vitiorum triennium sub Hasdrubale imperatore meruit,15 nulla re, quae agenda magno futuro duci 16 esset,17 praetermissa. 4 6 He resolves war on Rome Saguntum. reduces the south of the 5 10 6. Ex quo die1 dux est declaratus, nihil2 morandum3 ratus, ne se quoque, ut patrem Hamilcarem, deinde Hasdrubalem, cunctantem to declare casus aliquis opprimeret,5 Saguntinis in- by attacking ferre bellum statuit. 7. Quibus oppug6 nandis1 quia haud dubie Romana arma3 movebantur, in Olcadum prius fines, quae gens in He first parte 5 magis quam in dicione Carthagi- other tribes niensium erat, induxit exercitum, ut non Ebro, petiisse Saguntinos, sed rerum serie, fini- 220 B.C. timis domitis gentibus, tractus ad id bellum videri posset.10 Cartalam, urbem opulentam, caput gentis 15 eius, expugnat11 diripitque; deinde metu perculsae minores civitates imperium accepere. Vaccaeos Carpetanosque, pugna haud procul Tago flumine habita,12 in deditionem accipit,13 et iam omnia trans 14 Hiberum praeter Saguntinos Carthaginiensium 15 erant. 8 9 The Saguntines fearing attack apply Rome. 8. Cum Saguntinis bellum nondum erat; legati tamen ab his Romam 1 missi auxilium ad bellum iam haud dubie imminens orabant. Legatis in senatum introductis, placuit 2 for help to mitti legatos in Hispaniam ad res sociorum. inspiciendas,3 qui, si digna videretur causa, Hannibali denuntiarent, ut ab Saguntinis, The Romans sociis populi Romani, abstineret, inde send ambas 4 resolve to 20 25 sadors to warn Hanni Carthaginem traiicerent ac sociorum po bal. Mean- puli Romani querimonias deferrent. while Sagun tum is attacked, 6 9. Dum ea Romani parant1 consultant219 B.C. que, iam Saguntum summa vi oppugnaba5 tur. Civitas ea longe opulentissima ultra2 Hiberum fuit, sita passus mille 3 ferme a mari. Hannibal infesto exercitu ingressus fines, pervastatis passim agris, urbem tripertito aggreditur.5 10. Angulus muri erat in patentiorem,1 quam caetera circa, vallem 10 vergens; adversus eum vineas 2 agere instituit, per quas aries moenibus admoveri posset. Sed haudquaquam prospere res evenit. Et turris ingens imminebat, et murus, ut in suspecto loco, supra ceterae modum altitudinis 5 emunitus erat, et iuventus" 15 delecta, ubi plurimum periculi ostendebatur, ibi vi maiore obsistebant. 11. Iam non pro moenibus Vigorous re- modo emicare, sed erumpere in stationes sistance. hostium conati sunt. Quibus certaminibus haud plures Saguntini quam Poeni cadebant. 20 Ut 2 vero Hannibal ipse, dum murum incautius subit,3 tragula femur 4 graviter ictus cecidit, tanta trepidatio fuit, ut non multum abesset, quin 6 opera et vineae desererentur. 12. Inde per paucos dies quies1 certaminum erat: postea acrius coortum 15 est bellum, pluribusque partibus 2 vineae coeptae sunt agi admoverique aries. Multitudine superabant Poeni.5 Iam feriebantur arietibus 6 muri" quassataeque multae partes erant: tres turres repente, quantumque inter eas muri erat, cum fra 1 5 8 gore ingenti prociderunt. Ea ruina captum esse oppidum crediderunt Poeni. Saguntini autem, conserto velut patenti campo praelio, inter ruinas muri tectaque urbis repugnabant. Illorum spes, horum desperatio animos irritat, itaque acrius utrinque s pugnatum est.10 Quum diu anceps fuisset certamen, clamorem repente oppidani tollunt 11 hostemque in ruinas 12 muri expellunt, inde impeditum 13 trepidantemque in castra redigunt. 4 6 refused an 1 Hannibal's doings; 13. Interim Roma1 legatos venisse 2 nuntiatum 10 est; quibus obviam nuntii ab Hannibale The Roman missi sunt, qui dicerent, Hannibali in embassy, tanto discrimine rerum non operae pre- proceed to tium 5 esse legationes audire. Non ad- Carthage. missi protinus Carthaginem venerunt; sed ea is quoque irrita legatio fuit. 14. Hanno unus senatum obtestatus est, ne Romanum suscipe- Hanno prorent 2 bellum; monuisse se ait, ne Hamil- tests against caris filium ad exercitum mitterent: non manes 3 eius viri quiescere, nec unquam, donec san- 20 guinis Barcini quisquam superesset,5 quietura Romana foedera. 15. "Iuvenem flagrantem cupidine regni, viamque unam ad id 2 bellum existimantem, ad exercitus misistis. Saguntum vestri circumsedent exercitus unde arcentur foedere ; 3 mox 25 Carthaginem circumsedebunt Romanae legiones. Legatos ab sociis venientes bonus imperator vester in castra non admisit; ius gentium 5 nihili fecit; hi tamen ad nos veniunt; auctorem culpae depos 6 5 cunt." 16. Aegates1 insulas Erycem'que ante oculos proponite. Nec puer hic dux erat, sed pater ipse 3 Hamilcar. Tunc Tarento non abstinueramus ex foedere, sicut nunc Sagunto non abstinemus. Di victoriam ei populo dederunt, qui foedus non ruperat. Carthagini nunc Hannibal vineas turresque admovet; Carthaginis moenia quatit ariete: Sagunti ruinae (falsus utinam vates sim") nostris capitibus incident. 17. Dedemus ergo Hanniba10 lem? dicet aliquis. Scio meam levem auctoritatem esse1 propter paternas 2 inimicitias; sed Hamilcarem eo 3 periisse laetatus sum, quod si ille viveret bellum iam haberemus cum Romanis, et hunc iuvenem odi atque detestor, nec dedendum esse solum cen15 seo ad piaculum rupti foederis, sed, si nemo deposcat, devehendum in ultimas maris terrarumque oras, unde quietae civitatis statum sollicitare nequeat.8 18. Ego ita1 censeo, legatos extemplo Romam mittendos esse, qui senatui 2 satisfaciant; 3 zo alios, qui Hannibali nuntient, ut exercitum Sagunto abducat, ipsumque Hannibalem ex foedere Romanis dedant." 5 20 7 19. Quum Hanno finem loquendi fecisset, nemini certare cum eo necesse fuit; senatus enim but the Senate of fuse to stay his action. 25 Carthage re- prope omnis Hannibalis fuit. Responsum inde legatis Romanis est,2 bellum ortum ab Saguntinis, non ab Hannibale esse; populum Romanum iniuste facere,3 si Saguntinos vetus. tissimae Carthaginiensium societati praeponeret. 6 1 8 3 20. Dum Romani tempus terunt legationibus mittendis,2 Hannibal paucorum militibus The siege of Saguntum dierum quietem dedit. Interim animos proceeds. eorum nunc ira in hostes, nunc spe praemiorum accendit praedam captae urbis edixit militum 3 5 fore. Saguntini novum murum ab ea parte, qua patefactum oppidum ruinis erat, reficiebant. Inde oppugnatio eos aliquanto atrocior quam ante adorta est; nec, qua primum ferrent opem, scire poterant. 21. Ipse Hannibal, qua turris mobilis,1 1 omnia munimenta urbis superans altitudine,2 agebatur, hortator aderat. Quae quum3 admota moenibus esset, et catapultis per tabulata dispositis defensores exturbasset,5 Hannibal quingentos fere Afros cum dolabris ad subruendum ab imo murum 15 mittit; nec erat difficile opus, quod caementa non calce durata erant, sed interlita luto, structurae antiquae modo. Ruebat muri pars, armatorumque agmina in urbem vadebant. 22. Locum quoque editum capiunt muroque circumdant, ut castellum 20 in ipsa urbe velut arcem haberent.1 Saguntini murum interiorem ad nondum captam partem urbis intercludendam 2 ducunt. Utrinque summa vi et muniunt et pugnant; simul crescit inopia omnium 3 longa obsidione et minuitur exspectatio externae opis, 25 quum tam procul Romani, unica spes, abessent.5 6 23. Erat in exercitu Hannibalis Alorcus quidam Hispanus, Saguntinis publice ami- Alorcus adcus. Is pacis condiciones ex Hannibale mission. vises sub |