T. LIVII PATAVINI

HISTORIARUM

AB URBE CONDITA

VOL. III.

LIBRI.

EPITOME LIBRI XXXV.

P. SCIPIO Africanus legatus ad Antiochum Ephesi cum Hannibale, qui se Antiocho junxerat, conlocutus est; ut, si fieri posset, metum ei, quem ex populo Romano conceperat, eximeret. Inter alia quum quæreret, quem fuisse maximum imperatorem Hannibal crederet, respondit: Alexandrum Macedonum regem, quod parva manu innumerabiles exercitus fudisset; quodque ultimas oras, quas visere supra spem humanam esset, peragrasset. Quærenti deinde, quem secundum poneret, Pyrrhum, inquit, castra metari primum docuisse. ad hoc neminem elegantius loca cepisse, præsidia disposuisse. Exsequenti, quem tertium diceret, semet ipsum dixit. Ridens Scipio, Quidnam tu diceres, si me, inquit, vicisses? Tunc vero, inquit, me et ante Alexandrum, et ante Pyrrhum, et ante alios posuissem. Inter cetera prodigia, quæ plurima fuisse traduntur, bovem Cn. Domitii consulis locutum, Roma cave tibi, refertur. Adparant in Antiochum bellum Romani. Nabis Lacedæmoniorum tyrannus, incitatus ab Etolis, qui et Philippum et Antiochum ad inferendum bellum populo Romano sollicitabant, a populo Romano descivit et, bello adversus Philopomenem Achæorum prætorem gesto, 1ab Ætolis et ab Alexameno duce eorum interfectus est. Ætoli quoque ab amicitia populi Romani defecerunt. cum quibus societate juncta, Antiochus Syriæ rex, quum bellum Græciæ intulisset, complures urbes occupavit; inter quas Chalcidem, et totam Eubœam. Res præterea in Liguribus gestas et adparatum belli ab Antiocho continet.

:

1 Ab Etolis et Alexameno duce eorum] Qua- uno e MSS. suis exstare testatur Gronovius. tuor ultimas voces, quæ a vulgatis absunt, in

B

T. LIVII PATAVINI

HISTORIARUM

AB URBE CONDITA

VOL. III.

LIBRI.

EPITOME LIBRI XXXV.

P. SCIPIO Africanus legatus ad Antiochum Ephesi cum Hannibale, qui se Antiocho junxerat, conlocutus est; ut, si fieri posset, metum ei, quem ex populo Romano conceperat, eximeret. Inter alia quum quæreret, quem fuisse maximum imperatorem Hannibal crederet, respondit: Alexandrum Macedonum regem, quod parva manu innumerabiles exercitus fudisset ; quodque ultimas oras, quas visere supra spem humanam esset, peragrasset. Quærenti deinde, quem secundum poneret, Pyrrhum, inquit, castra metari primum docuisse. ad hoc neminem elegantius loca cepisse, præsidia disposuisse. Exsequenti, quem tertium diceret, semet ipsum dixit. Ridens Scipio, Quidnam tu diceres, si me, inquit, vicisses? Tunc vero, inquit, me et ante Alexandrum, et ante Pyrrhum, et ante alios posuissem. Inter cetera prodigia, quæ plurima fuisse traduntur, bovem Cn. Domitii consulis locutum, Roma cave tibi, refertur. Adparant in Antiochum bellum Romani. Nabis Lacedæmoniorum tyrannus, incitatus ab Etolis, qui et Philippum et Antiochum ad inferendum bellum populo Romano sollicitabant, a populo Romano descivit et, bello adversus Philopomenem Achæorum prætorem gesto, ab Ætolis et ab Alexameno duce eorum interfectus est. Etoli quoque ab amicitia populi Romani defecerunt. cum quibus societate juncta, Antiochus Syriæ rex, quum bellum Græciæ intulisset, complures urbes occupavit; inter quas Chalcidem, et totam Eubœam. Res præterea in Liguribus gestas et adparatum belli ab Antiocho continet.

1

1 Ab Ætolis et Alexameno duce eorum] Quatuor ultimas voces, quæ a vulgatis absunt, in

uno e MSS. suis exstare testatur Gronovius.

B

U. C. 559.
A. C. 193.
Res Hispa-

niæ.

T. LIVII PATAVINI

LIBER XXXV.

PRINCIPIO anni, quo hæc gesta sunt, Sex. Digitius præto Hispania citeriore cum civitatibus iis, quæ post profection M. Catonis permultæ rebellaverant, crebra magis, quam di dictu, prælia fecit, et adeo pleraque adversa, ut vix 1 dimidi militum, quam quod acceperat, successori tradiderit. dubium est, quin omnis Hispania sublatura animos fuerit alter prætor P. Cornelius Cn. F. Scipio trans Iberum m secunda prælia fecisset: quo terrore non minus quinquag oppida ad eum defecerunt. Prætor hæc gesserat Sci Idem pro prætore, Lusitanos, pervastata ulteriori provin cum ingenti præda domum redeuntes, in ipso itinere adgres ab hora tertia diei ad octavam incerto eventu pugnavit, mero militum inpar, superior aliis: nam et acie frequ armatis adversus longum et inpeditum turba pecorum agn et recenti milite adversus fessos longo itinere concurre Tertia namque vigilia exierant hostes: huic nocturno iti tres diurnæ horæ accesserant: nec ulla quiete data, labo viæ prælium exceperat. Itaque principio pugnæ vigoris quid in corporibus animisque fuit, et turbaverant pr Romanos: deinde æquata paullisper pugna est. In hoc crimine ludos Jovi, 2 si via fudisset cecidissetque hostes, prætor vovit. Tandem gradum acrius intulere Romani, sitque Lusitanus. deinde prorsus terga dedit. et, qu institissent fugientibus victores, ad duodecim millia host sunt cæsa: capti quingenti quadraginta, omnes fere equi et signa militaria capta centum triginta quatuor. de exer Romano septuaginta et tres amissi. Pugnatum haud pr Ilipa urbe est. Eo victorem opulentum prædæ exerci P. Cornelius reduxit. ea omnis ante urbem exposita potestasque dominis suas res cognoscendi facta. ce

a vi del. Kreyss. Bekk.

b ferme Gron. Crev.

c add. est Kreyss. Bekk.

78.

2 Si vi fudisset] Sigonii liber, et noster torinus, si fudisset: recte.

1 Dimidium militum, quam quod acceperat] Non agnoscit unus e Gronovii MSS. vocem quod, quæ nec necessaria est. Simile mendum irrepserat supra XXXIV. 52. Vid. ibi not.