ftium quidem illa spolia, et parta belli jure: ceterum inde primum initium mirandi Graecarum artium opera, licentiaeque huic sacra profanaque omnia vulgo spoliandi factum est: quae poftremo in Romanos Deos, templum id ipsum primum, 3 quod a Marcello eximie ornatum est, vertit. Visebantur enim ab externis ad portam Capenam dedicata a Marcello templa, propter excellentia ejus generis ornamenta, quorum perexigua pars com4 paret. Legationes omnium ferme civitatium Sici

GRON. licentiaeque huic etiam Florent. Voff. Ber. Hav. aliique meorum. Similiter etiam in uno ex Colbertinis invenit Doujatius, qui tamen in vulgato nihil vitii effe addit. Codicum nihilominus auctoritas efficit, ut huic malim. Solent autem hae voces saepe in Mtis commutari. V. 1, 20, 2. 2, 40, 13. 4, 49, 8. 5, 18, 5. 7, 40, 5. 8, 3, 2. c. 12, 10. 9, 31, 3. 38, 42, 9. et alibi. Cauffa est similitudo literarum in et ui in scriptura Longobardica, de qua v. ad 3, 49, 6. 7, 33, 8. et 21,40, 8. Cl. Crevier. hinc malebat, idque tuetur partim consensu omnium edd. et cod. Victor. partim quod optimus vulgatae lectionis sensus est, partim quod in emendatione Gronovii ta initium mirandi et licentiae huic inconcinnam orationis structuram efficiunt. Verum editionibus et uni cod. cui tamen etiam quidam meorum favent, obpono integerrimorum et plurium codd. fidem. Deinde in eorum lectione haud pejor, quam in vulgata, sensus est. Quin et, si vulgatum velis, nescio, quam elegantiam captare voluerit Livius in illis inde primum initium miran. di, et licentiaeque hinc. Denique cauffam non video, cur in

emendatione Gronov. orationis structura inconcinna vocetur. Variationem enim structurae, quae obfendisse virum doctum videtur, paffim Livium quaesisse, ejusque ftilo propriam effe, infra videbimus ad 38, 39, 10.

Quae poftremo in Romanos Deos] Signa tabulasque et spolia Sicu. lorum intelligit. SIG. Livii sensus est, licentiam spoliandi templa hoftilia, quae ex hoc Marcelli facto originem sumsit, postea in templa Romana, et quidem etiam in illud ipsum vertiffe, quod Marcellus à se dedicatum spoliis Siculorum exornavit.

Templum id ipsum] Intelligit haud dubie aedem Honoris ac Virtutis, de qua est 27, 25, 7. et 29, 11, 13. Cicero 4. Verr. 54. de Marcello: Victoriae putabat esse, multa Romam deportare, quae ornamento Urbi esse possent; humanitatis, non plane exspoliare urbem. etc. Romam quae asportata sunt,ad aedem Honoris atque Virtu tis, itemque in aliis locis, videmus. Haec aedes intra, an extra urbem fuerit, non satis compertum esse, scribit Borrich. in Antiq. urb. Rom. fac. c, 3. Sed Nardinus 3. Rom. vet. 2. plane probabili

liae ad eum conveniebant. Dispar ut caussa earum, ita conditio erat. qui ante captas Syracusas aut non desciverant, aut redierant in amicitiam, ut socii fideles accepti cultique: quos metus poft captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt. Erant tamen haud parvae reliquiae belli 5 circa Agrigentum Romanis: Epicydes et Hanno duces reliqui prioris belli, et tertius novus ab Hannibale in locum Hippocratis missus, Libyphoenicum generis Hipponiates, (Mutinem populares vocabant)

argumento extra urbem fuiffe disputat. Ejus sententiam confirmat locus Livii 26, 32, 4. Si ab inferis exsiftat rex Hiero,quo ore aut Syracusas, aut Romam, ei oftendi posse? quum, ubi semirutam ac spoliatam patriam respexisset, ingrediens Romam in veftibalo urbis, prope in porta, spolia patriae suae visurus sit. Quod autem Livius hic sine diserimine templum et templa dicit, id interpretationem capere pot. est ex his, quae 27, 25. scribit. DUK. templumque id ipsum Flor.

§. 3. Visebantur enim ab externis] Ita legendum effe, monuit Cl. Haverk. ad Tertull. Apolog. c. 25. non videbantur, quod tantum exftat in poftrema Gruteri et paucis quibusdam cam secutis edd. pro quo Gronov. iterum visebantur revocavit.

§. 4. Omnium ferme civitatum Siciliae civitatium Siciliae Florent. et edd. Mediol. anni 1480. et Tarvis. prior. V. ad 33, 20, 11.

§. 5. Libyphoenicus generis Hippocinatis] Libyphoenicis generis Hipponatis melius implet aures. Libyphoenix nominandi casus est, et non Libyphoenicus. Hippo ad

haec oppidum Africae nobile, unde Hipponas Hipponatis videri potest deductum. Verum hacc conjectura est. SABELL. Quidam Libyphoenicum legunt, ut generis cum Hipponatis conjun- ̧ gant, quasi qui Hippone natus fuerit. At ego Hipponates (quanquam varie hoc legitur, Hippocinatis, Hipponiates, etc.) "nominativi casus effe puto, et nomen Mutines effe. Itaque conjungenda Libyphoenicis generis. Fertilissimum autem solum tenebant Africae Libyphoenices inter Bragadam ac Syrtim parvam, quo loco eos etiam conftituit Ptolemaeus. GLAR. Hipponiates non est proprium viri nomen, sed patriae, id est, ab Hippone urbe Libyae. ut enim a Crotone Crotoniates, sic ab Hippone Hipponiates. Viri autem nomen effe censet Glareanus. Caeterum Pacdian. in Pison. [c. 22.] ex Varrone tradit, huic Mutini, quod in Sicilia cum equitatu suo transierat ad Romanos, civitatem datam, aedesque et pecuniam exlaerario. SIG. Vet. ed. Libypenicus generis Hippocinatis. Pall. Libipenicum generis Hippacinatis. GEBH. Hippativatis Hav. Ippocinatis Ber. (in quo tota vox a m.2. expungitur Hippacinatis vel Hippacinates reli

vir inpiger, et sub Hannibale magiftro omnes belli 6 artes edoctus. Huic ab Epicyde et Hannone Numidae dati auxiliares: cum quibus ita pervagatus est hoftium agros, ita socios ad retinendos in fide animos eorum, ferendoque in tempore cuique au7 xilium, adiit, ut brevi tempore totam Siciliam impleret nominis sui, nec spes alia major apud faven8 tes rebus Karthaginiensium effet. Itaque inclusi ad tempus moenibus Agrigenti dux Poenus Syracusanusque, non consilio Mutinis, quam fiducia, magis ausi egredi extra muros, ad Himeram amnem

mei. Ippacinatis vel Tpacinatis Hearnii Oxon. Reliquorum codd. et edd. lectiones v. apud Gronov. Dissert. epift. in Livii loca quaed. Geogr. p. 24. qui legendum censet Libyphoenicum generis Hippacrites. Rationes emendationis latius apud eum videri possunt. Veram hanc Livii scriptu. ram effe poffe, adsentitur Cl. Crevier. non diffitetur tamen, magnam sibi suspicionem oriri, parum intereffe, utro modo le gatur hoc nomen, Hipponiates, an Hippacrites, et eamdem utroque nomine patriam Mutini adsignari, nempe Hipponem Diarrhytum. Quum enim duplex urbs Hippo in Africa fuerit, altera Hippo Diarrhytus, altera Hippo Regius cognominata, priorem prope Uticam, pofteriorem in Numidia, Diodorus vero memoret "Iллоν äкрav ab Agathocle captam prope Uticam, 1. 20. p. 761. et "Inлov äxpav ab ejus filio Archagatho in Numidia ex pugnatam p. 763. utramque urbem Hipponem eo nomine indicari putat, adeoque eorum incolas aeque Hipponiatas atque Hippacritas adpellari poffe. Quod si verum esse ponamus, codd.

tamen veftigia Hippacrites potius, quam Hipponiates, Livium scripsiffe indicabunt.

Sub Hannibale magiftro omnes belli artes edoctus] Pall. tres sub Annibale magiftro omni belli arte edoctus, nisi quod see. omnium. Prisca ed. magiftro omnium belli artem edoctus. GEBH. omni belli arte etiam Voff. Lovel. 2. 4. Harlej. Gaertn. et Hav. omni belli arti Lov. 5. omni bello artes Hafn. omnium belli artem Ber. et edd. principes. omnem belli artem Ascens. et Mogunt. omnes belli artes Aldus, quod optimi scripti servant. Supra c. 37,3. Sub per tot annos omnes militiae artes edoctus fuerat.

qua

§. 6. Cum quibus ita prvaga. tus est hoftium agros] Pal. 3. pervaftatus est. GEBH. cum quibus ita populatus est Lovel. 4. cum quibus pervaftatus eft Ber. cum quibus ita pugnatus est Gaertn. To est deficit in Voff. Lovel. 1. 2. Harlej. et Hav.

Ferendumque in tempore cuique auxilium] Put. Pet. Men. ferendoque. Petav. alter, et quidem

posuerunt caftra. Quod ubi perlatum ad Marcel- 9 lum est, extemplo copias movit; et ab hofte quatuor ferme millium intervallo consedit, quid agerent pararentve exspectaturus. Sed nullum neque 10 locum, neque tempus cunctationi consiliove dedit Mutines, transgreflus amnem, ac stationibus hostium cum ingenti terrore ac tumultu invectus. Po- 11 ftero die prope jufto proelio compulit hoftem intra munimenta. inde revocatus seditione Numidarum in caftris facta, quum trecenti ferme eorum Heracleam Minoam conceffiffent, ad mitigandos revo

melior alias, cum Voff. ferendosque. Censco fuiffe, ita socios ad retinendos in fide animos eorum, ferendoque in tempore cuique auzilio adiit. V. ad 21, 5, 3. et 23, 7, 12. 21, 52, 8. Continendis in fide sociis maximum vinculum esse primos, qui eguissent ope, defensos. J. FR. GRON. ferendosque Florent. a m. 1. Voff. a m. 1. Lovel. 2. Harlej. Gaertn. Hav. et Hearnii N. ferendoque Florent. a m. 2. Voss. a m. 2. Lovel. 1.5. et Hearnii L. 1. quod Gronov. pr. ed. not. probavit: cui deinde subftituit ferendoque auxilio. Eam locutionem Livio familia. rem effe, vidimus ad 1, 53, 3, Non tamen, diffentientibus libris optimis, eorum lectionem ferendoque auxilium, quam recepi, rejicere ausus sum. Mutatum autem dicendi genus ad retinendos animos ferendoque auxilium defenditur ex illis, quae notantur ad §. 2. Ceterum paullo ante ad retinendum in fide animos Voff. Lov. 1. 2. 4. 5. Harl. Ber. Gaertn. Rec. Hav. et typis descripti ante Aldum. Mox autem adit, pro adiit, Florent. Voff. Lovel. 2. Harlej. et Gaertn. V. ad 36, 42, 3.

§. 8. Non tam consilio Mutinis, quam fiducia magis ausi egredi] Hoc tam sublatum est propter adverbium magis. Vult enim dicere, Cos non magis consilio Mutinis exisse, quam ejus fiducia, quae res illis tandem male vertit. De Himera autem dubium, quem fluvium dicat. Ego eum exiftimo, quem Ptolemaeus [3, 4.] eo in loco ponit, ubi alii Gelam. Est etiam Himera, quem Strabo [6, 266.] aït per mediam fluere Siciliam, exonerarique in mare ad occiduam insulae partem. Meminit et Plinius 3, 8. Ac de hoc supra ab initio 1. 4. hujus belli (c. 6, 7.) mentio eft, ubi Hieronymus tyrannus legatos cum mandatis Carthaginem misit. GLAR. Voculam tam primus Aldus suftulit. Et recte. Ab. est enim ab omnibus meis, prae. terquam a Ber. et Lovel. 5. Paullo ante ad id tempus, interposito pronomine, malebat Crevier.

S. 11. Heracleam Minoam conceffit] Minoae urbis Siculae me. minit Stephanus. SIG. Minoiam Lovel. 4. 5. Ber. Gaertn. Hearnii L. 1. et edd. ante Aldum. minorem Voll. Lovel. 2. Harlej. Hafn.

candosque eos profectus, magnopere monuiffe duces dicitur, ne absente se cum hofte manus conse12 rerent. Id ambo aegre palli duces, magis Hanno, jam ante anxius gloria ejus: Mutinem sibi modum facere, degenerem Afrum imperatori Karthaginiensi, 13 misso ab senatu populoque. Is perpulit cunctantem Epicyden, ut, transgreffi flumen, in aciem exirent. nam si Mutinem opperirentur, et secunda pugnae fortuna eveniffet, haud dubie Mutinis gloriam fore. XLI. Enimvero indignum ratus Marcellus se,

1

qui Hannibalem subnisum victoria Cannensi ab Nola repuliffet, his terra marique victis ab se hoftibus cedere, arma propere capere milites, et ef

§. 12. Fam ante anxius gloria ejus Pall. tres, et prisca ed. anxius gloriae. GEBH. Ita et Voff. Lovel. 1.4.5. Harlej. Ber. Hafn. Gaertn. Hav. et edd. ante Aldum, qui gloria dedit, quod Florent. et reliqui servant. Voculam etjam ante, quam primus Aldus in contextum admisit, ignorant soli Lovel. 2. Ber. et Gaertn.

Degenerem Afrum] Quia Libyphoenicum generis erat. SIG. Non finceri Punici sanguinis. nam Libyphoenices mixtum Punicum Afris genus, 21, 22, 3. DUK.

§. 13. Secunda pugnae fortuna evenisset] MSS. secundae. J. FR. GRON. Sed Livius 4, 61, 5. Romanis secunda fortuna pugnae fuit. Et 9, 18,9. Quod Alexandro nul

lius pugnae non secunda fortuna fuerit. Contrarium est adversa fortuna pugnae. Liv. 9, 18, 12. Quibus numquam adversa fortuna pugnae fuit. Et Epit. 27. Tot proeliorum adversa fortuna. Virg. 4. Aen. 603. Anceps pugnae fortu na. Et ita mallem 30, 32, 2. ubi vulgo est, quibus adversae pugnas fortuna fuiffet. DUK. secundae pugnae fortuna Voff. Lovel. 2. 4. Harlej. Ber. Gaertn. Hearnii L. 1. et edd. ante Aldum. secundae fortuna pugnae Lovel. 5. secundae fortunae pugna Hav. Sed optimi, atque inter eos Florent. secunda pugnae fortuna cum Aldo tuentur. Ita secunda belli fortuna 9, 41, 5.

§. 1. Subnisum victora Cannensi ab Nola repulisset] Gebhardus ad 25, 17, 5. quum in Pal. 1. per errorem scriptum inveniffet repupulisset, legendum conjecit repepulisset. Verum augmentum, quod perfectum simplicis pello recipit, etiam composita ejus, ut composita verbi curro, ser