- I

QUESTI O V.

De Partu Nonimeftri, & Decimeftri.

Stratum et, Naturam debuille quliber Animali Ufficienter quidem in fuperioribus quæftionibus deconftituere quoddam certum nafcendi fpatium, quod quadam latitudine ob temperamentorum inter fe diftan tiam donaretur, neque tamen eam latitudinem tantam potuiffe effe, ut quolibet tempore nafci animal poffet; nam neque debitam perfectionem, fi multum præve. nit, acquirere potuiffet, & fi multum eam exuperaflet, incaflum in utero materno tanto tempore moram tra2 xiffet. Diximus etiam, hunc nafcendi terminum ad quandam certitudinem reftri&tum, nonnulla animalia, hominemque præfertim, tanquam morbis præ cæteris obnoxium, per accidens, & a morbifica caufa prævenire, non nulla etiam exuperare in fequentibus probabitur.

His ergo fic demonftratis, infimulque feptimeftri, ac octimeftri fpatio a legitimis, ac naturalibus nafcendi terminis in homine eliminatis, ex eo, quod prævenirent generationis perfectæ tempus, jam ad nonum menfem pervenimus, quem falubrem ac vivificum effe aniculæ 3 ipfæ, & rudes pueruli ita perspectum habent, ut nihil fupra. Atque hic primus omnium menfium ex noftra fententia non ratione numeri, fed ratione quantitatis temporis ex fua natura vitalem fætum profert; hoc enim fœtus, qui & bene valet, & viribus fufficientibus dotatur, & temperamento calidiore exiftit, ut plurimum ex utero progreditur, non folum quoad nutrimenti quantitatem, & membrorum formationem, & fortitudinem, fed etiam quoad omnes, quas & ad effe, & ad bene effe requirit conditiones abfolutiffimus.

Individua ergo unius fpeciei, licet inter fe differant, tamen omnia in fua fpecie conveniunt, ita ut quæ fuæ fpeciei conveniunt, conveniant etiam & ipfis individuis, hac tamen differentia, ut fpeciei conveniant fub fpecifica, & univerfali conditione, individuo fub conditione individuali, ac particulari. Si ergo confideres, exempli gratia, equum, ut fuam fpeciem refert, & dicas illum debere nafci tali, vel tali termino, hic terminus uon poteft confiderari ita particulariter, ut ad plura diftribui non poffit, & non confideretur fub univerfali quadam conditione: at fi equum ut individuum quod dam confideres, tunc necefle eft quodlibet individuum fpeciei equinæ habere certiffimum, ac determinatum terminum nafcendi, qui tamen ad univerfalem unum fpeciei convenientem proportionetur, & relationem habeat. Et hæc pro ratione inferviant & eorum, quæ diximus de neceffitate temporis certi nafcendi, & eorum, quæ nunc dicimus.

Nam ob id certum nafcendi tempus dari debuit a Natura, quia neceffarium erat, animal in utero materno moram faciens, & augefcens', ad quoddam tempus pro cedente ætate devenire, in quo minus alimentum, quam par fit, a matre haberet, & in quo talem perfectionem adeptum fuerit, ut in lucem progredi tuto poffet, ita teftante Hipp. in lib. millies citato de Nat. Puer, non longe a fin. Hoc ergo fpatium in homine non potuit mi nus elle novem menfium, fui corporis confiftentiæ, & 5 magnitudinis ratione habita; tamen, quia non poterat in omnibus individuis fpatium illud uno eodemque dierum numero conftare, quia non omnia codem cibo fruuntur, non omnia eodem temperamento donantur, neque uno eodemque cœlo omnia vivunt, neque omnia iifdem viribus conftant; non potuerunt, nec debuerunt omnia in nono nafci; fed ubi plures caufæ domina6 bantur partum perficientes, & accelerantes, nono nalci debebant, ubi minores, ferius; quod non folum in homine locum habere dicendum, fed in cæteris quibufdam animalibus: eædem enim rationes, quæ Naturam ad illud in humanæ fpeciei individuis præftandum coe. gerunt, cædem prorfus & in cæteris illam exequi perfuaferunt.

7. Univerfa ergo temporis nafcendi latitudo in homine,
a noni principio eft ad exactum ufque decimum, vel ad
principium etiam undecimi; at in nono, & in ejus præ-
fertim principio fortiores, & calidiores, & a fortiori
bus, aut calidioribus parentibus generati, ut plurimum
in lucem prodeunt; inter noni finem, & decimi princi-
pium nafcuntur mediocriter circa eas res fe habentes;de-
cimo exacto debiliores, & frigidiores, vel ob fexum
8 vel ob temperamentum, vel etiam ex accidentali caufa:
idcircò fœminæ frequentius decimo, mares plurimum

nono nafci confueverunt. Arift. 7. de hift. Animal. cap. 4. quia mares calidiores & fortiores fœminis exiftunt, ut fatis fuperque probatum eft. Tit. de Etat. quæft. 6. an. 9 4. ad plures feqq.

Breviffimum ergo nafcendi terminum in homine no. 1o num, longiffimum decimum exa&tum aflerendum, ante quos,aut poft quos terminos qui nafcuntur, vel a mor bo ex agitati ante tempus in lucem eijciuntur, vel a morbifica caufa quadam debilitati exitum retardant.

Quod fi pauculis quibusdam exemplis fifus Lemnius 11 de ocult. Nat. mirac lib. 4. cap.22. & alii nonnulli affirmare velint feptimeftres non folum naturaliter nafci, fed & vegetos & perfectas, & fortes effe; ego iis, quæ ut plurimum, & fecundum plurimum fiunt, innixus, vel experimenta ab illis aducta efle de raro contingentibus affirmabo, quæ ordinem Naturæ non ideo pertur bant; vel dicam, potuifle mulieres illas, que tales fœtus in feptimo fe peperifle narrarunt, vel ipfos decepiffe, vel potuiffe illas, facillime falli, quemadmodum contingere dicunt Hippocr. & Arift. in locis fæpius citatis, de iis, quæ fupra decimum menfem uterum ge ftaffe fe putant, quæ aliquando, menftruis ex fe, & 12 non ex prægnantia deficientibus, putant fe concepifle ; deinde vere concipientes, prægnantiam non a vero tem. pore, fed a defectu menftruorum enumerant, & fic putant, le fupra decimum menfem geftafle; fic & in aliquibus, quæ feptimeftres peperiffe fe credunt evenire interdum mihi perfuaferim; funt enim quæ etiamfi cons ceperint, tamen primis duobus menfibus purgantur, & fi multo fanguine refertæ fint, quafi eadem quantitate menftruantur, qua extra prægnantiam purgari folebant; defiftentibus vero in tertio menfe prædictis purgationibus tunc concepiffe, & non ante fe exiftimant; atque hoc pacto feptimo menfe, menftruorum defectum enumerantes, parere fe credunt, cum tamen re vera nono pepererint: quod mire confonat cum Timæi fententia, de qua Plutarch, de Placitis Philofophorum, lib.5.cap.18. hos autem, qui fic nafcuntur, & vivere bene vivere, & abfolutos, & perfectos, & fortes exiftere quid obftat 13 Nobis quidem fatis effe debet, quod, fi qui vere feptimo menfe, aut etiam octavo nafcuntur, & imperfecti, & debiles exiftant, & minime vitales, faltem fecundum plurimum.

Sed ad rem noftram, dubitare poffumus, an ad fœtus 14 perfectionem necefle fit nonus menfis exactus, vel fuffi ciat, ut principio proximus fit, vel, ut Gellii verbo utar, ut fit affectus: & breviter dicamus, nono con. fecto nafci quidem perfectiffimum fœtum, tamen etiam affecto nafci quosdam, qui & viribus funt validioribus, & temperamento calidiori; ita ut ad omnimodam fœtus 15 perfectionem nonus affectus fatis fit, non ita tamen, ut unum aut alterum diem non peregifle fatis efle cre dam: neque enim verum efle mihi perfuadeo, quod vulgo protritum eft, fufficere nimirum, ut fœtus fin. gulorum menfium portionem, vel diem apprehendat, 16 ut perfecte nafcatur: nam ego femper ad temporis quantitatem, non vero ad qualitatem, quæ a numero dependet, refpicio; atque ea de re cum in principio noni nafci perfectum dico, intelligi velim in plurimis primis decem diebus peractis, ante quos raro fortafle quisquam naturaliter nafcitur.

Sed dubitatur iterum, & merito, quisnam fit frequen. 17 tior nafcendi terminus in homine , nonusne, an deci mus menfis. Siquidem non folum communis doctorum hominum opinio, fed etiam ipfius vulgi, nonum elle frequentiorem aftruit, & mirari illud Efdræ 4. capites. verf. 40. Vade, & interroga prægnantem, fi quando impleverit novem menfes fuos, adhuc poterit matrix ejus retinere partum in femetipfa? & dixi: Non poteft, Damine. Et illud ibid. capit. Quemadmodum prægnans, cum parit in nono menfe filium fuum, &c. cum tamen apud magnos viros, decimum efle magis communem affirmatum reperiamus.

Primo enim Hippoc. in lib. de Nat. Puer. in fin. cum rationem quærat, cur non longiori, quam decem men fium fpatio mulier utero gerat, innuere videtur, deci. mum menfem terminum efle nafcendi magis commu nem, quod multo manifeftius oftendit ex verbis in eod. lib paulo fupra prolatis, quæ apud ipfum legere, quisquis fit, poteft.

Platonem tamen quivis doctus admirabitur, qui non 18 folum frequentiorem, & communiorem nafcendi terminum efle, quam nonum firmare videtur, fed nonum refpuere, ac decimum folummodo pro naturali nascen di ter mino acceptare, cum quinto de Rep. verf. med.

2

QUÆSTI O VI.

De Partu fupra decimum menfem.

Ecimum menfem effe longiorem nafcendi,terminum in homine, & fupra demonftravimus, & Hipp. etiam ipfeffirmavit lib. de Nat Puer. illumque ob id inter legitima tempora conftat fuifle a Legibus acceptatum, 1. Gall. ff. de lib. & Pofth. in princip. & ibi Bart. n. 12. A lex. n. 21. & alii DD. Paul. in l.fin. n. 2. C.de Poẞth hered. Inft. Cagnol. in l. 1. ff. fi cert. pet. n 182.

Sed quæritur, utrum poffit aliquando mulier fupra decimum menfem uterum ferre. Nam circa id monftra, & fabulæ narrantur; memini me legifle apud Trigaut. lib. 1. de Chrift. exped. apud. Sin. c. 20. fabulari,Chinenfes, quemdam corum Philofophum nomine Lauza,loctuagin ta annis in parentis alvo fuifle geftatum ; & apud Schenck. lib.4. Obferv. tit. de part. plures narrantur hiftoriæ fætuum, qui biennio, triennio, & quadriennio in utero fuerunt geltati. Sed fabulis, & portentis omiffis, Bart. 3 ubi proxime annuum partum & tredecimeftrem quoque admittit, & Concen. quæftion. fing. q. 9. n. 8. & feq. undecimeftrem, & duodecimeftrem partum inter legitimos connumeravit, & ex noftris Arift. 7. de hift. Animal. c. 5.& Nic. Florent. fermon 6, de memb. genit. tractatu 3. ca pite 9. nonnullas mulieres quatuordecim menfibus utero geftaffe narrant, tamen fupra decimum non portari nifi per paucos dies, ut infra dicam, cæteri contendunt omnes Philofophi, ac Medici, & ex Jurifperitis Alex. ubi fupra, & Cagnol. ibid. Licet ergo nonnullæ experientia 4 adducantur partus annui, & majoris, quas hunc pro veris admitti volo, tamen non idcirco quicumque qui duodecimo, aut tertiodecimo,¡vel ulteriori foetus mense edatur, pro legitimo acceptandus eft, hæc enim funt de raro contingentibus, ex quibus quemadmodum non' regulatur Natura, quia præter ejus inftitutum eveniunt, fic neque Leges ea attendunt, ut jam fæpius dixi.

Præcipuum dubium eft de undecimo menfe : nam Gloff. in §. Unum fiquidem. Auth. re reftit. & ea que par. fœtum portari pofle affirmavit per decem menfes duos dies, licet Gloff. in l. Gall. ff. de lib. & Pofth. verbo poft decem, non præfixerit dierum numerum, fed mulic rem parere poffe dixerit ex fententia Phyficorum, per paucos dies fupra decem menfes, quos tamen Gloff. marginalis ad prædictos duos dies reftrinxit, quam opinionem fecutus eft Dyn. fingul. 215.

Quod etiam manifeftius elicitur ex Hipp. in fæpe citato libello de octim. part. in princ. ubi cum decimeftres feptem dierum quadragenariis nafci tradidiffet, fubdit, eos perfectiffimos effe, maximeque ut educentur, convenire, qui in primis quadraginta diebus nati fuerint ; fi 8 enim, inquit, plures accefferint, pereunt. Per hanc e nim moram in utero contractam facile fumma arguitur virium debilitas, tam ex parte fœtus, quam ex parte matris, & torpentis nativi caloris, & expultricis facultatis indicium elicitur, unde mirum non eft, fi cum tales nafcuntur, ob eam imbecillitatem fuccumbere voluerit Hipp. ex cujus fententia apparet, fœtum fupra decimum in utero portari, præter Naturæ inftitutum effe, & nonnifi a morbo evenire, naturaliter enim decimum per longum fpatium tranfgredi non contingit. Ego ta. men non ideo feptenario, aut cuivis alteri numero addi&us fum, qui credam, etiam fupra prædi&os feptem dierum quadragenarios fœtum portari poffe ufque ad dies fortafle trecentos, qui integros decem menfes Solares, 9 aut decem Lunares, & paucos quofdam dies conftituunt; neque ob id periclitaturum eum puto, nifi ex aliquo morbo debilitatus, cum ante naici debuiflet, ad hunc ufque terminum ortum retardaverit.

Dubium porro, quod ex Homero, 11. Ody. tranfa to principio movet Gellius, loco fepius citato Not. Atsic. lib. 3. cap. 16. ex quo etiam repetit Tiraq. in jam mill.es cit. gloff. Jufcept. liber. n. zio. liceat etiam mihi animi gratia difcutere. Nam licet de integro anno ca Homeri verba intelligerentur, ut nonnulli volebant, referente codem Gellio; tamen inter ea, quæ de raro contingunt, liceret & illum ipfum cafum recenfere, & fic fcrupulum omnem ex illo emanantem diluere: cum autem non ita fe res habeat, aliter locum illum exponere neceffe eft, fed apponamus primo hic Homeri verba, apud quem Neptunus alloquitur Tyro Salmonei fiham a fe compreffam in his verbis:

Gaude mulier, perfecto autem anno

Paries fplendidos filios.

Tametfi ergo Gellii ex Cenforino hujus loci explana- 10 &tio pleniffime arrideat, nimirum, quod verbum illud, perfecto autem anno, non de abfoluto, vel confecto anno, fed de anno ad finem properante, vel affecto, ut ipfe loquitur, intelligatur; ego tamen crediderim, Homerum inibi non de temporis quantitate, fed de qualitate temporis locutum, tanquam fi dixiffet perfetto revoluto, vel cum fe revolverit annus, hoc eft, in hoc ipfo anno paries illuftres filios; non autem ac fi dixiffet: cum hic annus ad fuum finem properaverit, paries fplendidos filios.

Neque videntur tam Glof. quam alii DD. abfque Medicorum, Philofophorum confilio id affirmaffe nam Arift. loco fapius citat, de hift. anim. 7. c. 4. nonnullas mulieres undecimum menfem tangere dicebat, & ibid. Qui diuturniores, inquit, quam undecimo menfe nafci videntur, latere putantur: quali ad ejus mentem non infue tus Nature mos fit, aliquos in undecimo nafci, fed bene fupra hunc terminum, fed in undecimo naturaliter puerum nafci pofle probat ex profeflo Vict. Trincavell. Epift. Med. Epift. 5. per totum.

Hippocrates quoque in lib. de feptim. part. in princip. in libello de octim. part. undecimeftres partus admifit, quamvis in pofteriori libro limitare fuam fententiam videatur, & undecimeftres ita quidem, nafci dixerit, ut 6 ex feptem folummodo conftent quadragenariis; atque ea de re dicebat ipfe, quod ducenti octuaginta dies læ pe undecimum menfem apprehendere videntur, eofdem que 280. dies feptem quadragenarios conftituere, ut cui libet notum eft. Secundum hanc ergo rationem undecimeftres ab Hippocrate admiffi, non ideo undecimetres dicentur, quod integris decem menfibus, aliquot un. decimi adjunctis nafcantur; fed quia matres circa plenilunium, feu ultra illud concipientes, primi menfis dis midium, vel aliquot paucos dies pro integro menfe enumerant; unde fi primum menfem ex quindecim, vel paucioribus diebus conftituas, ( præfertim fi menfes Lunares accipias) fupererunt dies ad minus fupra decimum menfem duo, ex diebus 280. nam 263. dies, vel pau cis adjectis horis, novem integros menfes conflant, qui• bus fi menfem addas, ex quindecim aut paucioribus diebus conftantem, vel decem menfes confectos conftitues, vel fupererunt aliqui dies, qui principium erunt undecimi menfis; & idcirco tam Hipp. quam Arift. non dixerunt abfolute, quofdam nafci undecimo menfe, fed folum tangere, feu apprehendere undecimum menfem; at nafci undecimestres, qui integris undecim menfibus in uteto moram traxerint, neuter ipforum affirmavit, & idcirco vel ipla Leges tales partus non admittunt, ut in prædicto S. Unum fiquidem, aperte videri poteft.

Neque abfque ratione velim exiftimet aliquis, me hæc affirmare; licet enim Græcam linguam minime calleam, nec ut eam callere videar, hic propofitum habeam quatuor verbula Græce confcripta ex aliorum ore mendicata apponere; tamen cum ex versionibus ex Græco fermone factis, quibus verbum verbo redditur, tam in Homeri, quam in Hefiodi, aliorumque Poetarum operibus cundem loquendi modum in iifdem terminis alias animadverterim, facillime adducor ut credam, id omnimodam veritatem habere, quod fupra audacter annuebam. Referam ergo quædam loca & ex Homero, & ex Hefiodo, quæ fatis huic rei fidem augebunt, ac deinceps Græca linguæ peritioribus eam rem decidendam libentiffime remitram. In Apollinis ergo hymno Homerus cum de Ju-, none Typhaona pariente verba faceret, hæc habet:

Sed quando jam nottefque, & dies perficiebantur, Rurfus perfecto anno. venerunt hore, Hæc autem peperit neque diffimilem, neque mortalibus, Gravemque difficilemque Typhaona damnum mortalibus. Facit infuper Heliodi locus in Theogonia, qui de Terra pariente Erinnyes, & Gigantes, ex decidentibus fanguinis guttis ab amputatis Caeli teftibus, fic loquitur:

Illa quidem (genitalia) non incaffùm elapfa funz

manu.

Quotquot enim gutte proruperunt cruenta
Omnes fufcepit Terra; cirumvolutis autem annis,
Produxit Erinnyes validos, magnofque gigantes,
Neque mirandum eft numero plurali hic Heliodum di- 1a
xifle, circumvolutis annis, non vero circumvoluto an
no, quia mos Græcorum mihi videtur plurali pro fin-
gular uti. Homer. Iliad. primo:

Suis fuperbiis cito tandem animum perder, Es:
Sed hic cognovit fuis iu mentibus.

& fimiliter paffim ac fæpe ubique apud omnes. Hæc ta-
men minimum dubii parere fortafle poterunt, cum & ob
plures partus, & ob diverfum concipiendi, & nafcendi
modum non idem tempus, ac humanus partus requifiviffe

videantur; adduxi tamen, quod' uno eodemque modo
loquendi ufus uterque fit, tam Homerus inquam in O.
dyffea, quam ipfemet alibi, & Heliodus hic. Sed alios
adducere locos ad rem magis facientes præftabit, & i
dem Hefiodus ibid. in princ. de Memoria cum Jove mix-
ta, ac Mufas pariente verba faciens, fic cecinit:

Novem enim ei no&es mixtus eft Jupiter,
Seorfim ab Immortalibus facrum lectum confcendens.
Sed cum jam annus exactus, circumvoluta vero essent
tempora,

Menfium decrefcentium, diefque multi tranfa&i effent,
Ipfa peperit novem filias concordes.

Sic & in Herculis Clypeo in pr. (qui fortaffe locus cum
Homeri loco magis confonabit ) Hercules alloquens Jo
laum, narranfque fe una cum Iphiclo Jolai ipfius pa-
tre uno partu editum fuifle, inquit:

Moxque nos revoluto anno

Nati fumus, neque ingenio fimiles, neque intelle&u,
Pater tuus, & ego.

Vides ergo, quod idem omnino eft modus hic loquendi Hefiodi, cum loco Odyffea; neque enim poteft hic locus de anno integro intelligi, quia conftat Herculem 13 fuiffe decimeftrem, ex Theocr. Idyl. 13. 36. cujus carmina recitat Tiraq. ubi fupra & ex Plauto pluries in Amphitr. præcipue vero Act. 1. fc. 2. ibi.

14

Nunc de Alcmena, dudum quod dixi minus,
Hodie illa pariet filios geminos duos;
Alter decumo poft menfe nafcetur,
Quam feminatus.

Non igitur, ut mihi videtur, aliud importare hæc ver-
ba poffunt, quam temporis qualitatem, ac fi dixifset Her-
cules, in eo ipfo anno, in quo Amphitryo a pugna re-
verfus cum conjuge fua Alcmena concubuerat, nati fumus
pater tuus, & ego. Itaque loquendi modum potius,
quam aliquid aliud dignum ut ponderetur exiftimaverim,
cui fimilem etiam reperies in facris literis, ut Reg.prim.
6. 1. ver/.20. Et factum eft poft circulum dierum,concepit An.
na,& peperit filium, quod idem eft, ac revolvente fe an-
no, ut Heliodus, & Homerus loquuntur, concepit, &c.
Quod fi hæc eorum locorum interpretatio minime ar
rideat, nifi Gellio admodum addictus fis, interpretatio-
nem eorum recipias, qui annum apud antiquos Græcos
decem menfibus conftitifle voluerunt; quemadmodum
apud Romanos Romuli tempeftate: quam opinionem li
cet Gellius refellat, approbant tamen nonnulli recen-
tiores, ut Andr. Laut. Anat. lib. 8. q. 30. argumento quod
Homer. Eolus fuerit, & apud Eolos annus decem men-
fibus conftaret. Sed quid dicemus ad Hefiodi auctorita
tem, qui non Eolus, fed Bootus fuit? adde, quod mi-
nime conftat, Homer. Eolum fuifle, neque ille ad e-
jus rei confirmationem ullum adducit teftimonium; li-
cet fciam ejus fententiæ favere Herod. in Hem. vita.

Verum enimvero hæc, non ut Gellio contradicerem, diAa funto, fed ut opinionem meam, qealifcumque ea fit, recitarem, quanquam fortaffe ob Græcæ linguæ imperitiam, illud minus mihi liceret ; excufatione tamen dignum me exiftimabit, quifquis recto, ac fincero animo hæc leget. 16 Ex his autem, quæ fuperius adduxi, jam eam conclufionem eliciamus, poffe humanum partum perpaucos quofdam dies fupra decimum menfem prorogari, acceptis etiam integris decem menfibus, quos tamen paucos dies ad certum numerum reftringere debemus : nam fu17 pra decem dies vix unquam illud fieri pofle crediderim, rariffime etiam & intra eofdem decem dies per dies autem tres fupra decimum menfem ( ut cæteras quafdam hiftorias, monftrofas potius, quam naturales præ. teream) obfervavit Amat. Lufi. Curat. Med. Cent. I.curat, 27. quem cum aliis refert Schenck. in observ. ubi supra. Quando vero decem dierum, decemve menfium apud me fit mentio, ne fufpiceris, me numero alicui efle addictum, ut fuperftitiofe credam, ob ejus numeri qualitatem non pofle tales terminos prætergredi; imo ego nihil quicquam omnino virium numeris tribuo; quod etiam ftrenue defendit Mart. Delr. difq. Mag. 1. 1. quæft. 18 2. per tot. credant cæteri, prout ipfis melior ratio, aut præceptorum auctoritas perfuadet.

SUMMARIUM.

Signa non vitalis fœtus funt in duplici differentia.
2 Signa demonftrantia fœtum non debito tempore fuiffe
editum, & n. 4.

3. Cur fine unguibus quidam nafcantur.
5 Signa non vitalis fetus ex defectu aliquarum condi.

tionum.

6 Signa ex parte matris.

7 Signa ex matris habitu.

8 Signa ex parte fœtus.

9 Signa ex iis, que partum concomitantur.
10 Partus geminatio in bomine non naturalis. Amplia ut
n. feq.

12 Plures duobus nafcentes difficillime, aut nullo modo
nifi de raro vivunt.

13 Conjectura urgenti fama intempeftivi fœtus.
14 Cafus, de quo in l. fi pater, ff. de fol. & lib. eft ex raro
contingentibus.

Is Alie conjecture non vitalis fœtus, & n. 16, 17. 18.
19 Conjecture intempeftivi fetus ex Legumperitorum opi-
nione defumpte.

20 Signa fætum vitalem futurum demonftrantia, ex Mafc.
21 Otimeftris partus ultra octo dies vivere non poteft,
confutatur ibid.

22 Alie conjecturæ, demonftrantes fœtum fuiffe vitalem,

IN

De Siguis non vitalis fœtus.

N fuperioribus quæftionibus de debito nafcendi tempore, & quonam dierum, aut menfium numero vitalis fæet us edatur, jam pleniffime actum eft. At quia non conftat interdum, quot menfium editus fit fœtus, & idcirco in dubium vertitur, utrum vitalis fit, necne, aut etiamfi de tempore conftet, tamen ex aliquo acci denti, & aliarum caufarum defectu certi non fumus, an vivere poffit, vel neceffario interiturus fit; ea de caufa breviter videndum nobis eft, ex quibus fignis colligere liceat, an fœtus debito, vel non debito tempore natus fit, & utrum fupereffe poffit, necne, etiamfi jufto tempore in lucem fit egreffus: nam & hoc ipfum poffet inter Jurifperitos agitari.

Nonnulla ergo figna funt, quæ fœtum ex eo, quod I non jufto tempore fit editus, non vitalem illum oftendunt: alia vero, quæ ipfum ex aliis caufis vivere non poffe commonftrant. Foetum immaturum, & non na- 2 tum debito tempore, fignificat membrorum, & conftitutionis ipfius corporis imperfectio, ut quia meatus vel nimis adapertos, ac patentes, vel occlufos, & omnino obferatos habet, vel digitos pedum, manuumque non interftinctos, fed invicem cohærentes & unguibus caren tes: hoc enim fignum non vitalis foetus ponitur ab Hippocr. in lib. de fuperfat, licet Arist. 7. de bist. Anim. c.4. nafci quofdam fine unguibus tradiderit, ex immodico falis ufu a prægnante matre ufurpato; cujus rei rationem z reddit Mercur. lib. 1. de morb. mul. c. ult. inf.

Quinetiam fi in lucem veniens fœtus vocem non emit- 4 tat, conjectari poffumus, eum non jufto tempore natum fuifle, aut ex aliqua morbifica caufa debilitatum ita, ut non vitalis efle facile poffit; qua de re feptimestres, & octimestres, ut alias dixi, nafcentes vocem nullam edunt, tefte Al.lib. 2. probl. cum his tamen alia etiam indicia quærenda erunt, quæ omnia fimul juncta facile demonftrabunt, fœtum non effe maturo tempore natum; neque enim adeo difficile eft hoc ex iis fignis venari ut putat Mafcar. de Prob. concl. 11 46. n. 30. vol.3.

Porro non vitalis fœtus ex aliarum conditionum de- 5 fectu cognofcitur, ex fignis partim defumptis ex parte matris, partim ex parte ipfius fœtus, partim vero ex iis quæ in partu fieri folent. Nam primo ex parte ma- 6 tris præfumi poteft fœtum non futurum vitalem, fi mater in præcedentibus menfibus vel longis moleftifque vel acutis ægritudinibus fuerit affecta: non enim ex iis fola mater male habet, fed plurimum, & maxime ipfe fœtus, & ut valet mater, ita & puer, Hipp. de Nat.Puer. coinquinatur enim fanguis ipfius matris ex morbis, qui a puero attractus neceffario ipfum pejorem conditionem fæpius attrahit, quam mater fit. Ex habitu etiam matris elicit Hipp. in lib. de fuperfet. foetum non pofle nafci 7 vitalem, in his verbis: Que partui vicina cavos habet ocu. los, faciemque fubtumidam, cuique corpus totum, ac pedes intumefcunt, tamquam alba pituita detenta videatur, fi ei aures & fummus najus albefcant, & labra livida fuerint, fetus quos geftat, mortuos parit, vivos male habentes, neque vitales, &exangues veluti morbofos, aus prius minime vitales peperit. Sic & quæ mammas graciles, & flac, cidas habet, aut fi multum ex illis lac effluat, fœtus male

fanos,