LECTORI MEDICO. AUCIS tecum feorfim agere, Lector Medicinæ ftudiofiffime, defidero: funt enim quædam in hifce Quæftionibus, quorum ego te peculiariter admone. re, vel de his ipfis me breviter apud te excufare debui. Multis tamen brevitatis ftudio omiffis, paucula hæc, tua bona venia, fubdam. Etenim quod hic quædam ficco, ut ajunt, pede tranfegerim, quæ tamen a me audire, ut qui a communi doctorum hominum opinione in plerifque diffentiam, defideraffes, tibi fortaffe minus probabitur; mancumque in hac parte me fuifle judicabis: fi tamen ad Operis inftitutum temetipfum convertas, me nullo modo deliquiffe fateberis. Erunt præterea ex Medicis quidam adeo religiofe Præceptorum verba & dogmata obfervantes, ac recolentes, ut in hæc incidentes, quæ aliquando contra Præceptorum fententias prolata funt, nefas hoc non folum remittere mihi recufabunt, sed condigna pœna tale piaculum effe plectendum ferio affirmabunt; quafi Philofopho viro non nifi alieno ingenio liceat philofophari, aut quafi humano generi id primum profit, quod Plato, aut Ariftoteles locuti fint; quod veritatem autem, aut falfitatem adstruerint, nihil. Num tantum poffe debet perfonarum acceptio, ut magis attendendum ducatur,quod quifquis fit loquatur,quam quid loquatur? Te vero valere talis farinæ homines jubere exiftimo,qui quafi cftro perciti in arma,& ignem fe conjiciunt,cum quid contra Præceptorum fuorum auctoritatem aliquem protuliffe audierint. Ego Præceptores fummo honore afficiendos effe fentio; cæterum quemlibet philofophari, etiam contra eorum dogmata, non folum non improbandum, fed laudandum, nec modo non negligendum, fed optandum: neque enim aliter in dies magis magifque veritas elucefcit, etiam ex his, quæ contra ipfam veritatem pronunciantur. Quod ergo hic me tantopere in multis Medicinæ ac Philofophiæ Præceptoribus primariis contrariari comperias, fcito,Deum hominefque teftor, non nifi rerum veritatem indagandi avidum id me patraffe: & licet potuerit vana veritatis species me decipere, tamen non ob id accufandum me erroris exiftimes, quifquis es, qui veritatem præ omnibus amandam, ac recolendam cenfes. Si quæ vero alia funt, quæ a Medicorum ftylo abhorrere tibi videantur, naufeamque tibi facile excitent, præter rem ita me hæc difpofuiffe ne putes: cum Jurifperitis enim agentem, non aliter fcribere oportuit. Sed tu quæ tua funt, æquo accipias animo velim; quæ vero ad te minus pertinere videbuntur, valere finito, ac tu quoque vale. IDEM LECTORI LEGUMPERITO. EREBAR, cum ad hæc exaranda jamjam me ipfum accinxiffem, ne illud Plauti mihi objiceretur in Poenul. act. 4. fcen. 2. M. Omnem operam perdis. S. Quid jam? M. Quia doctum doces. Inanis enim, ac flocci pendenda opera videri cuiquam poterat in iis ipfis Doctorem Legumperitis fe præbere, quæ jam ipfi in fuis monimentis rata ac fancita habent, & quæ ipfi poterant vice verfa quemlibet doctum Virum non me ipfum modo edocere. Cum tamen animum advertiffem, ac humaniffimos, & æquiffimos rerum arbitros comperiffem, unicuique in Arte fua plurimum tribuere, . feptimo menfe, ff. de ftat. bom. l. 1. ff. de ventr. infpic. & ibi Bart. num. 3. ac præfertim Medicis in iis, quæ ad Artem Medicam fpectant, ftandum effe, illos fanxifle, Guid. Papa fing. 780. Mafcard. de Probat. Concil. 134. num. 2. Vol. 2. Rota in novi. decif. 620. num. 1. par. 1. & facit ex noftris Hippocrates in lib. de vet. Med. in prin. inanem illum timorem abjeci, ac provinciam hanc licet fupra vires mihi laboriofam, libentiffime fufcepi. Neque enim extra Artis propriæ limites progredientem, tanquam vilem futorem ultra crepidam judicium ferentem, nafo, quifquis fit, me fufpendere adunco jure poterit. Bona igitur fpe ftimulatus ad operis finem propofitum affequendum to. tis nerv s contendi, qui talis fuit, ut Jurifperitis primo, ac dehinc etiam Medicis ipfis fcriberem, ac utrifque, quoad fieri poterat, fatisfacerem: quod quanto labore præftite. rim, nullus unquam judicare poterit, nifi is, qui fingulas per fe, hujufce Operis partes diligenti examine perfcrutabitur. Neque enim út Jurifperitis rem gratam facerem fat habui eas materias, quæ ad propofitum argumentum pertinebant, noftro, Medico nimirum more, pertractare, fed omnino me in Jurifperitum transformare tentavi, ac in omnibus, & per omnia legaliter agere: quod an mihi laboriofum fuerit, ipfe, Legumperite optime, veritatis Judex perpendito ćum namque, ut excogitatum fcopum affequerer, plures doctorum hominum auctoritates congerere mihi neceffe fuerit, folas Medicorum non fufficere apertiffime videbam, fed una ipfarum Legum fanctionibus, ac Jurifconfultorum teftimoniis omnia quæcunque dicerentur, munire, non minus Lectori Legumperito jucundum, aut utile quam omni ex parte mihi neceffarium effe duxi. Ergo Legum, earum Interpretum, cæ terorumque Doctorum volumina revolvere jamjam deftinans ad 2 operam, licet inexper tus, me accinxi, neque enim alicujus opera in ea re uti aut animus fuadebat, aut fcribendi occafio permittebat. Induftrio denique labore, quod mihi propofueram, fi non integre, faltem aliqua ex parte affecutum me effe, etiam ipforum non infimæ conditio. nis Jurisconfultorum teftimonium promittebat: tamen omnia tuta pertimefcens, adhuc anceps, & hæfitabundus hæc in lucem exire vix affenfus fum, ut qui fatis fuperque perfpectum habeam, me quoad hanc hujufce Operis partem, pedem in alienum chorum intuliffe: unde facile dubito, ne imprudens extra chorum exiliverim. Fortafle etenim ob Legalis fcientiæ imperitiam, & non fanum intellectum facile eveniffe potuit, ut textus, ac Doctorum auctoritates aliquas ad rem minime adduxerim, & e contra, quæ ipfis Jurifperitis protrita, mihi tamen ignota, commode, atque apte ad rem adduci poterant, nihilo fecius adduxerim. Pluribus etiam auctoritatibus dicta quædam peculiaria munire cum Jurifperitis agentem oportebat, qui fine lege loqui erubefcunt (quod apud illos protritum eft, & te. ftantur ex noftris Roderic. a Caftr. in Med. Polit. lib. 1. cap. 12. & Obicius de Nobil, Med. dial. I.) quod tamen ob fcribendi modum a noftro alienum prætermiffum eft. Potuit & illud factum effe, ut multa longioribus forte fortuna pertractaverim, quam materia, & Modernorum defiderium fumma, ac perfpicua brevitate gaudentium, Gloff. in l. 1. ff. de eo quod mer. cauf. requireret, quinimo etiam, ut pleraque obscuriori verborum lerie a Legali facilitate abhorrente difcufferim; quæ tamen omnia gratis condonare mihi jure poteris, humaniffime Legumperite, eaque aut tantifper laudare, aut non omnino vituperare, fi modo æqua lance cuncta librabis. Vale. Jurifperitia Medicinæque Antefignano, D. PAULO ZACCHIÆ RBIS terrarum univerfus in te admira, bundus oculos mentemque fuftollit,ob in fignia virtutum tuarum germina, quibus Rempublicam literariam perpetuo, æternumque duráturis maximis monumentis, ab injuriis temporis vindicatis condecoratam exor nas. Ad te enim omnium gentium Typographi veluti Cervi fitientes, per Epiftolas ad fontem limpidiffimum doctrinarum, aquarumque fcientifica rum indeficiens flumen fitim expleturi, facto agmine accurrunt; cum intelligant, te non otio præoccupatum; fed licet affiduis curis irretitum, femper vigilantiffimum, tuis Quæftionibus Medico-Legalibus augendis & præditandis fedulo in cumbere, quo factum fuit ut Avenionenfis Typo graphi efflagitationibus, & amici ftimulis follicitatus, eidem Opus auctum (jam vero Lugdunen fi prælo longe præftantius, & altero Volumine ditatum) tradere decreveris. Gaudeo & gratulor, ftudiofiffime & amiciffime Vir, fubter tuos labores jure merito torcularia gemere, iterum atque iterum facere, ut famam fiterariam librorum Parafiti poffint exfatiare. Enim veto Theologiam ego cum Medicina maxime prælucere oftendi, cum animo & corpore homo conftituatur, quibus quidem illæ piæfident; & ut partes neceffario connexas regunt & gubernant. Tu vero Medicinam cum Legum peritia, ad currum humanæ vitæ pertrahendum, quafi Ibim & Ciconias & Grues fimul, & ge. nio & ingenio difcrepantes, conjunxifti, & facro fœdere copulafti, ut quænam harum major & excellentior fit, non dignofcatur: quæcun que enim comparatio odiofa a te utriufque congrua dilucidatione de medio tollitur, & de letur, Quare non iniquum alicui videatur, fi tuo genio meum ingenium junctum faciens ex mea prolufione quam Pifis habui antequam ad Ariftotelem & Platonem explicandos accederem, aliqua fuperaddam. òmni munimentorum genere carerent illas enim invicti Civium animi, & durata perpe tuis laboribus corpora, fatis tutabantur. At fi ne Legum præfidio non domus ulla, non civitas, non hominum inter fe focietas, non ipfa denique rerum univerfitas ftare, nedum vigere ac florere ad punctum temporis unquam poteft. Habent fuas leges elementa, habent cæleftium fphærarum converfiones, habent fydera ftatis temporibus nafcentia, atque denafcentia, habent folaria phænomena fubinde genita, & corrupta, habent annuæ tempeflatum viciffitudines, ipfi ludi, & quod incredibilius eft, ipfa legibus infefta latrocinia legibus ftabiliuntur & constant : videlicet legibus fublatis, nutquam locorum tu ti, ut falvi effe poffemus. Nam illico infeftabuntür maria piratis, graffatoribus itinera, fori ac viæ ficariis: publica ac privata omnia occupabunt rapinæ, facrilegia, cædes, infidiæ ftupra, crudelitas, furor: fola enim vis & improbitas, fola libido, & audacia, fola amentia, & potentiorum impotentia ubique debacchabi, tur. Quare merito quidem, fed tamen nimis modefte ii, quibus Legum fcientia & auctoritas eft, fefe Jurifperitos ac Sacerdotes, vetuftiffimo cognomento appellant; ecs enim nos magnificentius, ac juftius Patriæ Parentes, Toge Or namenta, Columina Reipublicæ, Orbis Oracula, Cortinam æquitatis, juftorum Refponforum Tripodem, veras Sibyllas, ex abditis Sacrofan &tarum Legum arcanis veritatem hominibus pandentes, Bonorum Portum, Aram Innocentium, communis falutis tranquillitatifque Cuftodes, ac Præfides appellabimus, quorum vigiliæ omnium fomno & quieti excubant; quorum negotium Civitatis otium fuftentat; quorum labor & induftria noftris deliciis defudat, quorum deni. que occupatio, omnium vacationi gloriofiffime famulatur horum maxima copia Romana Urbs, Orbis compendium præfulget, cum præfertim cujufque exteræ Nationis majores Viri ad fuam doctrinam oftentandam genio indulgentes advo centur qui quidem Minervam, Mercurium & Apollinem præfides habent, non ficta anti quitatis monftra, fed Sacro-fanctæ Ecclefiæ ves ra propugnacula. Quid autem de Medicorum clariffima ac pene divina Arte dicam, cujus nobilitatem utili tatemque divinæ inventioni confecravit Antiquitas? Et vero quid in hac vita falutarius hac Arte reperies, quæ vitam falutemque omnium regit ac tuetur? Quid tam admirabile, quam unum tum inhiantibus, & avaritiæ deditis exercetur; quo fit ut vere dici poffit: Sei fua compagna Medicina mia, unum hominem cum infinitis morborum exer- jam in Medicinam ipfam, quod maxime il citibus in noftræ mortalitatis campo conflicta- lacrymandum, & deteftandum eft, poffit jure ri, atque ita confligere, ut eos in fuo regno, merito retorqueri præ Medicorum ignorantia li in fuis caftris, fuis ipforum armis profliget at tantium magna caterva tantium magna caterva, quæ Artem nobiliffi que debellet? Quid divinius quam (quod vix mam foedat & deturpat, quia nimirum probi femel de Hercule mentiri aufæ funt fabulæ) ve- & docti non eliguntur, ideóque ut Ars vilis riffime tamen Medicum in dies atque horas cum habetur: quia fcilicet quocunque fordido minimorte luctari, nec folum colluctari, fed captifterio fervorum proprio, ab aliquibus auro tanvas etiam animas, prope de Orci faucibus eres ptas, iterum in defperata, dereli&ta, & quafi depofita corpora ad hujus ufuram lucis fæpe ac fæpius revocare? Mihi quidem iftis vitæ morralium Imperatoribus (fic enim Medicos appellare licet cum fapientiffimo Viro, quibus illi ipfi ultro parent, qui cæteris imperant) nulla unquam videntur fatis ampla præmia honorefque debiti, a gratis Civibus decerni poffe, ut enim homini nihil vita carius, nihil valetudine jucundius, fine qua voluptates ipfæ nihil habent voluptatis; ita nulla Ars huic Arti de hominum communitate benemeritæ videtur anteponenda quippe quod facratiffimæ auxiliatricis Dei ma nus digno fit nomine condecoranda. His excellentiffimis vitæ humanæ Reftauratoribus maxime abundat Romana Civitas, & prælucet Panatheneum fapientiffimum, inter quos tuo Genio faventes, valde confpicui funt Profeffores eximii, Illuftris in primis Gabriel Fonfeca, Sanctiffimi Pontificis Innocentii X. Medi cus intimus, D. D. Joannes Benedictus Sinibaldus & Jul. Cæfar Benedictus, fapientia inclyti, & evulgatis libris famigerabiles, cum aliis quam pluribus doctiffimis; quorum catalogum fi attes xere vellem, longum nimis effet: & eorum no. mina tantum mihi vifum neceffarium fuit recenfere qui tua Opera mecum fingulariter admirantur, & ut cedro & cælo digna oppido venerantur. ad Medici namque fculapii de fanguine con creti & coagmentati, ac benigna fuavique venerandi Senis aura afflati, igneque acutiffimi facundiffimique Medicorum Principis accenfi, fefe cum his veluti Caftores, & Polluces in hujus vite tempeftatibus nobis præoftentant, quorum in debitas laudes fi excurreret Oratio, neque os, neque lingua, neque pectus has vero officio pof fet unquam fuftinere. Sed proh dolor adeo ex crucior, ut jam ficut dum in Pifano Lycao præludebam, & iniquam parœmiam de medio tollere conabar, quæ fic fonat Povera e nuda vai Filofofia, Sed fi olim jam vulgare decantabatur Elg gium de utraque Scientia, de qua tu es Cori phæus fingularis, & benemeritus Primipilus: Dat Galenus opes, dat Juftinianus bonores; Falja eft pro doctis utraque norma Vixis: addo ego Pentametrum carmen, ut diftichum compleatur ad noftrorum temporum calamita tes, & miferas conditiones deplorandas nam vice verfa, etiam nunc dici poteft de aliquibus Viris infignioribus; Juftinianus opes, & dat Galenus bonoves. Sed propter neceffitatem ab invidis & detra&toribus finiftro & iniquo fenfu acceptam, ejus a Sapientum vere Sapientiffimo facta digna exornatione. Nam aliqui in Medicinam nimis in jurii & calumniatores, fic fenfus fapientiffimos male contra diftinguunt, & interpretantur, & Legumperitiam & Medicinam debacchantes ditum a Joan, Botero relatum, male fuo malo. trifulcis ferpentum malignis linguis evibrant. Sed cum veræ Medicine Impofloribus parum in mea Jatrichymia, omnibus numeris abfolutiffima, obtruferim, & offis veluti cerbereis fœ tida ora occluferim, fatis fuperque fit dictum, Vive diu felix & incolumis, & aliis prælo dignis tuis partibus elambendis ne parcas, ut Refpubl. literaria poffit illis perfrui & præditari. Ofculor enim inter fingularia Opera tuum de morbis Hypochondriacis jam tertiam impreffionem expertum, ob fedulam & meditatiffimam. diligentiam in hujufce compaginatione, & elucidatione, a nemine occupatam: cui ego fingulares meas animadverfiones & obfervationes pro prima impreffione veluti encauftum varie coloratum anulo tuo pretiofiffimo paro condecoran do, & magis confpicuo reddendo. Vale & iterum vale, mi Amantiffime Medice Roma ne Catholice. Ex meo Mufæo Kalend. Decem bris 1651. Tibi deditiffimus & obfequentiffimus D.S.Jatropbiloeuchymicus, AD agenda re una, multiplicate delinquunt, variabi les funt. Tu quicquid varietatum amplecteris, quæ. ftionem tuam femper reddis unam; & quocunque in eadem divertas, quantumcunque deflectas, & quidem ultro, licet multum in alieno progredi vi dearis, continenter tuam caufam agis (tua porro caufa noftra eft) unus femper idem legenti, fixus in te ipfo confiftens, a via declinans, fed non ab. errans a negotii conftantia. Quod autem tuum fit negotium, fatis mihi dictum volo. Iftud addo, quoniam gratulatio, & gratiarum actio ex uno grati animi fonte procedunt, te in utroque haberi a me luculenter; & quod tuum publice eft meritum, quod privatum officium, meæ te obfervantiæ nomine non fraudari. Vale, per quem cæteri valent, v111. Kal. Octobris ciɔ 190 xxxiv. Xegifti monumentum ære perennius. Ad Septennarium devenifti Opus, qui facratiffimus eft Numerus in arcanis Oraculorum. Mirandus es femper, quanto magis in his, quæ porten ta funt?co fane mirabiliora, quod tua digna erant, ad quæ auri pretio unufquifque cordatus accederet; nunc & fine pretio, & cum gratia vifuntur. At tu prodigiofus es, mi Paule, in tractandis monftris. mira doces, qui generi humano prodes mirifice, vel in noxiis, quæ declinari nec poffunt. Non Hercules tantum præftitit, domito: ille monftrorum. Tibi vero nequaquam ulterius procedendum immortalitatis gratia; nam finguli tui labores cæteros vincunt, poftremus te ipfum. Nonne fummus ipfe naturæ Conditor die feptimo ob operibus re- A PUM quievit? Bonum omen. Tibi naturæ abdita promenti bene requiefcendum fuit a labore jam feptimo. Ecquid amplius negotii faceffat tuæ Arti natura effœta, quæ fpumat noxia, & in Monftra degenerat. Tu autem Obftetricis more, ac Nutricis charitatem omnem explentis, artem profers multiplicem, fcientiam omnigenam in Monftris omnigenis exhibendis. Cætero in publico bono tu nafceris, dignus qui publico honore non exci das. Nam univerfo ifto tuo laudatiffimo, ac longe lateque extra Italiam circumacto feptem Vo luminum complexu, quafi compacta eruditionis Sphæra, duobus veluti infiftis polis, omnem humanæ vitæ rationem omnino regentibus. Homines quippe, & animo conftamus, & corpore. Cor. pus Medica Artis beneficio fervamus, animum Juris imbutum prudentia, rebus arduis & cenfendis, & peragendis reddimus. Tu circa utrum. que verfatus, Scientiam conflas Medico-Legalem, & perficis. Quid univerforum beneficio aptius, quid falubrius a viro & Hippocratem, & Juftinia num prodigio velut bicorpore contrahente, pote rat expectari? Omnia finguli debemus tibi, cui debemus quod bono Regi, & Medico optimo de beri ufquam poteft. Nec fane ita diffanum a re Medica regnum dixerim, ut fidem negem fapientiffimo omnium Regi, qui virum populis ineptum medendis, eam unam ob caufam, regnandi facit exortem. Age, mi Paule, ceffandum eft; & tu. te in oftenta defifti, qui poftrema hac fœtura fa. ne monftrofa, & nobilem te, & geminum facis. Vives geminata forte immortalitatis. Volitabis per ora virum gemina fublimis pluma. Non tanti fuere Medico-Reges veftri illi Avicenna cum reliquis, quorum nomine Arabia fuperbit, feipfa fœlicior. Neque tu, fi ipfa Phoenicis pluma nitaris, altiore volatu, ac perenniore infurgas. Nam calamus ifte tuus, & inde fublimis, quia fcite hæ ret terreftribus, five conftat, tuto & cum dignitate procedit vel in humilioribus; non præpeditus indagine, non varietate diftractus. Cætera fileo; id affero mirum de te. Plerique docti in Ad eundem Idem. Juncta fimul diverfa,unum dant furgere Monftrum, EX LEONIS ALLATII URBANA RUM RECENSIONE. PLUS ZACCHIAS Medicus Romanus edidit 1. Quæftionum Medico-Legalium lib. 1. Romæ apud Jacobum Mafcardum 1621. in 4. Continet 1. De atatibus. II.De partu legitimo, & vitali.III.De prægnantia, fuperfœtatione, mala. IV. De morte cauja partus. V.De fimilitudine, & diffimilitudine Natorum. Quid in his Zacchias præftiterit, ex hoc vel folo Tractatu, non Juris tantum, fed aliarum etiam fcientiarum confultiffimus Clemens Merli nus, Romanæ Rotæ Auditor, in Romana Dotis, feu Filiationis fub die 11.Decemb.1624. teftatum fecit. Scribit enim: Erudite, ac luculenter docet D.Paulus Zaccbias Quæft. Medico-Legal.10.1.tr.5. quæft.4.per totum,ubi monet fimilitudinem natorum non effe levem, ut aliqui ex Juris-Confultis autumarunt,fed im mo urgentiffimam conjecturam : quia bujufmodi fimilitudo non a fimplici imaginatione, fed magis ab infiti temperamenti convenientia regulariter proficifcitur: quod Philofopbicis rationibus oftendit. Et noviffime S. Rota illum appellavit Evi noftri alterum Hippocratem, in Bononien. Fideicomm. de Buccafer reis 24. Maji 1655. coram Reverendiff. Zarate. 2. Quæftionum Medico-Legalium lib. II. Roma apud Facciottum 1625.in 4. Tract. I. De Dementia. II. De venenis, III. In Leges aliquot ff.de ædil.ædicto. 3. Quæftionum Medico-Legalium lib. 3. apud eundem 1628. in 4. Tract. I. De impotentia coeundi, & generandi. II. De morborum fimulatione. III.De pe fte, & contagio. 4. Quæftionum Medico-Legalium lib.4.ibid. apud eundem 1628. in 4. Tract. I. De Miraculis. II. De Virginitate, & Stupro. 5. Quæftionum Medico Legalium lib. 5. apud eundem 1630. in 4. tract. I. De Jejunio, & Quadragefima. II. De vulneribus. III De Membris, eorumque mutilatione, IV. De Aere, Aquis & Locis. Qua editæ funt etiam Francofurti in 8. & Lipfiæ apud Eliam Rehefeldium 1630. in 4. 6. Quæftionum Medico-Legalium lib.6. in 4.tract. 1-De |