NOTA XIV. (A)

(a Parte III. c. 1. §. 1. pag. 214).

Sulle raccomandigie.

Tra questo mezzo (1595) i dieci di balia aveano ricevuti per raccomandati della repubblica Gioanni e Nicola Colonna con la loro città di Palestrina e altre lor terre per termine di cinque anni; e tra gli obblighi è quello di dare il pallio, e che i Fiorentini dessero a Gioanni cento fiorini d'oro almeno di provvisione con obbligo in tempo di guerra, essendone richiesto, di dover servire con 200 lancie, le quali doveano avere il solito soldo, e a lui pagate fino a 200 fiorini d'oro al mese, con essere obbligato di obbedire al capitano di guerra della repubblica; ma per sua maggior onorevolezza potesse con le sue genti portare il ba stone e inalberare il suo pennone (Ammirato, St. di Fir.

L. XVI. 847).

Nel 1424 i commessarii di Firenze ricevettero per raccomandato Giovan Luigi dal Fiesco conte di Lavagna, con le sue terre e castelli, con obbligo che mettendone alcuno in mano della repubblica, questa fosse tenuta di guardarglielo e conservarglielo durante la guerra con Milano e poi renderglielo che in tempo di guerra il Fiesco avesse la condotta di trenta lancie e di dugento fanti, e in quello di pace la metà degli uni e delle altre. E in quel di guerra dovesse dare a' Fiorentini per due mesi dell'anno a sue spese cento de' suoi sudditi armati con altri obblighi fra' quali era il dare il pallio » (Ammirato, XVIII. 1011):

NOTA XV.

(a Parte 111. cap. 11. §. II. pag. 248).

A. 1395.

Contratto di assoldamento

tra la Repubblica di Genova e Facino Cane.

. In nomine Domini amen. Illustris et magnificus dominus dominus Antoniotus Adurnus, Dei gratia Januensium dux et populi defensor: omni modo vix iure et forma quibus melius et validius, potuit et potest, nomine et vice communis Janue. Ex una parte. Et discretus vir Anthonius Bossus de Mediolano procurator et procuratorio nomine nobilis et strenui viri domini Facini Canis de Casali capitanei certarum gentium tam equestrium quam pedestrium, et sive ductui ipsius submissarum. Habens ad infrascripta et alia plenum et sufficiens mandatum a dicto domino Facino, ut constat pubblico instrumento scripto in Castro Teaneti sive in spacio dicti Castri manu Conradi de Salvaticis de Fra xineto pubblici imperiali auctoritate notarii die secundo mensis presentis octobris. Ex parte altera.

Pervenerunt dictis nominibus, et pervenisse confessi fuerunt sibi invicem et vicissim una pars cum alia et altera cum alia nominibus supradictis. Ad infrascripta pacta et composicionem solempnibus stipulationibus hinc modo intervenientibus firmatam et firmata.

Renunciantes dictis nominibus sibi invicem mutuo et vicissim exceptioni dictorum pactorum et composicionis non facte et non firmatorum rei sic ut supra et infra non geste vel aliter se habentes. Dolli mali metus in factum actioni condicioni sine causa vel ex injusta causa et omni alii iuri.

Primo eidem quia ex causa dictorum pactorum et composicionis dictus Anthonius dicto procuratorio nomine solent

pniter promisit prefato magnifico domino duci recipienti nomine et vice dicti communis Janue. Quod ipse dominus Facinus cum equitibus mille et peditibus centum bene et sufficienter armatis, serviet bene et legaliter prefato magnifico domino duci etc. et communi Janue per mensem octobris presentis. Ad racionem florenorum quinque auri pro quolibet equite, et florenorum quatuor auri pro quolibet pedite. Ipsis stantibus ultra jugum et ipsis venientibus citra jugum extra civitatem Janue et tres potestacias ad racionem florenorum auri sex pro quolibet equite, et intra civitatem ad racionem florenorum viginti duorum auri pro singulis tribus equitibus, et in dictis tribus potestaciis ad racionem florenorum auri septem pro quolibet equite. Pro peditibus vero ubique fuerint solvi debent ad racionem florenorum auri quatuor in mense pro singulo.

Que florenorum quantitates solvi debeant in contantibus temporibus scilicet infrascriptis et absque aliqua diminucione vel retencione.

Item promisit fieri facere monstram gentium predictarum tociens quociens ad beneplacitum prefati magnifici domini ducis seu officialium vel commissariorum ipsius.

Item quod dictus Facinus et omnes ipsius caporales, jurabunt solempniter ad sancta Dei evangelia, tactis scripturis in manibus officialium seu comissariorum predictorum, et ad eorum requisitionem, observare presentia pacta.

Item quod ipse Facinus cum dicta ipsius comitiva offendet quoscumque ipse magnificus dominus dux vel officiales ipsius offendi mandabunt.

Item quod subito et semper ad requisicionem ipsius magnifici domini ducis vel alterius pro eo veniet dictus Facinus cum dicta comitiva citra jugum ubicumque voluerit ipse magnificus dux, vel mictet predictus Facinus illam partem gentium predictarum quam ipse dominus dux vel alius pro eo ordinabit.

Item quod si et in quantum dictus dominus dux voluerit

dictum Facinum refirmare finito dicto mense octobris presentis dictus Facinus teneatur, et debeat eidem domino duci servire supradicto modo, et cum dictis equitibus et peditibus per alium mensem novembris ad voluntatem et beneplacitum prefati domini ducis. Ipso domino duce vel alio pro eo respondente eidem Facino de diebus octo ante completum mensem octobris presentis.

Item quod quam citius ipse Anthonius Bossus erit ultra jugum, mictet ad civitatem Janue equites a tercentos usque in quadrigentos ex melioribus et fidelioribus. Et si inimici se moverent ad veniendum versus Ianuam, quod cum residuo dicte comitive ipsos inimicos insequetur et offendet dictus Facinus pro posse in ordinacione ipsius domini ducis vel sui officialis.

Item quod finitis firma seu refirmis, ipse Facinus sive dicta sua comitiva non veniet contra ipsum dominum Anthoniotum ducem vel communem Janue quovis modo nec ipsos vel aliquos Januenses offendet infra mensem quatuor postea proxime computandos.

Et versavice prefatus magnificus dominus dux dicto nomine promisit solempniter ex causa predicta eidem Anthonio dicto procuratorio nomine recipienti solvere seu solvi facere dicto Facino ut supra pro equitibus et peditibus supradictis. Et pro sua prima florenos auri ducentos quinquaginta in mense, temporibus infrascriptis, videlicet ad presens florenos auri mille numeratos, et residuum in fine mensis in pecunia numerata. Et postea successive, si stabunt ad stipendium . predictum, sibi solvere totum suum stipendium in fine mensis in pecunia numerata.

Item quod dictus Facinus vel aliquis de ejus comitiva non teneatur in dicta civitate Janue vel extra alicubi solvere fitum domus vel stalaticum aliquod alicui hospiti vel alterius persone.

Item quod dictus Facinus sit et esse debeat generalis capitanus prefati domini ducis et communis Janue cum utili.

et comitiva armigeros tam equestres quam pedestres cum præfato domino duce et commune ad stipendium per pactum et convencionem firmandum rattificandum et confirmandum et illam pecuniam sive monetam quam per præfatum domi. num ducem et commune prædictum eidem procuratori suo stipulatam et recipiendam nomine et vice prænominati Facini promissa fuerit tam in totum quam in partem recipiendum et de recepto debitas confessiones renunciationes remissiones et renunciationes de ulterius non petere faciendum et demum generaliter ad omnia alia et singula faciendum impetrandum exercendum et paciscendum quæ in præmissis et circha præmissa et quolibet præmissorum et ab eis dependentibus emergentibus et conexis et quæcumque alia quæ fuerit necessaria et opportuna et quæ quilibet verus et legitimus procurator facere posset si talia essent quod mandatum exigeretur speciale et quod ipsemet constitutus facere et promittere posset si præsens personaliter adesset dans et concedens dictus constituens dicto suo procuratori plenum liberum et generale mandatum cum plena libera et generali administratione in omnibus et singulis supradictis et in dependentibus emergentibus ac in eis conexis. Promittens dicto constituens mihi notario infrascripto tamquam pubblica personæ recipienti et stipulanti nomine et vice ac parte omnium et singulorum quorum interest intererit seu interesse poterit in futurum sic perpetuo rata grata et firma ratum gratum et firmum habere et te nere omnia et singula quæ per dictum ejus procuratorem acta facta gesta procurata et promissa fuerint in præmissis et quilibet præmissorum et in dependentibus emergentibus et in eis conexis nullo tempore contrafacere vel venire sed semper attendere et observare sub obligacione omnium bonorum suorum præsentium et futurorum quæ bona mihi tario antedicto stipulanti et recipienti ut supra pignori obligavit. Et volens dictus constituens dictum ejus procura. torem relevare ab omni onere satisdacionis et maxime de judicio Sixti et judicato solucione promitit et convenit ipse

no