Reftitutio facultatum facta a Republica Ragufina Petro Abbati Ametipfi fcilicet privilegia qui difpofuimus facere, elegimus tantos ac tales teftes. N nomine Sancta & unica Trinitatis. Undecimo Kalendas Martii, Luna 11. Indictione XII. Con, IIII. Temporibus piiffimi Augufti Conftantino fcilicet Monomacho una cum Domina Theodora piiffima Augufta: apud nos verò degente Vitalis Epifcopus Prior quoque Petrus, cognominatus Slaba. Ego denique Petrus præfatus Prior cum omnes pariter Nobiles atque ignobiles mei tam fenes, juvenes, adolefcentuli, quam etiam pueri, fecuritatem quidem firmam, atque inclitam facimus huic Monachus Presbiter Dominicus, tam ei, quam &omnes parentos ejus, quo ad huc fit ufque in finem feculi. Ex eo igitur qualiter Anteceffores noftri tulerunt ei per vim heredita-B tem Sancti Cofma & Damiani cum domibus quæ funt circa eam, quæ quondam emerant parentes ejus ex quodam vir nomine Balfamus in centum & decem Solidis; & miferunt eum per pecuniam Græcorum in puplico, ut fieret Prætorium, plus miferi obfervantes eorum mandata, quàm Domini præcepta, qui dicit: Domus mea domus orationis vocabitur. Vos autem feciftis illam fpeluncam latronum. Et iterum: vacate & videre, quoniam ego fum Deus. Et illud: in Ecclefia Dei aut orate feu pfallite, verba otiofa nolite dicere. Unde notandum eft nobis, fratres cariffimi, ut fi verba otiofa Dominus in Ecclefia fua prohibet dicere, quod leve eft: quanto magis nos pro- C hibet in domo fua lupanar facere, quod nimis gravum eft? Et fi ego tantillus homo nihil volo in domo mea cernere fordidum, fed omnia pulchra ac nitida: quanto magis Deus qui eft Rex Regum, & Dominus Dominantium, vult habere omnia pulchriffima & nitidiffima in domo fua? Quapropter timore perterriti, optantefque nos ex antiqui hoftis laqueo eripere, rogavimus prædictus Monachus unanimiter, ut in loco fabricæ conftituto alterum. Prætorium &præfatam heredita Primitus omnium ego prænominatus Prior teftis fum, & hoc eft fignum meum Signum manu Stephani Presbiteri, filii Signum manu Domini Lampridii Presbi teri frater Joannis . Signum manu Lampridii Presbiteri filius Joannis Presbiteri . Signum manu Urfacii Diaconi. Signum manu Triphonii Diaconi. Signum manu Petraca Diaconi. erat Signum manu Nicerphori Diaconi. Signum manu Dabri Diaconi. Signum manu Petri Diaconi frater Geor gii. Signum manu Andrea Diaconi. Signum Signum manu Petri frater Urfani Presbi fuo Dobro. manu Zamati. Signum manu Urfaci filii Jacobi Signum manu Andrea filius Sclepi Signum manu Ingatii cum fratre fuo Ur tem fiat fecundùm Domini præceptum amodo & ufque in fempiternum liberam, ut decet domum Dei. Et hoc factum eft, ficuti præfati fumus, ex confenfu omni Populo, & Domini Petri venerabilis Abbatis, quantis morabatur temporibus in Infula, quæ vocatur Lacrumno, fub cujus regula degebat etiam & ipfe Monachus. Unde non audeat ei an nullus cujuslibet homo contradicere, nec fucceffor fcilicet nofter Nobilis nofter. Quod fi quis nofter five fucceffor, vel Nobilis nofter temerare præfumpferit, folvereque attemptaverit firmiffimo paclui no io videaftro, habeat ille mancip. tur, iram Dei Omnipotentis Patris, Filii, & Spiritus Sancti incurrat, & Sanctorum omnium, & a maledictiones vinculo tercentorum &oto Patrum infolubiliter denodetur, & in noviffimo maranatha cum Diabolo, & ejus tetros miniftros, ac Juda Schariothea in gehena E baratrum muneretur ftatuta privilegii redintegrare duplicia pretio judiciali fententia perdonetur atque convinciatur. $$$$ $$$ $$$ faci filius Sifinii. Signum manu Lampridii filius Bubanni. Signum manu Vitalis indigni meritis peccatorque, atque infimi Subdiaconi, qui banc fcripfit paginulam . Multis tenebris obfeptæ funt Note Chronologica. Indictio XII. Annum profectò prodit a Chrifto nato MXLIV. cujus menfe Februario decurrebat Luna II. Literas illas Con. IIII. ex conjecturâ, dum meliora doceant alii, interpretor Confulatu Quarto. Caffari Genuenfes Annales vide Tomo VI. Rer. Italicarum. Genuenfes enim Primum, Secundum &c. Confulatum numerabant. At quid eft, quod Charta exarata dicitur temporibus piiffimi Augufti, Conftantino fcilicet Monomacho, una cum Domina Theodora piissima Augusta? Utique lublato e vivis Michaële Calaphata, Græcorum Imperatore, Theodoram Zoës fororem Populus Auguftam renuntiavit. Id actum Anno MXLII. Cedreno tefte, uti animadvertit etiam Pagius in Critic. Baroniana. Rurfus eodem Anno ac Menfe Junio Conftantinus MonomaIchus nuptiis cum Zoë celebratis, Imperator electus, Tom. IV. electus, poft tres menfes, teftante Pfello, Theodoram e gradu dejecit. Quei ergo Februario Menfe Anni MXLIV. adhuc Ragufii imperaffe dicitur Conftantinus Monomachus cum Theodora Augufta? Duplex refponfum habero. Aut Conftantinus Monomachus feriùs quàm traditur Theodoram e folio exturbavit: aut non ita oppreffit, ut eam ab omni honore excluferit. Et fane uti idem Cedrenus, & Johannes Curopalates Icribunt, Anno MXLIV. Indictione XII. fubortâ feditione contra Monomachum αἱ Βασιλίδες προκύψασαι ἄνωθεν κατε. Φόρεσαν τὸ πλῆθος Regina, five Augufta, (hoc eft, Theodora, & Zoë) de fublimi profpicientes multitudinem placaffent. Neque enim veri videtur fimile , quamquam Ragufium a Conftantinopoli tot centena paffuum millia diftet, nondum illuc delatum fuiffe nuntium de abdicatione Theodore Auguftæ. Redeo nunc ad Chartam ipfam. Nifi mea me fallit opinio, inde elucere poteft, in Ragufine Reipublicæ regimine fuas partes fuiffe Vitali Urbis illius Epifcopo. Nobilibus verò æque ac Ignobilibus fuffragium relictum in publicis confiliis. Petrus verò Prior ibi commemoratus, primus fuiffe videtur Confulum, qui totius Reipublicæ verbis contractum iftum celebrat Idem ferme in Italicis Urbibus primo factum . At ipfo Sæculo Chriftianæ Salutis Undecimo fimultates ac bella inter utrumque Ordinem exardere cœperunt, quibus vix umquam finis fuit, nifi quum Reipublicæ ftatus multis in Urbibus Monarchiæ legibus ceffit. Primi, quos civilis hujus difcordiæ exemplum poft Annum Chriftianæ Æræ Millefimum reliquæ Italiæ dediffe reperio, Mediolanenfes fuere. Illic enim circiter Annum MXLI. inter Plebem, & Milites odium primo, tum bellum atrociffimum exarfit, ita ut poftremi impares folum vertere coacti fuerint, ac deinde ad ipfam B feu 4. A patriam obfidendam, adjunctis fibi finitimis fociis convolarint. Sub nomine Militum heic veniunt Vai, feu affalli, qui fcilicet Feudo aliquo aut Regio, aut Archiepifcopali fruebantur, Nobilefque propterea cenfebantur . Miles enim pro Vafallo in veterum monu mentis fæpe occurrit. Procedente autem tempore appellatione Militum defignatum videmus univerfum ordinem Nobilium,five quod Nobill cuicumque Feudum aliquod nobile effet, five quod nomen Militis translatum fuerit ad quoslibet illuftris Familie Nobiles. Sunt quidam, qui Militum nomine reperto in antiquis Hiftoriis etiamfi ibi Milites opponantur Populo Plebi, eam vocem perperam Italice reddunt Soldati Tunc Nobiles fignificat, inter quos & Plebem bella plufquam civilia fæpe continuata fuerunt. In Statutis, MStis Ferrarienfibus Anno MCCLXVIII. promulgatis Lib. Rubr. 27. legitur: Qui afaltum fecerit (fcilicet in bello) & non percufferit, folvat pro banno Communi fi fuerit Capitaneus, viginti Libras Ferrarinorum; Valvaffor, vel Milex, decem; homo Popularis quinque Libras, Vides æquiparari pœnâ Vavaffores & Milites, immo præferri etiam Vavafforum nomen fed fimul vides ita eos diftingui, ut Vavaffor non idem videatur ac Miles. Alibi quoque Vavaf fores a Militibus diftincti occurrunt. Fortafle quod olim duplex Valvafforum ordo fuerit; quippe alii Majores erant, alii Minores, de quibus confule Legem Friderici I. Augufti apud Radevicum Lib. 2. Cap. 7. Tomo VI. Rerum Italicarum. Qui Majores erant, Caftello alicui, aut Feudo nobili dominabantur, & parum diverfi fuere ab ipfis Vaffis. Alii autem Vavaffores erant Minores, quod ab eifdem Vaffis aliquo Feudo fubinveftirentur. In vetuftiffimo Regefto MSto Communitatis Mutine legitur fubfequens Charta. C Qualiter Albertus Radaldi, & Arduinus Raffacanis Nno Millefimo Centefimo Septuagefimo A Hiftor. Mediolanenf. Tomo IV. Rer. Italicar. A Noro, & Indictione Duodecima XII. intrante menfe Junii die Martis Fur int Albertus de Radaldo, & Arduinus Raffacanis, fequi Confules Mutinæ, & quod facient jurare univerfis hominibus Terræ fuæ, &parentun fuorum, Vavafloribus videlicet Caftellanis, as paifanis, qui funt idonei ad jurandum tale facramentum, quale præftiterunt nunc illi de Montealto Civitati; & quod facient jurare facramentum Cittadinantia parentibus fuis. Teftes interfuerunt Bravus, Scurtapel. le, Guillelmus de Acto, Ubertus de Gazo, & multi alii. Ego Gerardus facri Palatii Notarius interfui, & juffu Confulum fcripfi.. Albertus ille & Arduinus, alicujus Caftelli domini erant, quum polliceantur fe adducturos ad idem facramentum univerfos homines Terræ fuæ quorum tria genera fuere, Va vaffores, Caftellani, ideft habitantes in Caftello, & Paifani, hoc eft ruftici, in agro habitantes. En videmus Vavaffores a Vafallis iis Feudo aliquo donatos, Vaffis propterea minores fuiffe. In foedere Anni MCLXXIII. inter Mutinenfes & Parmenfes inito hi jurant : Et hoc facramentum faciam facere univerfo Confilio mea Civitatis, & centum hominibus per unam quamque Portam, & omnes Cataneos re Teftatur autem & ille, Populum dure ac fu. perbe habitum ab iifdem Capitaneis ac Valvafloribus, demum ab illorum dominio fefe defen dere ac liberare difpofuiffe, & adversus majores pro libertate acquirenda fuiffe præliatum. Quibus pactis, conditionibufve tunc Ordo Equeftris cum Plebe concordiam inierit, & quæ partes unius & alterius exinde fuerint in regimine Urbis, deperditis eorum temporum mo numentis, ignoramus. Illud patet in Civi tatibus Italicis liberis, non unum regiminis genus perpetuum fuiffe, fed quidem triplex obfervatum ac variatum, prout rerum mutatio ac viciffitudo fuafit. Primum fuit Aristocraticum B hoc eft, Optimatum, five Nobilium, exclusâ Plebe, quod adhuc cernimus apud Venetos Genuenfes ac Lucenfes. Secundum Demo. craticum, hoc eft, Populi, five Plebis, exclufis Nobilibus, quale plerumque fuit Senenfis Urbis. Tertium denique Mixtum, hoc left, auctoritate ac officiis inter Nobiles & Populares divifis: quod interdum apud Floren. tinos, Bononienfes, Mediolanenfes, aliofque Populos in honore fuit. Italia, Græcia, aliæque Provinciæ antiquitus horum trium regiminum plura exempla dedere. Bernardinus Corius, cui multa debemus Mediolanenfis Reipublicæ monumenta, non aliunde fperanda, auctor eft Part. primâ Hi & Vavaffores,& Caftellanos equites mei Epiftor. Mediolan. fuiffe Anno MCXCI. tria Mefcopatus & Districtus. Verùm progredi lubet, ac repetere civile bellum Mediolanenfium. Rem narrat Arnulphus Mediolanenfis Hiftoricus Lib. 2. Cap. 18. Tomo IV. Rer. Italicar., hifce verbis: Pacatis rebus omnibus, inteftinum jurgium, bellumque civile fuccedit, adeo exfecrandum & lachrymabile, ut præter innumeras bellorum clades immutatus fit ftatus Urbis, ebu Ecclefia. Factum eft autem, ut privato inter fe jurgio Plebejus quidam graviter cæderetur a Milite. Unde Plebs dedignanter commota, pente adversùm Milites in arma confurgit. Inde fones pullulat odiorum, & partium fiunt juramenta quamplurima. Tum addit, Lanzonem quemdam e cœtu Militum fefe adjunxifle Plebejis. Hoc indignata cetera Nobilitas, partim tamen fuorum amore fidelium, Militibus fefe confociat. Heic nomine Militum defignantur, qui Feudo aliquo a Nobilibus accepto fruebantur. Vocabulo verò Nobilium defignantur Capitanei, quos etiam Cattaneos appellabant Pergit deinde Arnulphus defcribere dirum proelium inter eos actum tum receffum Nobilium ex Urbe, atque ipfius Urbis obfidionem. Per triennium certatum eft inter furentes Cives; nec iræ modus fuiffet, nifi profecti ab Henrico inter Auguftos Secundo Legati Regio imperio inducias ftatuiffent, quas dein de pax firma eft fubfequuta. Hanc eamdem civilem difcordiam, quæ fuit inter Capitaneos Valvaffores ex parte una, Populum Me diolanenfem ex altera, fufius defcribit Landulphus fenior (Scriptor & ipfe ejufdem Sæculi non fecus atque Arnulphus) Lib. 2. Cap. 26. diolani Dominia. Primum Archiepifcopi, cui tradita fuerat auctoritas & jus fanguinis in Nobiles Privilegiis Imperialibus munitos, & jus Monetæ, ac Stateræ publicæ. Alterum Poteftas, five Prætor fuit, qui ab Archiepifcopo jus gladii accipiebat. Tertium Confules, e quibus unus appellabatur Judex Communis five Communitatis. Hi univerfam Civitatem regebant, atque a Populo eligebantur, hoc eft, a centum Artificibus totius Populi nomine, non tamen e Plebe, fed e coetu Nobilium felecti. Ita ille, qui deinde ad Annum MCXCVIII. tradit, tunc Mediolanenfis Urbis regimen in quatuor Magiftratus fuiffe diviD'fum: Il Popolo grafo, ita ille fcribit, come Mercatanti, o altri uomini mediocri, i quali defideravano di quiefcere, inclinavano al reggimento de i Duchi. Il fecondo reggimento fu la Credenza di Santo Ambrogio. Questi erano i Mecanici come Macellai, Fornari, Calzolári, e fimili, i quali per difenderfi dalle contumelie & eftorfioni, che di continuo ricevevano da i Nobili, fecero un Tribuno per loro die fenfore, il quale fu Drudo Marcellino, uomo di grande animo, e gli ftatuirono cento Libre di terzoli in ciafcun anno per iftipendio fuo. E da quelli nominati de Botaci comperarono una Torre la quale fino a noftri giorni si nomina della Credenzi. E tra loro fecero ConfoEli, e Giudici; e tutti questi Artisti portavano una balzana bianca e nera. En ut Plebs & ipfa arripuit imperii partem, ut fibi eâ ratione a Nobilium impotentiâ caverent. Pergit fcribere Corius: Il terzo reggimento fu quello di Motta, B Motta, i quali a petizione fua eleffero Rainero A defignarit. Credentia nihil aliud fignificat, quàm de' Cotti. Il quarto reggimento fu la parte de Cartanii, e Valvafori, i quali fi governavano fotto dell' Arcivescovo e afferivano costo. ro, che anticamente il dominio di Milano, tanto temporale, quanto fpirituale, apparteneva al Prefule della Città. E questa parte de' Nobili furono le infrafcritte Famiglie, cioè Vifconti, Landriani &c. Sed uti unufquifque præfentire poteft, divifum Regnum multis incommodis obnoxium futurum erat ; & reapfe confequuta eft inde teterrima difcordia, cui ut finis imponeretur, Anno MCCV. ftudiofe curatum eft. Etenim, ut idem Corius narrat, i Nobili della Republica Milanese fecero accordo con quei della Credenza, proccurando Lantelmo di Landriano: & in effo fi compromifero, acciò provedeffe del reggimento comune. Non eum tamen fucceffum, quem boni optabant, ejufmodi cura habuit: quare eo itum eft, ut Confulibus utrinque amotis Prætor rurfus adhiberetur annuus, in quem, ejufque Miniftros, Principatus jura transferebantur Sed ne fic quidem publicæ tranquillitati confultum eft fatis: quippe Anno MCCXIX.eodem Hiftorico tefte, fra Nobili e Plebei fu rinovata l'antica fedizione; conciò foffe che i Catanj e Valvaffori tenevano dalla parte dell' Arcivefcovo. E Principe della guerra fu costituito Otto Mandello. L'altra parte era il Popolo e Credenzz e per fuo capo eleffero Ardigetto Marcellino. Ac propterea fubfequente Anno MCCXX. quum Fridericus II. a Mediolanenfibus coronationem expofceret, Nobiles quidem fibi affentientes invenit; verùm Plebs cum Confilio Credentia obftitit, uti Imperatori rebellis. Liceat heic confiftere, ut quid revera fuerit olim Credentia, & Confilium Credentia inveftigem. Corius, ut nuper vidimus, eo nomine fignificatam putat Plebejorum factionem, hoc ett vilium Artificum colluviem, quæ congregata Confilium Credentia efformabat Paria habent Triftanus Calchus, Johannes Antonius Caftillioneus, Ofius, ac alii Scriptores Mediolanenfes. Sigonium quoque meum in fuam fententiam pertraxiffe Corius videtur : hic enim Lib. 7. de Regno Italiæ ad Annum DCCCCXCV. poft enarratam Capitaneorum & Valvafforum inftitutionem addit: Reliqui verò, qui Artes, opificiaque tractarunt novo fe Credentia nomine appellarunt. Tum initio Libri decimi, tria in Civitatibus liberis Confilia recenfet, videlicet Speciale, Generale, & Credentia. Quin Credentiæ nomen aliquando' affumferit Mediolanenfium Artificum coetus, negari vix poteft, quum Gualvaneus de la Flamma in Manipul Florum, Cap. 134. fcripferit, fub Ottone I. aut III. five , ut verifimilus eft, longe ferius, invaluiffe Mediolani duos Ordines, five Factiones Populi. Alteri, ne Plebeji viderentur, fe dixerunt effe Motta Sed Artifta dicti funt Credentia, ficut Carnifices Furnarii, Caligarii , Caligarii, Sutores, Fabri Lanifta, Speciarii, Camentarii, & fimiles Attamen vereri heic loci non defino, ne Gualvaneus parum alioquin accuratus Scriptor, nobis fucum fecerit, hoc eft, ne quum Credentiam Populi five Artium, in antiquis monumentis invenerit, fibi vifum id fuerit nomen Artificum, inter fe tunc foedere junctorum Eumdem quoque vide Cap 231. ad Annum MCXCVIII. Sed pfum dimittamus, investigaturi potius, quid revera olim Credentia vox C D E Secretum five Arcanum, ut erudite jamdiu bus bus, proponebatur ad majus Confilium Commu nis Padua, utrum prædicti Sapientes deberent fequentibus quindecim diebus in prædicto officio permanere. Neque ullam nunc oftendas Rempublicam, quæ non eâdem methodo nunc etiam utatur: nulla enim negotia ardua, quæ fecreto, expeditione, fubitifque remediis & confiliis indigent, regi, complerique poffent, nifi ad pauca & faniora capita auctoritas imperii redigeretur. Aulicus Ticinenfis Cap. 13. de Laudibus Papiæ, Tomo XI. Rer. Italicar. regimen fuæ patriæ defcribens, ait. In Civitate funt quidam pauciffimi! per Commune Sapientes electi, per quos omnia ardua & fecreta negotia pertractantur, qui per certum campane fonum vocantur. En Confilium Credentiæ. Poft illos funt alii plures per quos tractantur negotia non tam ardua, bu ii dicuntur Centum. Et fi per alium diffimilem! fonum vocantur, ii dicuntur Mille. Poftremò quum debet totus Populus convocari, fit alius diverfus fonus. Hifce præmiffis nullo negotio intelligas, quid Ottonis Morenæ verba fignificent in Hiltor. Laudenf. Tomo VI. pag. 961. Rer. Italicar. ubi ait, Laudenfes quofdam e Curia Imperatoris regreffos, nuntiaffe quæ gefferant Confulun Confilio, aliorumque Sapientum de Laude, qui Credentiam Confulum jurarant. En ut Sapientes & Confules tantummodo eidem Confilio intererant. Infra idem commemorat Confules & Sapientes, qui de Credentia fuerant. Alibi inquit, Cremonenfium Legatos Laudem profectos, Confilium, ac totam Laudenfium Credentiam convocaffe. Sed ut, quæ fupra attuli de vi vocabuli Credentia, evidentius eluceant, ac cipe verba Statuti Reipublicæ Mutinenfis, Anno MCCCXXVII. exarati, Lib. primo, Rubr. 53. Juret Miles Poteftatis, quod Credentias ipfius Poteftatis, & Communis Mutina perpetuò tenebit &nemini pandet. Scilicet quifque Prætor fecum adducebat duos Nobiles viros Milites, five Socios, ut eft in eodem Statuto, feu Affeffores, ut habent aliæ Leges municipa les, quorum unus jus dicere folebat fub Prætore, & alter armis, quum opus erat, decreta Prætoris & Reipublicæ peragenda curabat. In eodem Mutinenfium Statuto MSto Lib. 6. Rubricâ de puniendo pandentes Credencias, legitur: Si aliquâ tractarentur, ordinarentur vel fierent per Dominum Poteftatem, vel Sapientes fuper aliquo facto feu negocio, & impofita effet Credencia de prædictis; & aliquis panderet alicui, vel in aliquo referret, quæ ordinata effent: Dominus Poteftas habeat liberum arbitrium inquirendi & puniendi &c. Ita in Bononienfium Statutis Lib. 5. Rubr. 6 infcribitur de pœna propalantis aliquam Credentiam fibi A impofitam per Regimina_Civitatis Bononia; Eadem accipe e Statuto Ferrarienfium, quod in membranis fcriptum Anno MCCLXIV. adfervat Bibliotheca Eftenfis: Lib. primo, Rubr. 2. legitur Juramentum omnium Ferrarie Domino Marchioni Obizoni ; atque ibi inter cetera habetur: Et omnes Credentias a Domino Marchione, vel ab ipfius Capitaneis, mihi commiffas, celatas habebo & tenebo ad ipforum vo-. luntatem &c. Lib. 2. Rubr. 3. Et Credentiam tenebo, & non manifeftabo, nifi manifefta fue rit. Ad hæc in eodem Libro primo Rubr. 8. decernuntur fexcentæ Libræ Ferrarinorum, que per duos bonos & legales viros, electos per Confilium parvum Credentiæ teneantur expendi in B munimine Caftri Adriani. Ideo iftud Confilium parvum Credentiæ appellatur, quia Ferrarienfibus erat alterum Confilium Majus, itidem Credentiæ nuncupatum, ut patet e Libro quincto, Rubricâ undecimâ Statuti MSti Anno MCCLXXXVIII. conditi, in quo hæc verba: Judex Aggerum teneatur, quotiefcumque Padus parvus fuerit, & incipiet crefcere, ipfa die vel infra tertiam diem,facere Confilium Majus Credentia, & confilium poftulare, in quibus felipis & locis habeat facere poni aquam Padi &c. Sed & fupra iftud Confilium Majus fuit Confilium plenum & maximum, in quo locus erat univerfo Populo, five omnium Familiarum capitibus. In eodem quoque Statuto CFerrarienfi fcriptum eft: Et accufator habeatur in Credentia: ideft, nemini ejus nomen reveletur. Præterea Lib 2. Rubr. 3. Nec de cetero faciam Credentiam per facramentum alicui vel aliquibus pro facto Communis Ferraria, in detrimentum Communis Ferrariæ, fine parabola Poteftatis, nifi quando poffim manifeftare Poteftati. Atque hæc, quæ de hujus vocis fignificatione differuimus, claudat Charta, e Tabulario Mutinenfis Reipublicæ depromta. Anno MCCLIV. Mutinam regebant Prætores duo, quem morem temporibus iis & aliæ Civitates obfervarunt : unum quippe legebat Or do Nobilium, alterum Plebejorum; aut unum Gibellinorum factio, alterum Guelphorum Sæpe enim ac fæpius Plebs five Populus Guelphis nomen fuum dabat, & Romanæ Ecclefiæ foederibus adhærebat. Contra Gibellinæ factioni, & Auguftis, Nobiles favere confueve runt. Quum inter hofce Prætores difcordia invaluiffet, & fummo quidem cum incommodo publicæ rei, Confilium Credentiæ, five Confilium fecretum, advocatum utrumque ad fe clam ad concordiam hortatum eft, aut ut ambo fe munere abdicarent, rogavit. Quid factum fuerit, Lectorem ipfa Charta docebit. D Mutinenfes |
