et inceptum dextra reliquit opus.

Iam Samos a laeva fuerant Naxosque relictae,
Et Paros, et Clario Delos amata deo.
Dextra Lebynthos erat, silvisque umbrosa Calymne,
Cinctaque piscosis Astypalaea vadis:
Quum puer incautis nimium temerarius armis
Altius egit iter, deseruitque patrem.
Vincla labant; et cera deo propiore liquescit :
Nec tenues venti brachia mota tenent.
Territus a summo despexit in aequora caelo:
Nox oculis pavido venit oborta metu.
Tabuerant cerae; nudos quatit ille lacertos:
Et trepidat; nec, quo sustineatur, habet.
Decidit; atque cadens, Pater, o, pater, auferor, inquit.
Clauserunt virides ora loquentis aquae.

At pater infelix, non iam pater, Icare, clamat,
Icare, clamat, ubi es? quove sub axe volas ?
Icare, clamabat: pennas adspexit in undis.
Ossa tegit tellus; aequora nomen habent.

Ov., Art. Am., ii. 69–96.

99. Cave of Sleep.

Est prope Cimmerios longo spelunca recessu,
Mons cavus, ignavi domus et penetralia Somni:
Quo nunquam radiis oriens mediusve cadensve
Phoebus adire potest. Nebulae caligine mixtae
Exhalantur humo, dubiaeque crepuscula lucis.
Non vigil ales ibi cristati cantibus oris

Evocat Auroram, nec voce silentia rumpunt
Sollicitive canes canibusve sagacior anser.
Non fera, non pecudes, non moti flamine rami,
Humanaeve sonum reddunt convicia linguae.
Muta quies habitat. Saxo tamen exit ab imo
Rivus aquae Lethes, per quem cum murmure labens
Invitat somnos crepitantibus unda lapillis.
Ante fores antri fecunda papavera florent
Innumeraeque herbae, quarum de lacte soporem
Nox legit, et spargit per opacas humida terras.
Ianua, ne verso stridorem cardine reddat,
Nulla domo tota, custos in limine nullus.
At medio torus est ebeno sublimis in antro,
Plumeus, unicolor, pullo velamine tectus :
Quo cubat ipse deus membris languore solutis.
Hunc circa passim varias imitantia formas
Somnia vana iacent totidem, quot messis aristas,
Silva gerit frondes, eiectas littus arenas.

Ov., M., xi. 592-615.

100. Phaethon is struck by a Thunderbolt.

At pater omnipotens, Superos testatus et ipsum,
Qui dederat currus, nisi opem ferat, omnia fato
Interitura gravi, summam petit arduus arcem,
Unde solet nubes latis inducere terris,
Unde movet tonitrus vibrataque fulmina iactat.
Sed neque quas posset terris inducere, nubes

Tunc habuit, nec quos caelo demitteret imbres.
Intonat et dextra libratum fulmen ab aure
Misit in aurigam, pariterque animaque rotisque
Expulit, et saevis compescuit ignibus ignes.
Consternantur equi et saltu in contraria facto
Colla iugo eripiunt, abruptaque lora relinquunt.
Illic frena iacent, illic temone revulsus
Axis, in hac radii fractarum parte rotarum,
Sparsaque sunt late laceri vestigia currus.
At Phaethon, rutilos flamma populante capillos,
Volvitur in praeceps, longoque per aëra tractu
Fertur, ut interdum de caelo stella sereno,
Etsi non cecidit, potuit cecidisse videri.
Quem procul a patria diverso maximus orbe
Excipit Eridanus, fumantiaque abluit ora.
Naiades Hesperiae trifida fumantia flamma
Corpora dant tumulo signantque hoc carmine saxum:
"Hic situs est Phaethon, currus auriga paterni,
Quem si non tenuit, magnis tamen excidit ausis."
Ov., M., ii. 304-328.

101. Narcissus and Echo.

Ergo ubi Narcissum per devia rura vagantem
Vidit et incaluit, sequitur vestigia furtim:
Quoque magis sequitur, flamma propiore calescit,
Non aliter, quam quum summis circumlita taedis
Admotas rapiunt vivacia sulfura flammas.

O quoties voluit blandis accedere dictis
Et molles adhibere preces! Natura repugnat,
Nec sinit incipiat. Sed, quod sinit, illa parata est
Exspectare sonos, ad quos sua verba remittat.
Forte puer, comitum seductus ab agmine fido,
Dixerat: "Ecquis adest?" et " Adest" responderat Echo.
Hic stupet, atque aciem partes dimisit in omnes;
Voce "Veni" clamat magna. Vocat illa vocantem.
Respicit, et rursus nullo veniente: "Quid, inquit,
Me fugis?" et totidem, quot dixit, verba recepit.
Perstat, et alternae deceptus imagine vocis :
"Huc coëamus" ait, nullique libentius unquam
Responsura sono "Coëamus" retulit Echo,
Et verbis favet ipsa suis, egressaque silva
Ibat, ut iniiceret sperato brachia collo.

Ille fugit, fugiensque: "Manus complexibus aufer!

« IndietroContinua »