phil. Lat. bibl. Pal. Vind. p. 49 sq., Grynaeus autem ne significavit quiLaurishemum pervenisse satis no- dem, ubi ab eius lectione recedentum est. Ibi a Simone Grynaeo in- dum esse sibi putaverit. Neque ventus est anno 15271; atque id quod ille praetermisit ab editoribus quidem ipsum iam aliunde antea insequentibus factum est. Disseruit noveramus, quando vero factum sit, quidem de codice Petrus Lambecius id paulo accuratius quam antea nu- in bibliothecae Vindobonensis (Vinperrime demum edocti sumus litte- dob. a. 1665) lib. II cap. VIII, num. ris eiusdem Grynaei ad Philippum CCLXXXVII2 et exiguo scripturae Melanchtonem ea enim nominis specimine addito docuit, 'valde neforma utitur ipse datis, quas in cessarium esse, ut illa (Grynaei sc.) bibliotheca univ. litt. Lipsiensis ser- editio cum ipso authentico Msto advatas edidit Mauricius Hauptius in huc semel a capite ad calcem attenind. schol. univ. Berol. hiem. a. tissime accuratissimeque conferre1856/57, p. 6 sqq. Ex exemplari illo tur.' Superesse enim profecto non tum Laureshamiensi quinque hi li- mediocre variantium lectionum spibri in ed. Livii Basileensi a. 1531 cilegium. Id vero spicilegium 'alias apud Hieronymum Frobenium pri- summa industria et fide se exhibimum editi sunt cum Desiderii qui- turum esse promittit in peculiari dem Erasmi praefatione, ipsam vero quadam dissertatione 'de duodecim rem uno, ut videtur, procurante Codicibus Mstis Historiae Romanae Grynaeo. Quam arduum hoc opus Titi Livii, qui una cum triginta duafuerit in praefatione cum maxime bus eiusdem historiae primariis edilaudata generoso adolescenti Ca- tionibus impressis in augustissima rolo Montioio' exponit Erasmus: bibliotheca Caesarea adservantur’; 'Archetypum' inquit 'erat admiran- at ipsa illa dissertatio numquam dae uetustatis, prisco more perpe- prodiit. Quamobrem Drakenbortua litterarum serie ita depictum, chius, qui probe intellegebat, se ut difficillimum fuerit uerbum à huius codicis usu editioni suae 'mauerbo dirimere, nisi docto, attento gnum decus conciliaturum' esse3, et in hoc ipsum exercitato. Vnde et varias eius lectiones nancisci manon parum negocii fuit in parando gnopere cupiebat et indefessa, qua exemplari, quod typographicis ope- erat, diligentia 'experiri voluit, ris traderetur utendum. Nec mi- utrum variantes huius Msti impenore cura quàm fide aduigilatum tratas orbi erudito exhibendi ulla est, ne usquam in describendo ab ratio daretur.' 'Ad id,' inquit 'obarchetypo recederetur.' Et sane, tinendum prolixe operam suam obtemporum illorum ratione habita, tulit Officiosissimus, et, quam diu egregie munere suo functus est vixit, optime de me meoque in LiGrynaeus. Longe tamen ab ea ac- vium conatu ac labore meritus Corcuratione eum afuisse, quam iure tius: qui, procerum quorundam aunostro hodie in tali labore perfici- xilio impetrato, post varias dilatioendo requirimus, non est quod ex-nes, et spem optati successus modo ponam. Nam cum unicus tantum factam, modo iterum praecisam, pretiosissimarum huius antiquitatis nihil tandem obtinere potuit. Illud reliquiarum codex superstes sit, ita autem praesertim votis nostris obeum hominibus doctis notum esse stare Vir Inlustris Pius Nicolaus de debere, ut nusquam de eius scri- Garelli, Caesareae bibliothecae eo ptura dubitari possit, per se patet, tempore praefectus, quem Cortius 1 'Nuper se bibliothecas ab 'Heydelberga' haud ita procul sitas, praecipue vero Dalburgianam et Lorsensem perlustrasse Grynaeus dicit in literis supra laudatis, quae scriptae sunt Heydelbergae VI. id. Vilbr. an. M. D. XXVII.' ὁ μακαρίτης inter alios per literas adierat, adfirmavit, quod variantes acumen criticum redire, et, ut in eo unici istius codicis lectiones, a cla- subsistendum esset in quo "inexrissimo Gentilottio collectae, con- plicatae probabilitati minimus lotinuationi Commentariorum Lam- cus relinqueretur."5 At acumini becianorum inserendae essent, ea- critico, ad quod certe omnis res in que continuatio jam prelo parata locis corruptis redibit, solidum priAugustissimi Imperatoris Caroli VI. mum instrumentum parandum esse, mandato adhuc tenebris premere- ne ex incertis ad incertiora evagetur, tur; ut vero interim ipsum codicem hodie certe exponere non opus est. vel inde excerptas Gentilottii opera Qui autem luculento exemplo pervariantes cuiquam inspiciendi copia specturus est, quantum discrimen fieret, ipsius Augustissimi Impera- interutramque condicionem intersit, toris venia et diplomate opus esset. is modo eam partem libri XXXXÍ Aliquot annis interiectis Inlustris emendandam sibi sumat, qua codex Marchio Scipio Maffeus, qui hinc post Grynaei aetatem fraudatus est in Italiam proficiscens Vindobonam (inde a lacero libri initio usque ad adire, ibique per aliquod tempus verba c. 9 §. 10 'ad legem et edic'): morari decreverat, pollicitus est, iam inveniet, recte Madvigium iunihil se facturum reliqui, quod ad dicasse de arte critica ad haec caimpetrandam tantopere expetitam pita adhibenda, qui (emend. Liv. p. codicis Liviani collationem perti- 453) 'in iis locis,' inquit 'in quibus neret. Verum quum ex eo tempore suspicio oritur, neque, codicemne nihil de omni hac re audierim, eam-an Grynaeum arguas, scias neque dem etiam illi, quam Cortio dixi, certis indiciis emendationem diridifficultatem obstitisse, facile intel-gas. Ita difficile est ipsum correlexi, tandemque me hoc quoque voto ctioni confidere, difficile aliis fidem excidisse ex animo dolui. facere.' Is igitur certe perspiciebat, quid Iure igitur suo I. Th. Kreyssigius, philologum criticam Livii editio- Drakenborchio aliquanto felicior, nem paraturum deceret; qui post Kopitarii horum librorum collatioeum et per reliquum saeculi XVIII. nem ex cod. Vindobonensi sibi patempus et ineunte saeculo XIX. in ravit; eam quamvis mancam atque Livio edendo operam collocarunt, imperfectam quanto cum fructu ad his ac talibus facile se supersedere librorum horum lectionem stabilienposse arbitrati sunt. Nec aliter, ni dam adhibuerit nemo nescit. Pauca fallor, in quinta certe decade, si ad eadem collatione usus paulo post edendum, id quod moliebatur, Livi- inde protraxit inque usum suum um accessisset, rem administratu- convertit Immanuel Bekkerus. Et rus fuit G.L.Walchius, qui in emen- nonnulla quidem secundis curis a dationibus Livianis cum ad hos Kreyssigio excitatus postea retrapotissimum libros perlustrandos ctavit Kopitarius, sed ne post devperveniret, satis habuit in tabula Téoas quidem has goovtidas eius aenea exemplum aliquod scripturae sive silentio sive testimonio tuto incodicis Vindobonensis rogatu F. A. niti licet, deinde vero accedit, quod Wolfii a Barth. Kopitario confe- ne tum quidem Kapitariana haec ctum adiecisse, ipsum tamen codi- omnia publici iuris facta sunt, cum cem accurate excutere ei operae Kreyssigius editionum suarum subpretium non videbatur. Etsi enim sidiis criticis omnino carentium suppost editoris principis curam non plementum aliquod ederet Misenae deessent, quae nova ex eo codice anno 1849.6 At de his rebus tam proferri possent ab eo, qui, quid quaerendum esset, sciret, singulosque literarum apices curiosius rimaretur; tamen in gravioribus corruptelis, etiam hic, omnem rem ad 5 Em. Liv. p. 246. Alterum scripturae cod. specimen exhibuit Pertzius in tabula kunde IV 521, tertium Endlicherus 1. 1. tab. II aeri incisa Arch. f. ältere deutsche Geschichts 6 Adnotationes ad T. Livii libros XXXXI accurate exposuit Madvigius 1. 1. p. [eo processisset, ut mihi ipsi ad quin485 sq., ut acta agere equidem no- tam decadem perpoliendam accedendum esset, nec Madvigiana diu lim. Sed iam ante supplementum illud tius expectare liceret, nolui eam a Kreyssigio editum codicem Vin- sine unico illo iustae emendationis dobonae et Alschefskius contulit instrumento prodire. Tum quaenonnullasque inde lectiones in com- renti mihi ac circumspicienti, unde mentariis suis passim protulit, et id nanciscerer, liberalissime operam Madvigius per capita certe nonnulla suam obtulit Ioannes Vahlenus, inspexit, cum aestate anni 1846 Ger- olim nostras, nunc Vindobonensis. maniam viseret. Ex qua opera Cuius viri doctissimi curae sollersubitaria orta est ingeniosas viri tissimae debeo collationem codicis sagacissimi et eruditissimi dispu- Larishamiensis subtilissima dilitatio de Livii libri XLIII initio gentia confectam, ex qua ipse lectioe cod. Vindob. emendando,' quae nes aliquot protulerat et feliciter Hauniae a. 1852 prodiit. Postea multas, sagaciter omnes emendarat autem Madvigius collationem totius in act. gymn. Austriac. a. 1861 codicis sibi paravit, partim a Ioanne 5 sqq. 249 sqq.9 Eius igitur ope adForchhammero, partim a duobus iutus iam nunc quinque hos libros viris Vindobonensibus confectam plena iustaque codicis Vindobonen(v. em. Liv. p. 487). Haud parum sis collatione primum instructas ipsa hac collatione adiutus permulta propono. p. egregie ille per hos quoque libros in De ipsa codicis indole cum egreemendationibus Livianis a. 1860 gie, ut assolet, disputarit Madvigius editis corruptelis liberavit et emend. Liv. p. 484 sqq., eo lectores ad genuinam formam revocavit, ablegare licet, cum ii, quorum et omnes codicis scripturas, ut alii haec et cetera ad crisin Livianam examinare possint, propediem alibi pertinentia nosse interest, optimo se editurum esse promittens. Id illo libro instructi sive sint sive esse quod, ni fallor, fiet, si ea editio, certe debeant. Cum Madvigiana quam cummaxime una cum Ussin- disputatione non sine fructu comgio in publicum emittit Madvigius, parabuntur subtiles aliquot obserusque ad extremos libros typogra-vationes a Vahleno II. modo ll. paspho tradendos processerit. sim institutae. Collationi vero co Equidem, cum vere anni 1857 de dicis ab eodem v. d. confectae ibi vita ac scriptis Livii commentatio- quoque fides habenda est, ubi ab nem conscriberem, arbitratus sum, ea, quae in Madvigii usum instituta me hominibus doctis significare est, discedit, quia ipsis his locis, posse, iustam horum librorum re- qui tali dubitationi ansam dare poscensionem una cum perfecta codicis sent, eam iterum, priusquam að me collatione editum iri a Gustavo Lin- mitteretur, cum codice contulit vir kero, tum Vindobonensi, nunc Leo-accuratissimus; perpaucis locis dupolitano. Sed haec spes me fefellit. bitatio quaedam mihi remansit in Iam vero cum interim mea editio rebus tam levibus tantum non omnibus, ut viro illustrissimo, quam-XXXXV ex cod. olim Laurishem., nunc Vindob. a Sim. Grynaeo editos. vis ad hoc quoque munus subeun7 Num universi cod. conferendi laborem dum humanissime sese offerenti, absolverit Alschefskius equidem nescio. Sche- codicis iterum inspiciendi negotium dae eius Livianae, ni fallor, sunt penes A. W. Zumptium; equidem numquam eas in- obtrudere noluerim. Collationem spexi, quod moneo propter ea quae Th. Vahlenianam tam fideliter typis 554, qui quae de commentariis Alschefskianis describendam curavi quam per ipsoa me perlustratis ad eum scripseram de sche- rum typorum indolem ac per spatii Mommsenius dixit comm. soc. lit. Sax. VIII dis mss. videtur intellexisse. 8 Quamvis non desint quae retractanda ipsi auctori celeberrimo nunc videantur, cf. em. Liv. p. 549 sq. 9 Praeterea nonnullas emendationes mecum communicavit vir doctissimus, quibus mecum libenter fruentur lectores. rationes licebat. Inde ab ipso codice num sive a me receptarum sive pendiorum B. (bus) et Q. (que) mentionem 11 Ubi sola codicis scriptura in adn. posita sunt a Grynaeo. 12 In Popillii, Aquillii, Petillii nominibus non ubivis addidi huius scribendi rationis au ctorem esse Sigonium nes inspicerem: quo cum non raro Kra. || 3. forum] Ios. Scaliger, I. F. factum sit, ut in emendationes ab Gr.: eorum || inermi] I.F.Gr.: ineraliis factas et ipse inciderem, hoc mis mercantium] commeantium plerumque enotavi non vana glorio- I.F.Gr. pr. not. ed., Ma. || 8. (id falae inde comparandae cupiditate cere) v. d. ap. Dr. || (armati)] Ma.: ductus, cum me ipso nemo melius armati (num ex Grynaei ci. add.?) || 9. sciat, quam exigua haec sint qua- Strabo] Stolo Pighius || ab] e Ma. || liacumque inventa cum iis modo isset] esset v. d. ap. Dr. [11. direcollata, quae unus Madvigius ad ptisque, quae ci. Dr., Krta, ep. ad libros hos emendandos praestitit, Or. p. xxvI || quaestorium, forum sed ut maior inde his coniecturis Lipsius, R. H. Schelius quaestorium fides pararetur, quod duo pluresve (forum) Dacierio praeeunte Duk. || eandem emendandi viam essemus III, 1. (est tum) rei Gruterus rerum ingressi. Ipsas vero illas coniectu- (rei) Ig. p. 404 || 4. fere] Ma. : vere ras me non mihi vindicare velle, Bas. a certe Maur. Seyffertus ann. sed integras eas a me iis attribui, ph. 83, 834 || 5. tunc] cf. W 1, 17 sq. qui primi eas publici iuris reddide- n. 4 Kra || nuntius] cf. I.F.Gr.: nunrunt, non est quod addam, praeser- tius missus W1, 17 sq. t prob. Kra || tim coram te, homine candido et praesidium [opprimendum venit] ingenuo; quod si vero mihi acci- Sig. praesidium [venit] edd. post Sig. derit, ut emendationes ab aliis fa- vg. 6. militum] milites Ma.; num ctas mihi vindicaverim, hoc indili- militem? || equites, I.F. Gr. equitigentia, quamquam labore sane et bus, v. d. in mg. Cur. cf. Dr. | 7. (resudore non peperci, ut hoc quoque cipi) facile (esse) opprimantur, vitium effugerem, non improbitate Ma. || IIII, 1. suum] suspicit Duk. || evenisse putato. Vale mihique favere perge. Scr. Vratislaviae d. VIII m. Aug. a. MDCCCLXIII. 2. unum, si se I.F.Gr., signum si Ig. p. 394 sq. se ipsum si cum Heus.' (?) W 1, 18 n. 4 si nunc (aut tum) se Wt praef. iacturum I.F.Gr. || 3. et partele(fex Kra) parte Modius || 4. fueLIB. XXXXI in periocha qui prae- rant] fuerunt Modius, atv. Kra || V,1. ter egit] voc. qui huc transpo- Gavillii Novelli] ex Niebuhrii h. R. suit I.F.Gr.: in fine periochae collo- 113, 293 n. 595 sent. Wt: Gauillii, nocant libri || qua] I.F.Gr.: quam Naz. uelli || 3. fuga [deserta] I. Perizonius 5 quod quam qua quam ed. princ. || fuga [milites evasisse] ci. Dr. || Capitolini] add. Sig. || Q. eius] ad erant] I.F.Gr.: erat || 6. Ti.] Sig.: T. finem periochae lib. XXXXIII transfe- equitibus I. F. Gr. 9. coloniis] renda esse censet F. Lachmannus de Doujatius: colonis Bas. a per colofont. hist. Liv. 11, 99 sq. n. 5. || Voco- nias Crev. || VI, 2. A. Licinius Sig. nius] Sig.: uolonius Naz. s uelonius cf. Dr. || 4. et c. 7, 2; 8, 1; 26, 1 Ti.] et uolumnius al. ||, et ab]; ea ab O. Bas. b: T. || 4.datus [est] Ma. || edis Iahnius I, 3. tuendae maris su- serendas I.F. Gr., at v. Duk. Dr. || peri orae] Muretus, Florebellus: tu- postulandumque, honos meritus ut enda.. mari superiore || 4. quinque dis immortalibus haberetur (honos). ferme milia] numerum addubitat Clu-Ma. || et ut] I.F. Gr.: ut || 9. fuisse verius || 6. in Histriamque versum] [se] recte fort. Dr. || publice] (prob. scripsi: in Istriam versum (aut Istri- Ma.) aut infra singulorum Duk. : puam versus) I. F. Gr. in Histriamq; blico || 10. iuxta se] Sig.: iustos Bas. suum Bas. a in Istriam obversum a; vel ipsos (Wt) vel viros WI 1, Walchius em. Liv. p. 105 in Istriam n. 4 | 11. alii cuiquam] Heraldus cf. quaesitum, puncto ante voc. repen- Ma. op. ac. p. 465, Kra: alicuiquam tina posito, Kra || 8. pro regulo prae- VII, 8. quando (id bellum) popuerat Rup. regulus praeerat Ma.; lus I. F. Gr. (quando id bellum) povocc. Crev. suspecta || haud Florebel- pulus Bekkerus || 9. fuerit [caesum] lus: aut | II, 2. eos] eorum ci. Dr. cf. Crev. | 10, effusosque I. Perizonius. 18 |
