from the

ingentem admotam urbi aliam turrem ex ipso muro ex- TiSempron. citavit consul Romanus, aliquanto altiorem, quia muro Q.F.Max.3 satis per se alto subjectis" validis sublicis pro solo usus erat. inde primum saxis sudibusque et ceteris missilibus propugnatores moenia atque urbem tuebantur; postremo ubi promovendo1 adjunctam muro viderunt turrem, facibus ardentibus plurimum simul ignem conjecerunt. quo incendio trepida armatorum multitudo cum de turre sese præcipitaret, eruptio ex oppido simul duabus portis sta- His sally tiones hostium fudit fugavitque in castra, ut eo die obsesso town. quam obsidenti similior esset Poenus. ad mille trecenti xxviii, 34,b. Carthaginiensium cæsi, et undesexaginta vivi capti, qui circa muros et in stationibus solute ac negligenter agentes, cum nihil minus quam eruptionem timuissent, ex improviso oppressi fuerant. Gracchus, priusquam se hostes ab repentino pavore colligerent, receptui signum dedit ac suos intra muros recepit. postero die Hannibal, lætum Hannibal secunda re consulem justo prælio ratus certaturum, aciem the siege. inter castra atque urbem instruxit. ceterum postquam neminem moveri ab solita custodia urbis vidit nec committi quicquam temerariæ spei, ad Tifata redit infecta re.

abandons

Quibus diebuse Cumæ liberatæ sunt obsidione, iisdem diebus et in Lucanis ad Grumentum Ti. Sempronius, C. ii, 379. cui Longo cognomen erat, cum Hannone Pœno prospere 43. pugnat. supra duo millia hostium occidit, et ducentos octoginta milites amisit; signa militaria ad quadraginta unum cepit. pulsus finibus Lucanis Hanno retro in Bruttios sese recepit. et ex Hirpinis oppida tria, quæ a populo Romano defecerant, vi recepta per M. Valerium

a turrem ad. ant. Edd. and some Mss. pr. (and om. the word presently.) R. b superjectis conj. HG. em. V.-subliciis 3 P.-muros...altos...subblicatis (or supplicatis) Mss. d em. cf. xxii, 60; G. 33; 36; xlv, 44. D.-Hannibaletum P. F. PE.-Hannibal cum V. GA. L. N. H. HV. five L.-cum Hannibal two P.-Hannibal a 2 P.-Hannibal elatum A. (The earlier Edd. 5 L. and GA. ad. elatum after re) cf. CO, on P. E. i, 8; Quint. I. O. x, 1, 891. D.-Hannibal conj. DJ. adv. D. ce om. one or other, conj. R.

f hominum F. pl. Mss. cf. 35; xxiv, 41; 42 twice; 49; xxxvii, 47; xxxix, 31; xl, 33; &c. D.

1 The gerund is here passive in sense, as differendo elanguit res, v, 26; instruendo, xxiv, 48; uritque videndo, Virg. [G. iii, 215; ED.] C. hoc principium est movendi, Cic. S. Sc. 8. RS.

2 Consul with Scipio 534 Y. R. now proconsul, with Lucania for his province. Yet Livy has mentioned nothing of this, nor of the fleet under Gracchus, 38. DU. PG. Such omissions, however, are common with him.

Q.F. Max. 3

Ti Sempron. prætorem, Vercellium, Vescellium, Sicilinum; et auctores defectionis securi percussi. supra mille captivorum sub C. ii, 253. hasta3 venierunt; præda alia militi concessa, exercitus 33; 35; 48. Luceriam" reductus.

The embassadors of

are taken

to Rome.

Dum hæc in Lucanis atque in Hirpinis geruntur, quin- 38 Philip and que naves, quæ Macedonum atque Pœnorum captos of Hannibal legatos Romam portabant, ab supero mari ad inferum circumvectæ prope omnem Italiæ oram, cum præter Cumas velis ferrentur, neque hostium an sociorum essent satis sciretur, Gracchus obviam ex classe sua naves misit. cum percunctando in vicem cognitum esset consulem Cumis esse, naves Cumas appulsæ captivique ad consulem deducti et litteræ datæ. consul litteris Philippi atque Hannibalis perlectis, consignata omnia ad senatum itinere terrestri misit, navibus devehi legatos jussit. cum eodem fere die litteræ legatique Romam venissent, et percunctatione facta dicta cum scriptis congruerent, primo gravis cura patres incessit, cernentes quanta vix tolerantibus Punicum bellum Macedonici belli moles instaret. cui tamen adeo non succubuerunt, ut extemplo agitaretur quemadmodum ultro inferendo bello averterent ab Italia hostem. captivis in vincula condi jussis, comitibusque eorum sub hasta venditis, ad naves viginti quinque", quibus P. Valerius Flaccus præfectus præerat, viginti [* quinque] [† paratas *] alias decernunt. his comparatis deductisque, et additis

32;

34.

b These

g Vercellium, Vescellium, [Viscellium BK.] Sicilinum; P. PE. F. pr. cf. xxiv, 40; Dionys. i, p. 13. G. ed. ST. R.-Vescellum, Vercellium, Sicilium, ME.-PR. Vercellium Siciliumque V.-Vercelliumque 1 L.-Vercellium Siciliumque 2, 5 L. N. R. ant. Edd.-Vercelium Cicilium L.-Vercellium Ciciliumque GA.-Vercellium Sicilium 3, 4 L. H. B. HF.-Vercellius Siciliusque (making two men out of three towns) ed. Mo. G. C. D.-Herdoniam, Abellinum, Esculanum; conj. R. hem. GL. G.-curiam P. PE. F.-Cumam V. ME. 1, 2 L. H. HF.-Cumas pl. Mss, and Edd. a em. G. xxvi, 34; xxix, 22; xlv, 42; xxxi, 23. D.-conditus sis P.-positis 4 L. L.-conjectis (from gl.) 3, 5 L. B. HF. R. BR. XXV include the v despatched to Rome (with the captive embassadors); which, though detached from the fleet of Flaccus, still were considered to belong to him. On their return, the v above-mentioned were accompanied by xxv others; so that the fleet which then sailed from Ostia consisted of xxx ships, and, by its junction with the xx which were with the prefect himself, formed altogether L. P2.-xx conj. (not reckoning the v detached vessels) GR. pr. DU. D. cad. GR. PZ. pr. C.-om. Mss. pr. DJ. ed. BK. d paratis opt. and pl. Mss.-paratus 5 L.-parari F 2d. pr. G. 1st.-om. conj. G. 2d. pr. C. D.-parandas R.

3 A spear was set up as the sign of an auction; from which practice many phrases took their rise, as vendere and venire sub hasta, [38; ED.] iv, 53; ad hastam locure; subhastare; submovere ab hasta, xxxix, 44; ad

hastam accedere, xliii, 16; R. cf. Juv. iii, 33 n. ED. The custom may be traced to the practice in early times of selling by public auction only such things as were taken

in war. C.

Q.F.Max.3

quinque navibus quæ advexerant captivos legatos, triginta TiSempron. naves ab Ostia Tarentum profectæ ; jussusque P. Valerius 'militibus Varronianis, quibus L. Apustius legatus Tarenti 'præerat, in naves impositis quinquaginta navium classe 'non tueri modo Italiæ oram, sed explorare de Macedonico 'bello. si congruentia litteris legatorumque indiciis Philippi 'consilia essent, ut M. Valerium prætorem litteris cer'tiorem faceret, isque, L. Apustio legato exercitui præ'posito, Tarentum ad classem profectus primo quoque ' tempore in Macedoniam transmitteret, daretque operam ut Philippum in regno contineret.' pecunia ad classem tuendam1 bellumque Macedonicum ea decreta est quæ Ap. Claudio in Siciliam missa erat, ut redderetur Hieroni regi: ea per L. Apustium' legatum Tarentum est devecta. simul ab Hierone missa ducenta millia modiûm tritici et hordei centum.

a

a second embassy to

39 Dum hæc Romani parant aguntque, ad Philippum cap- Philipsends tiva navis1 una ex iis quæ Romam missæ erant ex cursu refugit inde scitum legatos cum litteris captos. itaque Hannibal. ignarus rex ecquæ cum Hannibale legatis suis convenissent, quæque legati ejus ad se allaturi fuissent, legationem aliam cum iisdem mandatis mittit. legati ad Hannibalem missi Heraclitus, cui Scotino cognomen erat, et Crito Berœæus et Sositheus Magnes. hi prospere tulerunt ac rettulerunt mandata. sed prius se æstas circumegit quam movere ac moliri quicquam rex posset: tantum navis una capta cum legatis momenti fecit ad dilationem imminentis Romanis belli.

e F. C. RG. PZ. pr. DU. ed. C. D.—xxv GL.—L cet. Mss. ed. G. f Antistius F. C. five L. H. B. GA. HV. L. N. pr. D. 2 em. G. pr. C. D. R.-ex Mss.-de iis pl. Edd. ed. G. C. D. (inscius de verbis, Plaut. Trin. i, 2, 178.) R. b em. G. pr.. C. D. hec quæ P 2d.-hæc qua F.-his quæ 1, 2, 4, 5 L. B. HV.-hiis qui GA.-hi is ME.-his V. hæc PE.-qua P. ed. G. C. D. R. pl. Edd. c legati sui 1-4 L. B. H. HV. BR. FA. PN. but cf. par convenit, i, 3; xxiv, 29; xxix, 12; xxxviii, 11; xxix, 12; xxx, 31; 43; pacto convenit, xxiv, 6; res convenit, xxiv, 27; ix, 16; xxx, 16; xxiii, 39; iii, 31; as res discrepat, viii, 40; xxii, 36; 61; xxv, 28; xxix, 25; xxxviii, 56; also as a passive, quibus conventis, xxx, 43. R. dem. G.-Botticus conj. GR.-Bromiscius R.-var. Mss.

1 Cf. xxxiv, 6. R. fleet.' RS.

For maintaining a

1 From this it would seem that the ship on board of which the embassadors were captured, was sent with the five others to Rome. D.

2 The original ExoTuvès lived many generations before this. G. The person here so called might have borne the name as a descendant of the philosopher; R. cf. Sen. Ep. 12. The construction is the same as in 34; 37; Virg. G. iv, 271.

Q.F.Max.3

C. ii, 234.

sions at

Nola con

TiSempron. Et circa Capuam, transgresso Vulturnum Fabio post expiata tandem prodigia, ambo consules rem gerebant. xxiv, 20; Compulteriam et Trebulam et Saticulam, urbes quæ ad Pœnum defecerant, Fabius vi cepit; præsidiaque in iis The dissen- Hannibalis Campanique permulti capti. et Nolæ, sicut priore anno, senatus Romanorum, plebs Hannibalis erat, tinue; 14; consiliaque occulta de cæde principum et proditione urbis inibantur. quibus ne incepta procederent, inter Capuam 36. castraque Hannibalis, quæ in Tifatis erant, traducto exer31; C. ii, citu Fabius super Vesuvium' in castris Claudianis consedit; inde M. Marcellum proprætorem cum iis copiis quas habebat Nolam in præsidium misit.

xxi, 11.

176.

Transac

tions in Sardinia.

Et in Sardinia res per T. Manlium prætorem admini-40 strari cœptæ, quæ omissæ erant postquam Q. Mucius prætor gravi morbo est implicitus. Manlius navibus longis CI. xv, 520 ad Carales subductis navalibusque sociis armatis, ut terra sqq; Str. v, p. 224; M. rem gereret, et a prætore exercitu accepto, duo et viginti ii, 7. millia peditum, mille et ducentos equites confecit. cum his equitum peditumque copiis profectus in agrum hostium haud procul ab Hampsicoræ castris castra posuit. Ham40 sq; S. psicora tum forte profectus erat in Pellitos1 Sardos ad juventutem armandam, qua copias augeret. filius nomine Hostus castris præerat: is adolescentia ferox temere prælio inito fusus fugatusque. ad tria millia Sardorum eo prælio cæsa, octingenti ferme vivi capti. alius exercitus primo per agros silvasque fuga palatus; dein quo ducem fugisse fama erat, ad urbem nomine Cornum, caput ejus regionis, confugit. debellatumque eo prælio in Sardinia esset, ni classis

xiii, 342419.

proficerent 1, 2, 5 L. R. GB. adv. D. f Suessulam conj. CV. pr. G. cf. 17; 32; 46; 48. C.-var. Mss. a This word is used to denote, generally, the governor of a province and the commander of an army,' whatever his particular title may be: cf. xxvi, 1; DU. pr. D. xxvii, ep. 1; Juv. i. 101; x, 36; nn. ED. R, on vi, 42, 7. or One invested with prætorian power;' as Otacilius, 41. C.-proprætorem B. HF. HV. GL. PZ. pr. C. adv. for Mammula is called proprætor 21, and prætor 32; and Calpurnius, who was prætor xxv, 41, becomes proprætor xxvi, 28; yet is called prætor xxvii, 7, and proprætor ib. 21. DU. xxvi, 33, f. ED.—om. 2 L. one Ms of C.

1 The Sardinians are called mastrucati latrunculi, Cic. de Pr. C. 7: [mastruca being ' a kind of fur garment worn in Sardinia:' Is. Or. xix, 23; Quint. i, 5 or 9. F.] cf. Pliny xxxiii, 12. (HD.) G. CV, S. A. p. 487; SM, and DU, on Fl. ii, 6, 35; nn, on

Ant. It. p. 78; G, on lx, ep. D. Those called Pelliti were a tribe who inhabited the mountainous parts of the island, and wore these skins to fortify themselves against the cold. C, ep. iii, to HD. Cic. fr. Or. for Scaur. E, C. C. R.

tory of the Romans.

Punica cum duce Hasdrubale, quæ tempestate dejecta ad TiSempron. Baliares erat, in tempore ad spem rebellandi advenisset. Q.F. Max. 3 Manlius post famam appulsæ Punica classis Carales se recepit: ea occasio Hampsicoræ data Pono se jungendi. Hasdrubal copiis in terram expositis et classe remissa Carthaginem, duce Hampsicora ad sociorum populi Romani agrum populandum profectus, Carales perventurus erat, ni Manlius obvio exercitu ab effusa eum populatione continuisset. primo castra castris modico intervallo sunt Great vicobjecta, deinde procursationes leviaque certamina vario eventu inita; postremo descensum in aciem, signisque collatis justo prælio per quattuor horas pugnatum. diu pugnam ancipitem Pœni, Sardis facile vinci assuetis, fecerunt: postremo et ipsi, cum omnia circa strage ac fuga Sardorum repleta essent, fusi. ceterum terga dantes circumducto cornu, quo pepulerat Sardos, inclusit Romanus. cædes inde magis quam pugna fuit. duodecim millia hostium cæsa Sardorum simul Ponorumque, ferme tria millia et septingenti capti, et signa militaria septem et viginti. 41 ante omnia claram et memorabilem pugnam fecit Hasdrubal imperator captus et Hanno et Mago, nobiles Carthaginienses, Mago ex gente Barcina, propinqua cognatione Hannibali junctus, Hanno auctor rebellionis Sardis bellique ejus haud dubie concitor. nec Sardorum duces minus nobilem eam pugnam cladibus suis fecerunt: nam et filius Hampsicoræ Hostus in acie cecidit; et Hampsicora cum paucis equitibus fugiens, ut super afflictas res necem quoque filii audivit, nocte, ne cujus1 interventus cœpta impediret, mortem sibi conscivit. ceteris urbs Cornus eadem quæ ante fugæ receptaculum fuit; quam Manlius victore? exercitu aggressus intra paucos dies recepit. deinde aliæ quoque civitates, quæ ad Hampsicoram Ponosque defe

2 Opportunely as regarded their hope of renewing the war.' ST. This is the proper force of the verb, ii, 42 twice; R. iv, 23; ix, 12; x, 31; xlii, 52; rebellio ii, 16; 18; viii, 14; ix, 41; xxv, 16; xli, 17; [xxviii, 34, 8; ED.] rebellium xlii, 21; E. rebellatriz provincia xl, 35. ML.

1 Cf. xxi, 45; G. iv, 27. D.

2 Cf. i, 10; ii, 25; viii, 13; xxv, 19; xl, 32; 40; vii, 24, 9; xxxix, 1, 4. D.

3 For cepit, as iii, 29; xxxix, 23; xlii, 54; xliv, 32. R. The same use of the compound verb occurs in Flor. Just. and others; yet cf. victor recipit civitates quæ defecerant, nonnullas capit, et imperio Atheniensium adjicit, Just. V, 4. D.