Immagini della pagina
PDF
ePub

Addo etiam in cod. Puteaneo XXII, 14, 2 pro quieverant scribi quidam juerant. (Alterius verbi, nequeo, a librario corrupti exemplum Vahlen egregia emendatione patefecit in libr. XLII, 63, 4.)1)

Cap. 37, 6. Sero a Siesbyo admonitus sum, in his: cui rescribi non placuit, nuntio ipsius, qui litteras attulerat, dici cett. prave ipsius pro eius poni omninoque genitivum abundare, contra rectam orationem effici, si scribatur: nuntio ipsi, qui litteras attulerat, dici cet.

Cap. 43, 2. Quid sit in gratiam petentis (alicuius) aliquid concedere aut omnino facere, satis constat; adiectivum augendi minuendive causa gratiæ nomini additum in hoc loquendi genere nusquam memini (locis apud Schellerum et Freundium citatis addi potest Liv. XL, 17, 2, Senec. Rhet. p. 276 Bip.), neque magis in consimili formula, qua in honorem alicuius aliquid fieri dicitur (Opusc. Acad. I, 168). Itaque quum in codice sit et iam magnam gratiam, suspicatus sum Livium scripsisse et tamquam in gratiam petentis. Nam fictæ etiam speciei significatio perapta et prope necessaria est. (In annotatione excidit in.)2)

Cap. 51, 6 quum sic ederetur: præfecto Asclepiodoto. Ab Heraclea ex Sintis tria milia Thracum cet., in Asclepiodoto deerat patriæ significatio, quæ in ceteris præfectis omnibus additur, Thraces autem auxiliares omnes (nam nulli Thraces liberi præter hos nominantur, sed tantum Thraces incolæ Pæonibus et Agrianibus interspersi) dicebantur non solum ex Sintis fuisse, quorum regio ad occidentem Strymonis et Amphipolis posita sine dubio tum tota in Macedonum dicione erat, sed ex una urbe Græca ibi condita. Apparet ad Asclepiodotum hæc pertinere: ab Heraclea ex Sintis. Et Asclepiodotus

[ocr errors]

1) Cap. 30, 1 licentissime gens (præcedente que) in plebis mutatur,
sublata significatione pauperis et infimæ turbæ, quæ est in egens.
Etiam in proximorum verborum scriptura Hertziana verbum erat
non recto loco ponitur. Cap. 34, 9 quam in annotatione posui
coniecturam, ea quam habeat causam, declaratum est in Emendd.
p. 529 n., videturque mihi emendatio ipsa perquam probabilis.
2) Cap. 47, 11 non recte pro accensdere Kreyssigius et Hertzius scrip-
serunt accersere. Neque enim A. Atilius ipse præsens aut pro-
pinquus Thessaliæ milites aliunde accersere debebat, sed Roma
proficiscens a Sicinio, qui Brundisii erat, in transitu accipere. Cap.
49, 5 prave hæc coniungebantur: adversa, secunda, quæque; recte
primum universe coniunguntur: adversa secundaque, tum subiicitur
ex æquo: quæ

[ocr errors]

quæ.

[ocr errors]

ab Heraclea quidem dicitur eodem modo, quo I, 50, 3 Turnus Herdonius ab Aricia et XLIII, 19, 13 Adæus Macedo a Beroa, ubi Cicero et Cæsar aliique ablativum solum ponunt, ab Heraclea ex Sintis pro ab Heraclea Sintica vel ab H. in Sintis (ay Hoanhsius tns Ev vτois) eo modo, quo Magnetes a Sipylo (Tac. Ann. II, 47), qui patriam habent Magnesiam ad Sipylum et inde alio venerunt (Emend. p. 431 n.). Cap. 54, 6. Quemadmodum in libro XLIV, 2, 4 quum esset: consul profectus decumo post die, quam exercitum acceperat, castra movit, iam in Emendd. p. 558 dixi tollendum esse profectus, quod prorsus perverse una verborum continuatione consul primum profectus diceretur, dein certo die castra movisse (aut primum profectus certo die, dein castra movisse), sic h. 1. non dubito, quin perverse dicatur nec a Livio scriptum sit: incenso oppido profectus ad Phalannam castra movit; neque enim castra movit, quod et proprie et usu ipsum itineris initium et a priore loco discessum significat, participio profectus superaddi potest tanquam viæ tenorem indicans. igitur in movit error est scripsitque Livius ad eandem formam, quam c. 61, 11 postero die projectus inde ad Mopselum posuit castra, aut hoc quoque loco prave additum est profectus ad declarandum, quid esset castra movere. § 10 apparet, necessario geminatis duabus litteris is addendum fuisse in transitu orationis ad novam rem proxime nominatam. § 5 a vero genitivi cum verbo esse coniuncti usu longe distare videtur, quod eruptio dicitur esse iræ inconsultæ aut veræ fiduciæ

virium.

Aut

Cap. 56, 7 ex halopetica capta faciendum videtur Alope Phthiotica capta; nam et facile Phthiotica sic corrumpi potuit et recte hoc additur, quum altera esset in eadem vicinia, Chalcidi propior, Locrorum; et Thessalicam, hoc est Phthioticam, Alopen significari, patet ex Larisa Cremastæ adiuncta mentione.

Cap. 59, 8 quum in codice esset ad insidias eumeni regis usus erat, aut addenda priori nomini littera s erat, quod Grynæus fecit, aut detrahenda alteri, quod ego feci. Nam insidias alicuius eas, quæ alicui fierent, qui dixerit, non reperio; insidia alicui præter notum Sallustii locum in Catil. 32 dicuntur apud ipsum Livium V, 28, 12 (metum insidiarum effuse sequentibus sustulit, hoc est, metum sustulit, ne insidiæ eff. sequentibus fierent), adiuvante toto verborum complexu, ut hoc loco præpositione ad; est enim ad insidias regi faciendas. (XXIII, 35, 7 ne qua exprobratio cuiquam veteris fortunæ; IX, 20, 5 pro remedio ægris rebus; XXVII, 37, 11 ad aliud

sacrificium eidem dea edicta dies; nam dies hominibus edicitur, ut sacrum fiat deæ). 1) Itaque etiam apud Cicer. pro Sulla c. 5, 14 (insidiæ reip.) dativus, non genitivus est.

Cap. 62, 13 moris absolute dici nequit; Romani moris ignoratio efficiebat, ut Macedones pertinaciam eam, de qua Livius narrat, mirarentur. Et potuit non difficulter Romani post ignaris excidere. Moris ut non pauca alia librarius temere iterum scripsit. (Emendd. p. 492).2)

Cap. 67, 12 apertum est, duplicem causam significari, quæ Licinium consulem in Boeotiam converterit, preces Bœotorum et, quæ cum precibus illis coniuncta non est, regionis ad hibernandum commoditas. Itaque quum in codice sit et horum preces, alterum addidi et (et quia), præpositione post prius et interposita. (Ad hic locum non habet.)

Lib. XLIII, 2, 12 in his codicis litteris: neve Cogeret (magistratus Romanus) uicensumas uendere hispanonis quanti ipse uellent apertissimum est latere primum Hispanos nisi; itaque non vellent in vellet mutandum erat, sed ipse in ipsi. Et ad Hispanos rectius refertur pronomen; alioquin Livius dixisset quanti vellet. § 6 vereor ne Vahlenius aberraverit traxeritque Hertzium. Nam sumere recuperatores (iudicem) alicui neque alibi reperitur neque video, quam rationem dativus apud hoc verbum habeat; ferre alicui iudicem usitatum est. Contra cum aliquo recuperatores sumere, quoniam hæc privati iudicii forma est, eodem modo dicitur, quo agere cum aliquo. Nec longe diiunctum est, quod bellum cum aliquo sumi dicitur aut quod odium alicui cum aliquo esse (Cic. de prov. cons. 10, 24). Significatur enim omnino, quis ex altera parte sit.

1) Cap. 58, 5 duarum litterarum sede permutata effeci nomen Græcæ formæ Καλλίνικος. Quod c. 61, 11 posui, ut sententia aliqua esset, ipse dixi incertum esse; quanquam ante Tempe eminet puto verum esse et tempeste est eminet ortum esse librarii in nomine Græco hærentis errore et instabili conatu. Videbatur mihi Livius Mopselum tumulum (quem cur eundem atque Mopsium oppidum velimus esse, nihil est causæ) dixisse Larisa medium abesse Gonnum eunti, hoc est, tantum abesse Larisa, ut Gonnum Larisa eunti media via esset. Durum hoc esse non nego. Ussingius scribendum putabat: ante Tempe est, Philae et Larisa medius. 2) Cap. 65, 8 nescio quid acciderit Hertzio, ut meam emendationem receptam (propellere) prorsus perverteret retento propter. Neque enim propellere absolute dici potest neque illi, qui tumulum ascendere conabantur (in tumulum connitebantur), impediebant propulsationem nescio quorum aliorum, sed ipsi propellendi erant, quod qui collem tenebant, conferti facere nequibant, sed quum facere vellent, ordines solvebant.

Cap. 5, 8 quod in codice mendose scribitur munera mitti legatis ex binis milibus æris censuerunt duo fratres regulis hæc præcipua torques duo cet., Grynæus duobus fratribus regulis scripsit, ipsum, ut videtur, Cincibili, a quo legati venerant, quem Livius § 1 regem, § 7 regulum appellavit, et fratrem, qui verba in senatu fecerat, intelligens, idque Hertzius secutus est; ego reguli posui. Nam nec, quum supra Livius regis regulive nomine de uno Cincibili usus esset, subito ad utrumque fratrem id nomen translatum credo, nec hanc præcipuorum inter legatos munerum mentionem etiam ad regem absentem pertinere, cui si munera senatus mittenda censuisset, ampliora sine dubio quam fratri legato misisset; neque legati Cincibili absentis comites appellari ullo modo poterant, ut in illa scriptura et enarratione fit (comitibus eorum). Itaque Cincibili inter legatos duos fratres miserat, quorum unus verba fecit, utrique præcipuus honor habitus est.

Cap. 12, 3 in codicis scriptura, quæ a ceteris retenta sine dubitatione est, vitiose duæ res in unum conflantur; primum enim senatus consultum factum est, ut prius, quam consules provincias sortirentur, supplementum in utramque provinciam decerneretur, deinde hæc ipsa supplementa decreta sunt; vitioseque narratur, placuisse decerni certum numerum; is enim decretus est (placuit), non placuit eum decerni. Vitium sententiæ et orationis sustuli suppleto verbo, quod bis positum a Livio diversa forma semel a librario scriptum est. 1)

Cap. 21, 4 quum in codice esset auxilia thoanum tesprotorumque, Grynæus Athamanum Thesprotorumque scripsit. Sed Athamanes, quorum in Persei bello nulla omnino mentio est, et ab iis locis, in quibus Ap. Claudius rem gerebat, longius

1) Cap. 11, 3 Vahlen et Hertzius emendationem meam quum adiuvare vellent, corruperunt; nam ut Livius interdum voces easdem brevi spatio repetat, nusquam tamen ita ex abundanti in vitium ruit, ut scribat: comitia ita edicere, ut comitia illo et illo die sint. Itaque prave attrectatum est, quod in codice recte scribitur, possent, prave servatum, quod pro confici ex superiore versu propter primarum litterarum similitudinem subrepsit, comitia. Sed satis de huiusmodi rebus dixi; attingam tamen in c. 14, 6 mire, Dukero auctore, geminatam de futuro tempore interrogationem (tu-prodibis et prodibis), quum et sententia et vestigia manifesta codicis (proditi, hoc est, prodisti) ostendant, priore loco perfectum a Livio positum esse. Censores post eum demum dilectum, qui nunc ipsum habebatur, censum acturi et interrogaturi ex edicto suo erant. Nihilo melius hi censores in his censoribus mutatum.

aberant nec eos codicis vestigia demonstrant, sed Chaones (chaonum pro thoanum). Confirmat emendationem, quod in fine narrationis de Claudii rebus scribitur c. 23, 6 dimissis Chaonumque et si qui alii Epirota erant præsidiis, nisi quod ibi ipsa particula que (nam que-et ibi minus aptum est) fortasse significat Thesprotorum nomen excidisse. Sed hoc incertum, alterum certum. 1)

Lib. XLIV, 5, 4 Grynæi error etiam Kreyssigium et Hertzium traxit, ut et a rei intellectu et a codice aberrarent. Defixis infra duobus longis asseribus et inter se tigno transverso iunctis (in eos transverso incumbente tigno, ut recte cum codice Bekkerus), ab eo loco, unde per proclive sumptum fastigium erat, in transversum illud tignum porrigebantur non asseres (neque enim asseres, hoc est Stangen, iuxta positi pontem efficiunt neque per eos incedere elephantus potest), sed tabulæ sive asses. per quos elephanti incederent, ad hanc formam :

ut aa sint asseres, b tignum transversum, cc tabulæ sive asses, pontem efficientes, tricenos pedes longi. Rarius paulo vocabulum asses sive axes (unde natum est Gallorum ais) a librario truncatum est, ut remaneret tantum as. Sed ipsa orationis forma admonere debebat, substantivum hic subesse. Nam si asseres hic iterum significarentur, necessario scribendum erat: in eos alii asseres. Sed præterea in duos illos defixos asseres transversum incumbere tignum poterat; in asseres quomodo asseres iniungi potuerint, nemo facile dixerit. 2)

1) Cap. 20, 2 nunc demum intellexi, qui detruncata syllaba ex quidem ortum. Atqui in tali sententiarum coniunctione (pro sed aut ceterum) prorsus vitiose dicitur; apud Livium in narratione omnino non ponitur. Cap. 22, 1 ex agricolis faciendum erat agri Etolici, non Ætoli. Ager Etolus in prosa oratione non magis dicitur quam Italus aut Gallus aut Britannus. Miro errore Gronovius XLIV, 32, 4 bello Illyrio et XLV, 43, 5 Illyrii argenti scripsit contra codicem probavitque Drakenborchius; Illyrios enim esse, non Illyricos.

2) De c. 4, 4 unum dicam breviter, nunquam supinum poni in significando consilio, quod differatur, et rei futuræ exspectatione, itaque Latinum non esse abeo in posterum diem infestius concursum, ut sit eo animo, ut postero die infestius concurram.

« IndietroContinua »